Jak rozliczyć dochód okazjonalny w PIT?

Podatek dochodowy na dobre zagościł z naszych stałych rozliczeniach z urzędem skarbowym. Nie mamy wątpliwości, że zarobki otrzymywane np. z tytułu umowy o pracę lub innych umów tego typu podlegają opodatkowaniu. Tu jednak pojawia się pytanie o to, co należy robić, jeśli zdarzy się nam świadczyć okazjonalne usługi osobom prywatnym. Jak w takiej sytuacji rozliczyć dochód okazjonalny?

Czym jest dochód okazjonalny?

Pod pojęciem pracy w ramach dochodu okazjonalnego nie ma umieszczonych jasnych definicji ustawowych. Przepisy prawa wskazują co prawda np. najem okazjonalny, jednak sam dochód tego typu dalece wykracza poza najem. Co do zasady przyjmuje się, że pod pojęciem dochodu okazjonalnego można ująć wszelkiego rodzaju usługi świadczone od czasu do czasu. Tu można ująć m.in.:

  • opiekę nad dziećmi;
  • remont cudzego mieszkania;
  • sprzątanie;
  • drobne naprawy;
  • prace typu odświeżanie podwórka.

Należy przy tym pamiętać, że warunkiem uznawania czegoś za tego typu dochód jest faktyczne wykonywanie prac w trybie okazjonalnym. Jeśli pojawia się zamiar wykonywania prac w formie stałej działalności gospodarczej, nie możemy mówić o okazjonalnym uzyskiwaniu dochodów.

Czy trzeba się rozliczać z dochodu okazjonalnego?

Nawet krótkie okresy okazjonalnego zatrudnienia wiążą się z zapłatą wynagrodzenia za wykonaną pracę. Oznacza to, że powinniśmy wówczas rozliczyć zarobek w ramach podatku dochodowego. Prawo jasno wskazuje, że wszystkie otrzymane przychody podlegają obowiązkowi rozliczenia. Jednocześnie wskazuje się tu, że jeśli dane usługi  świadczymy na rzecz osób prywatnych, całość dochodów możemy rozliczyć jednorazowo w rocznej deklaracji podatkowej. W innym przypadku przedsiębiorca musiałby wpłacać comiesięczne zaliczki.

Jak rozliczyć dochód okazjonalny?

Świadczysz usługi okazjonalne i chcesz je rozliczyć z urzędem skarbowym, ale nie wiesz, jak to zrobić? Przede wszystkim osoba świadcząca usługi w formie okazjonalnej na rzecz osób fizycznych musi złożyć odpowiednie zeznanie podatkowe. Powinno ono widnieć na formularzu PIT-36. W jego ramach musisz zsumować wszystkie przychody, jakie uzyskałeś w związku ze świadczeniem usług okazjonalnych w roku ubiegłym. Następnie należy je wpisać jako przychód pochodzący z innych źródeł. 

Jednocześnie podatnikowi przysługuje możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu pracy okazjonalnej. Tu jednak jest konieczne spełnienie konkretnych warunków:

  • wydatki te pozostają w bezpośrednim związku przyczynowym z uzyskanym przychodem okazjonalnym bądź źródłem tego przychodu;
  • nie są uwzględnione na liście wydatków, które nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu – dokładna lista znajduje się w artykule 23 ustawy o PIT;
  • nie są odpowiednio udokumentowane.

Dokumentowanie kosztów dochodu okazjonalnego

Jak odpowiednio udokumentować koszty, aby w ogóle móc odliczyć od dochodu okazjonalnego opłaty, które ponieśliśmy? Co do zasady zwykłe rachunki za zakup określonego przedmiotu nie są wystarczające. W przepisach znaleźć możesz informacje, że należy wskazać w udokumentowaniu, iż koszty były konieczne, aby osiągnąć przychód. Jednocześnie przepisy o PIT nie precyzują tego, jak zrobić to w sposób poprawny. Pozostawia to więc świadczącym usługi okazjonalne pewną dowolność w dokumentacji.

Kiedy należy sformalizować dochód okazjonalny?

Jak zostało to zaznaczone wcześniej, dochód okazjonalny to taki, który nie uzyskujemy w wyniku prac wykonywanych z myślą o stałym zarobkowaniu. Jeśli bowiem ma miejsce praca ciągła bądź sezonowa, a jednocześnie zorganizowana, nosi ona znamiona działalności gospodarczej. W związku tym pojawia się obowiązek sformalizowania działalności i otworzenia firmy. Następnie konieczne jest rozliczanie się ze świadczonych usług z urzędem skarbowym i ZUS-em już jako przedsiębiorca.

Co z zaliczkami?

Ustawodawca wskazuje, że w przypadku usług okazjonalnych nie ma obowiązku uiszczania miesięcznych zaliczek, choć jednocześnie jest to dopuszczalne. Należy przy tym pamiętać, że decydując się na takie rozwiązanie, trzeba kontynuować opłacanie miesięcznych zaliczek i nie można się z nich wycofać w dowolnym momencie. Wówczas też zaliczka musi być opłacana w terminie do 20 dnia każdego miesiąca. Najlepszym rozwiązaniem jest więc postawienie na roczne rozliczenie podatkowe.

Dochód okazjonalny a najem

Specyficzną formą uzyskiwania dochodu okazjonalnego jest najem mieszkania. Co do zasady właściciel decydujący się na taki najem nie może prowadzić działalności gospodarczej związanej z wynajmowanie lokali. Musi to być więc osoba fizyczna. Taki właściciel ma 14 dni na zgłoszenie do US faktu zawarcia umowy najmu okazjonalnego, co jest liczone od dnia wejścia umowy w życie.

W przypadku najmu okazjonalnego opłacanie miesięcznych zaliczek jest obowiązkowe. Jeśli nasze dochody nie przekroczą w ciągu roku kwoty wolnej od podatku, wpłacone zaliczki zostaną zwrócone w ramach rozliczenia rocznej deklaracji PIT-36.