W kontekście wielu pytań ze strony podatników i księgowych, MF postanowiło odnieść się do tematyki usług budowlanych. 17 marca 2017 roku opublikowane objaśnienie podatkowe.

Biorąc pod uwagę zmiany, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. należy zauważyć, że mechanizm odwrotnego obciążenia stosowany jest do usług budowlanych w sytuacji, gdy spełnione są następujące warunki:

  • usługodawca jest czynnym podatnikiem VAT,
  • usługobiorca jest czynnym podatnikiem VAT,
  • usługodawca świadczy usługę jako podwykonawca,
  • czynności o których mowa znajdują się w załączniku nr 14 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług.

Na wstępie warto przypomnieć na czym polega mechanizm odwrotnego obciążenia. Jest to najogólniej mówiąc przerzucenie obowiązku rozliczenia VAT z tytułu danej transakcji na jej nabywcę. W przypadku czynnego podatnika VAT nalicza on i odlicza VAT według stawki jaka obowiązuje na daną usługę. Natomiast podatnik VAT zwolniony nalicza VAT i opłaca go w odpowiedniej wysokości do US, zapłacony podatek stanowi koszt uzyskania przychodu.

wyjaśnienia MF na temat usług budowlanych

Na ten moment można powiedzieć, że rozliczenia podatku VAT w ramach odwróconego obciążenia jest odstępstwem od reguły rozliczania podatku VAT, która mówi że jest to po stronie sprzedawcy.

W kontekście odliczania podatku VAT w odpowiednim okresie, należy pamiętać o zmianach w odliczeniu VAT, jakie przyniósł rok 2017 rok. Mianowicie mam tutaj na myśli to, że

  • uwzględnienie przez podatnika podatku należnego w deklaracji podatkowej będzie musiało nastąpić nie później niż w terminie 3miesięcy od miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy
  • po upływanie trzymiesięcznego terminu podatnik będzie obowiązany do rozliczenia VAT należnego w terminie powstania obowiązku podatkowego jednak VAT naliczony będzie mógł odliczyć jedynie w bieżącej deklaracji.

Przykład – Podatnik w listopadzie 2017 r. zorientował się, że nie uwzględnił na deklaracji VAT-7 transakcji z marca 2017 r. Podatnik musi złożyć korektę deklaracji VAT-7 za marzec 2017 i wykazać w niej VAT należny z tytułu tej transakcji. Nie ma prawa do wykazania na korekcie VAT naliczonego. Może go odliczyć w bieżącej deklaracji, ponieważ minęły już 3 miesiące, licząc od końca miesiąca w którym powstał obowiązek podatkowy. 

Konsekwencją tego działania jest to, że wraz z deklaracją za marzec podatnik musi dopłacić podatek wraz z odsetkami. Natomiast odliczania z tego tytułu dokona dopiero w bieżącym okresie.

Jedną z ważnych kwestii jest też status podatnika w VAT. Przedsiębiorca, który chce to sprawdzić ma dwie możliwości. Może :

  • potwierdzić ten status wnioskując do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie przez niego stosownego zaświadczenia na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług,
  • skorzystać z wyszukiwarki on-line Ministerstwa Finansów (potrzebny jest jedynie NIP przedsiębiorcy).

Ponadto MF wyjaśnia, że wykaz usług z załącznika 14 stanowi katalog zamknięty usług, które po spełnieniu odpowiednich warunków są opodatkowane według omawianej zasady. Dla lepszego zrozumienia sytuacji przedstawiono następujące przykłady.

przykład 1

przykład 2

Resort wskazuje, że aby właściwie określi rodzaj usług należy odnieść się do identyfikatora PKWiU. Podatnik może skorzystać z wyszukiwarki GUS, dostępnej pod adresem: http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/ , a gdyby miał wątpliwości co do właściwego zakwalifikowania danej usługi, może zwrócić się do GUS z wnioskiem o wydanie opinii. Dane adresowe ośrodka, który zajmuje się wydawaniem tych opinii są następujące : Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź, e-mail: KlasyfikacjeUSLDZ@stat.gov.pl

Na koniec warto wspomnieć o pojęciu, które budzi wiele kontrowersji – podwykonawcy. Ministerstwo wypowiedziało się, że tutaj należy odnieść się do powszechnego znaczenia tego słowa, gdyż nie zostało ono zdefiniowane w ustawie z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Resort wskazuje, że należy pod tym pojęciem rozumieć podmiot, który wykonuje pracę na zlecenie głównego wykonawcy. Co więcej każdy kolejny podatnik w tym łańcuchu transakcji jest także podwykonawcą. Generalny wykonawca na rzecz odbiorcy ostatecznego wystawia fakturę ze stawką 23 %.