Na jakie ulgi podatkowe mogą liczyć przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem?

W systemie podatkowym możemy wyróżnić cztery główne formy opodatkowania, spośród których wybierają osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jedną z nich jest ryczałt ewidencjonowany, z którego od początku 2022 roku może skorzystać więcej przedsiębiorców. Warto przyjrzeć się kwestii, jakie ulgi podatkowe są związane z ryczałtem.

Ryczałt ewidencjonowany 2022 – na czym polega?

Ryczałt jest odmianą podatku dochodowego, z której nie mogą skorzystać wszyscy, mimo że obecnie wymienia się coraz szersze grupy osób, dla których sposób ten jest w pełni dostępny. Przede wszystkim jest to specyficzna forma prowadzenia rozliczeń z fiskusem, w której podstawą do prowadzenia opodatkowania jest przychód. Jednocześnie nie uwzględnia ona poniesionych kosztów jego uzyskania. Warunkiem jest posiadanie działalności gospodarczej.

Kto skorzysta z poszczególnych stawek podatkowych?

W tym miejscu warto zaznaczyć, jakie grupy zawodowe mogą korzystać z poszczególnych stawek ryczałtowych. Są to m.in.:

  • 2% – dla działalności zajmujących się sprzedażą produktów zwierzęcych i roślinnych, które nie zostały przetworzone przemysłowo. Wyjątkiem są specyficzne formy specjalnej produkcji lub produkty podlegające akcyzie;
  • 3% – m.in. dla działalności gastronomicznej i świadczeń usług związanych z produkcją zwierzęcą.
  • 5,5% – działalność wytwórcza, budowlana i z prowizji wynikającej np. ze sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej;
  • 8,5% – przychody z tytułu umowy najmu, podnajmuj i tym podobnych, a także wszelkiego rodzaju usługi związane z zakwaterowaniem i dzierżawą. Przychody na tej stawce są opodatkowane do 100 000 złotych;
  • 10% – dotyczy przychodów ze świadczenia transakcji kupna/sprzedaży nieruchomości na własny rachunek.
  • 12,5% – jeśli stawka ryczałtu 8,5% dotyczy kwoty do 100 000 złotych;
  • 15% – ta stawka przysługuje m.in. reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednictwie w sprzedaży hurtowej oraz związanych z wydawaniem pakietów komputerowych i systemowych;
  • 17% – tu uwzględnia się wszystkie przychody osiągane w ramach tzw. wolnych zawodów tj. przez lekarzy, adwokatów, notariuszy, biegłych i innych.

Polski Ład obniżył stawki ryczałtu dla wybranych grup. Dodatkowo od 1 stycznia 2022 mamy:

  • 14% – dla zawodów inżynierskich, projektowania, architektonicznych badań i analiz technicznych;
  • 12% – dla zawodów z branży IT (programistów, twórców i wydawców oprogramowania, doradców w zakresie IT).

Zmiana definicji wolnego zawodu

Wielu ryczałtowców zalicza się do przedstawicieli wolnego zawodu. Warto więc wspomnieć, że wraz z nowym rokiem zmienia się jego definicja. Od przyszłego roku wolny zawód będzie oznaczał:

(…) pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych.

Przypomnieć trzeba jednak, że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania innych osób na podstawie jakiejkolwiek umowy: na o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze.

W porównaniu z aktualną definicją, definicja ta nie będzie obejmować: lekarzy, stomatologów, techników dentystycznych, weterynarzy, położnych, pielęgniarek, felczerów, psychologów, fizjoterapeutów, architektów, inżynierów budownictwa, architektów, rzeczoznawców budowlanych, nauczycieli udzielających lekcji na godziny.

Jakie ulgi uwzględnia ryczałt?

Na ryczałcie możemy odliczyć stratę od przychodów:

  • z pozarolniczej działalności gospodarczej;
  • z tytułu umowy najmu, podnajmu i tym podobnych.

Jest to dopuszczalne, jeśli nie zostały one wcześnie odliczone od dochodu bądź nie dodano ich do kosztów uzyskania przychodów od osób fizycznych. Wynika to z faktu, że nie jest dopuszczalne, aby odpisywać koszty od dwóch odrębnych postępowań.

Ulga rehabilitacyjna

Dla podatnika na ryczałcie, który jest osobą niepełnosprawną lub utrzymuje taką osobę, jest dostępna specjalna ulga rehabilitacyjna. Pozwala ona na odliczenie od przychodów w danym roku podatkowym wydatków, jakie są związane z celami rehabilitacyjnymi oraz ułatwianiem wykonywania czynności życiowych.

Wydatki rehabilitacyjne ponosimy m.in. na:

  • adaptację i wyposażenie mieszkań i budynków mieszkalnych tak, aby odpowiadały one niepełnosprawności danej osoby;
  • przystosowanie pojazdów do potrzeb związanych z niepełnosprawnością;
  • odpłatność za pobyt w ośrodku rehabilitacyjnym;
  • zakup indywidualnego sprzętu ułatwiającego wykonywanie określonych czynności życiowych.

Oprócz wskazanych powyżej wymienić należy opłaty za leki oraz wszelkiego rodzaju opiekę pielęgniarską i ułatwiającą poruszanie się np. osobom niewidomym.

Osoba starająca się o ulgę rehabilitacyjną potrzebuje:

  • orzeczenia o niepełnosprawności osoby, jeśli ta nie ukończyła 16 roku życia, albo
  • decyzji o przyznaniu renty z tytułu częściowej lub całościowej niezdolności do pracy (a także rentę szkoleniową lub socjalną), lub
  • orzeczenie o zakwalifikowaniu do określonego stopnia niepełnosprawności spośród trzech dostępnych. Orzeczenie wydaje organ orzekający.

Należy przy tym zaznaczyć, że dla ryczałtowców przysługuje również szereg innych ulg z tytułu PIT-28. Wśród nich można znaleźć ulgi:

Preferencje podatkowe – jakich nie znajdziesz na ryczałcie?

Przede wszystkim na ryczałcie, co do zasady, nie uwzględnia się poniesionych kosztów uzyskania przychodu, o ile przepisy w konkretnej sytuacji nie uwzględnią wyjątku. Jednocześnie nie każdy może skorzystać ze wszystkich stawek podatkowych oferowanych przez ryczałt. Należy również zaznaczyć, że podatnicy ryczałtowi nie mogą w zeznaniach decydować się na rozliczenie wspólne z małżonkiem. Nie mamy możliwości decydowania się na rozliczenia przewidziane są dla rodziców samotnie wychowujących dzieci. 

Co więcej:

  • nie ma możliwości zrezygnowania z ryczałtu w trakcie roku podatkowego;
  • nie da się skorzystać z ulgi na dzieci w zeznaniu PIT-28.

Istnieją również rodzaje działalności, wobec których obowiązuje obligatoryjny zakaz opodatkowania ryczałtem. Są to m.in.:

  • apteki;
  • działalność zakupu i sprzedaży wartości dewizowych;
  • handel akcesoriami i częściami do pojazdów mechanicznych.