Urlop ojcowski przedsiębiorcy – komu przysługuje i ile wynosi?

Urlop ojcowski przedsiębiorcy jest dostępny na zasadach zapożyczonych z Kodeksu Pracy, mimo że formalnie „urlopy” przysługują pracownikom, a nie właścicielom firm. Jeśli spodziewasz się powiększenia rodziny lub masz to w planach, warto poznać te zasady. Z tego artykułu dowiesz się o długości urlopów macierzyńskich dla ojca oraz wysokości zasiłku i sposobie jego obliczania.

Urlop ojcowski przedsiębiorcy

Pierwszy i najbardziej oczywisty jest z pewnościa urlop ojcowski, który trwa 14 dni. Przedsiębiorcy nie mają pod tym względem jakichś szczególnych przepisów – korzystają z zasad określonych przez Kodeks Pracy. Formalnie rzecz biorąc „urlop” im nie przysługuje (bo urlopy przysługują pracownikom), ale mogą pobierać zasiłek macierzyński, co można umownie określić urlopem ojcowskim. Ma on następujące zasady:

• Zasiłek można pobierać maksymalnie przez 14 dni.
• Prawo do niego trzeba wykorzystać przed ukończeniem przez dziecko 12 miesiąca.

Aby uzyskać zasiłek macierzyński związany z urlopem ojcowskim trzeba opłacać ubezpieczenie chorobowe. Prawo do zasiłku uzyskuje się analogicznie jak w przypadku świadczeń dla kobiet, czyli wystarczy mieć jedną opłaconą na czas składkę ZUS przed wzięciem urlopu ojcowskiego.

Urlop ojcowski nie wymaga zawieszania, czy zamykania działalności gospodarczej.

O tym ile wynosi zasiłek macierzyński dla ojca piszemy na końcu tego artykułu.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Magdalena Ślusarczyk

9.8 Znakomity

Cena od 189 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Krystyna Maciejewska

10 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Agata Zgoła

9.4 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

Urlop macierzyński i rodzicielski dla ojca – maksymalnie 38 tygodni

Ogólnie, urlop macierzyński przysługuje matce dziecka, ale tylko 14 tygodni jest obowiązkowe. Resztę urlopu macierzyńskiego, a także cały urlop rodzicielski może przejąć od niej ojciec dziecka. Wówczas przysługują mu takie same prawa do zasiłku.

To prawo ma także ojciec, który prowadzi działalność gospodarczą. Wtedy może pobierać zasiłku macierzyńskiego po upływie 14 tygodni od narodzin dziecka, o ile matka dziecka mu ten urlop przekaże. A zatem ojciec dziecka może uzyskać:

• 6 tygodni urlopu macierzyńskiego (cały urlop wynosi 20 tygodni, ale 14 tygodni jest zarezerwowanych dla matki),
• 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
• 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Podsumowując, ojciec może pobierać zasiłek macierzyński maksymalnie przez 38 tygodni, nie licząc opisanego wcześniej urlopu ojcowskiego. Całkiem kusząca perspektywa, którą na pewno warto rozważyć.

Z uzyskaniem prawa do tego zasiłku jest tak samo, jak w przypadku urlopu ojcowskiego – wymaga to posiadania ubezpieczenia chorobowego. Wystarczy mieć opłaconą jedną (ostatnią) składkę społeczną ZUS przed skorzystaniem z zasiłku.

Z zasiłkiem macierzyńskim wiążą się jeszcze dwie ważne kwestie:

1. W trakcie pobierania zasiłku można prowadzić działalność bez ograniczeń (wystawiać faktury, ponosić koszty, itd.).
2. W trakcie pobierania zasiłku trzeba opłacać składkę zdrowotną (którą jednak można prawie w całości odjąć od podatku dochodowego).

Zasiłek za urlop ojcowski, macierzyński, rodzicielski – ile wynosi?

Za okres urlopu ojcowskiego, macierzyńskiego i rodzicielskiego ojciec dziecka otrzymuje z ZUS-u zasiłek macierzyński. Oblicza się go tak samo, jak dla kobiet. Zasady te są dość skomplikowane, ale spróbujmy je wyjaśnić w kontekście osoby prowadzącej działalność gospodarczą płacącej „duży ZUS”.

Zasiłek macierzyński można obliczyć w 4 prostych krokach:

1. Obliczamy podstawę do wyliczenia zasiłku

Bazową kwotą do obliczenia zasiłku jest podstawa, którą przedsiębiorca deklaruje do obliczania składek na ubezpieczenia społeczne (w deklaracji ZUS DRA). Np. minimalna podstawa dla „dużego ZUS-u” w 2014 r. wynosi 2247,60 zł.

ZUS bierze pod uwagę średnią podstawę dla ostatnich 12 miesięcy, w których opłacane było ubezpieczenie chorobowe. Jeśli okres ubezpieczenia jest krótszy, to ZUS bierze pod uwagę ten krótszy okres. Przynajmniej jedną (ostatnią) składkę trzeba mieć opłaconą (na czas).

2. Od średniej podstawy odejmujemy 13,71% tej kwoty

3. Wynik dzielimy przez 30, aby uzyskać kwotę zasiłku za 1 dzień

4. Od tej kwoty odejmujemy 18% podatku dochodowego

Przykład:

3 kwietnia przedsiębiorcy urodziło się dziecko i w kwietniu postanowił wziąć urlop ojcowski (14 dni). W lutym i marcu opłacił składki na „duży ZUS” wraz z chorobowym, czyli średnia podstawa wyniosła 2247,60 zł. ZUS od tej kwoty odejmuje 308,15 zł (13,71%) co daje 1939,45 zł. Tę kwotę dzielimy przez 30, co daje 64,65 zł brutto zasiłku za jeden dzień. A zatem za urlop ojcowski ojciec-przedsiębiorca otrzymuje zasiłek w wysokości: 14 x 64,65 zł = 905,10 zł brutto. Netto wynosi to ok. 742 zł.

Uwaga: Powyższe wyliczenia są orientacyjne – kwoty wypłacane przez ZUS mogą się od nich różnić.

Zasiłek macierzyński zawiesza składki społeczne

Na tym nie koniec zysków ojca prowadzącego firmę.

Ojciec-przedsiębiorca za czas pobierania zasiłku macierzyńskiego nie opłaca składek społecznych ZUS (tak samo jak w przypadku choroby). Aby obliczyć kwotę obniżonych składek za dany miesiąc, trzeba obliczyć podstawę za dany miesiąc bez dni, w których przedsiębiorca pobiera ten zasiłek. Tak ustaloną podstawę mnoży się przez stawki właściwe dla każdej ze składek społecznych ZUS.

Opiszmy to na przykładzie.

Przedsiębiorca z powyższego przykładu wziął 14 dni urlopu ojcowskiego w kwietniu. Minimalna podstawa za 1 dzień kwietnia właściwa dla „dużego ZUS-u” wynosi:

• 2247,60 zł / 30 = 74,92 zł

Ponieważ przedsiębiorca przebywał na „urlopie ojcowskim” przez 14 dni kwietnia, podstawę do obliczenia składek społecznych za kwiecień liczy się dla 16 dni. Wynosi ona:

• 74,92 zł x 16 = 1198,72 zł

Bez wdawania się w obliczenia, dla tej podstawy składki „dużego ZUS-u” wynoszą ok. 411 zł zamiast ok. 772 zł. Inaczej mówiąc, nasz ojciec przedsiębiorca oszczędza w kwietniu ok. 361 zł na składkach społecznych ZUS z uwagi na urlop ojcowski.

Składkę zdrowotną za miesiąc pobierania zasiłku macierzyńskiego opłaca się w pełnej wysokości. Warto jednak pamiętać, że można ją w większości odejmować od podatku dochodowego.

Zasiłek w trakcie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego może być niższy

Zasiłek macierzyński wynosi 100% obliczonej kwoty podczas urlopu ojcowskiego, a także podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dla ojca to maksymalnie 14 tygodni). Natomiast w trakcie urlopu rodzicielskiego otrzymuje się 60%.

Można jednak od razu zgłosić chęć wykorzystania obu urlopów (macierzyńskiego i rodzicielskiego), składając do ZUS właściwe dokumenty w ciągu 14 dni od narodzin dziecka. Wtedy przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego otrzymuje się 80% zasiłku.