Jak rozliczyć w PIT zagraniczne składki ZUS i ubezpieczenie zdrowotne?

Wiele osób obecnie pracuje poza granicami kraju, nierzadko również poza granicami Polski opłaca składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne. W sytuacji, gdy osoby te są zobowiązane do złożenia zeznania podatkowego w Polsce pojawia się pytanie, czy składki opłacone za granicą mogą być rozliczone w składanym w Polsce zeznaniu podatkowym.

Składki opłacone za granicą – ubezpieczenie społeczne

Z treści art. 26 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ustalając podstawę obliczenia podatku od dochodu można odliczyć kwoty składek zapłaconych w roku podatkowym w innym państwie członkowskim UE niż Polska, w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli

  • składki te zostały ze środków podatnika oraz
  • składki zostały zapłacone na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Wydatki te podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli:

  • nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub
  • nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo
  • nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Co ważne, odliczenie to nie dotyczy składek:

  • których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska lub
  • odliczonych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu) albo podatku osiągniętego w tym państwie, albo od podatku zgodnie z przepisami regulacjami (wynikającymi z art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)

Odliczenie takie jest możliwe, jeżeli w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z państwem, w którym podatnik opłacał składki, istnieje  podstawa prawna umożliwiająca uzyskanie przez polski organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym opłacane były składki.
składki opłacone za granicą

Składki opłacone za granicą – ubezpieczenie zdrowotne

Zgodnie z art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy podlega obniżeniu o kwotę składki zapłaconej:

  • w roku podatkowym
  • ze środków podatnika
  • na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących,
  • zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Obniżenie to można zastosować jeżeli:

  • nie dotyczy składki, której podstawą wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska;
  • składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacona w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie została odliczona od dochodu (przychodu) albo podatku w tym państwie albo nie została odliczona na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Również w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne możliwość ich odliczenia w Polsce uzależniona jest od istnienia w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym państwem podstawy prawnej umożliwiającej polskiemu organowi podatkowemu uzyskanie informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.
Sprawdź jak rozliczyć w Polsce dochody z umowy o pracę uzyskane w Holandii

Składki opłacone za granicą – przykłady praktyczne

PRZYKŁAD 1.
Osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Polsce, ale uzyskująca rentę po zmarłym małżonku z Austrii, obowiązkowo opłaca tam składki na ubezpieczenie. Czy składki te może odliczyć w zeznaniu podatkowym składanym w Polsce?
W opisanym przypadku nie ma możliwości odliczenia składek w polskim zeznaniu podatkowym. Jednym z warunków odliczenia w Polsce, jest to aby podstawy wymiaru składek nie stanowił dochód zwolniony od podatku na podstawie zawartej z danym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z treści art. 24 ust. 1 lit. a umowy zawartej z Austrią wynika, że  w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podwójnego opodatkowania będzie się unikać w ten sposób, że w przypadku jeżeli osoba ta osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami umowy może podlegać opodatkowaniu w Austrii, wówczas Polska zwolni taki dochód od opodatkowania.
W konsekwencji w opisanym powyżej przypadku nie można odliczyć w Polsce składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych w Austrii.
PRZYKŁAD 2.
Osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Austrii uzyskała w Polsce dochody z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. Czy może rozliczyć w Polsce składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne zapłacone w Austrii? 
W opisanym przypadku przedsiębiorca, ze względu na to, że uzyskuje w Polsce dochody z działalności gospodarczej ma obowiązek złożyć tutaj zeznanie podatkowe.
W składanym zeznaniu będzie mógł odliczyć składki zapłacone w Austrii jeżeli:

  • składki te opłaca obowiązkowo, a nie dobrowolnie,
  • składki te nie zostały odliczone w składanym w Austrii zeznaniu podatkowym.

PRZYKŁAD 3.
Osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Polsce uzyskała dochody z umowy o pracę na terytorium Holandii. Czy może rozliczyć w Polsce składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne zapłacone w Holandii?
Holenderski pracodawca przy opłacaniu zaliczek na podatek dochodowy uwzględnia zapłacone w tym kraju składki na ubezpieczenie, w konsekwencji składek takich nie można odliczyć ponownie w składanym w Polsce zeznaniu podatkowym.