Zmiana przeznaczenia samochodu a korekta VAT

Przedsiębiorca posiadający samochód o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony w działalności gospodarczej, w trakcie jego użytkowania może zmienić jego przeznaczenie. W związku z powyższym podatnik może być zobowiązany do korekty VAT.


W przypadku samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, zgodnie z ustawą VAT, wysokość odliczeń podatku VAT naliczonego jest uzależniony jego użytkowania. Jeśli sany pojazd jest wykorzystywany:

1. tylko do celów działalności gospodarczej – wówczas podatnik przy spełnieniu kilku warunków np. prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu, ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego;
2. do tzw. celów mieszanych, czyli do celów działalności gospodarczej i innych celów lub np. nie spełnia wymagań nałożonych przez ustawę (m.in. nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu) – wówczas podatnik może odliczyć 50% VAT naliczonego.

Zmiana przeznaczenia samochodu

Przedsiębiorca podczas użytkowania pojazdu, może najpierw uznać, iż samochód będzie wykorzystywany tylko do celów działalności gospodarczej, a następnie zmieni jego przeznaczenie i zacznie wykorzystywać do tzw. celów mieszanych. Oczywiście może nastąpić również odwrotna sytuacja, z mieszanej na cele działalności gospodarczej.
Ustawodawca w ustawie o VAT przewidział powyższą sytuację tj. zmiany przeznaczenia w art. 90b ust. 1. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy nastąpi zmiana przeznaczenia samochodu z tylko do celów działalności gospodarczej do tzw. mieszanych, podatnik jest zobowiązany dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu pojazdu. Ową korektę należy dokonać w deklaracji za okres rozliczeniowej, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Należy zauważyć, że samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego przeznaczenia, czyli jeśli zmiana nastąpiłaby 30 marca 2018 r. to uznamy, że zmiana dla korekty nastąpiła z 1 marca.
Przykład 1
Podatnik w dniu 10 września 2016 r. nabył samochód na kwotę 100.000 zł netto (VAT 23.000 zł). Przedsiębiorca dopełnił wszelkich formalności dotyczących użytkowania pojazdu tylko dla celów działalności gospodarczej i odliczał podatek VAT naliczony w pełnej wysokości. Jednak w marcu 2018 r. podatnik zmienił przeznaczenie wspomnianego pojazdu, czyli do celów tzw. mieszanych. Rozliczenie podatku VAT naliczonego w tym przypadku będzie przedstawiała się następująco:

1. podatek  VAT zostanie odliczony w deklaracji za miesiąc wrzesień lub III kwartał (ewentualnie w dwóch następnych okresach rozliczeniowych) – kwota podatku odliczonego 23.000 zł 
2. w deklaracji za marzec 2018 r (I kw.), czyli miesiącu zmiany przeznaczenia podatnik jest zobowiązany dokonać odpowiedniej korekty. Podatnik używał samochód tylko do celów działalności gospodarczej przez 6 miesięcy, w związku z tym należy dokonać korekty w odniesieniu do 54/60 VAT naliczonego.

Kwotę korekty obliczymy w następujący sposób:
54/60 x 23.000 zł x 50% = 20.700 x 50% = 10.350 zł. 
W deklaracji za marzec/I kw. 2018 r. podatnik jest zobowiązany zmniejszyć kwotę VAT naliczonego o 10.350 zł.
Powyższa korekta przy zmianie przeznaczenia samochodu obowiązuje również, gdy podatnik odliczył przy nabyciu pojazdu 50% VAT, a następuje zmiana do celów tylko działalności gospodarczej. Powyższe reguluje art. 86a ust 1 ustawy VAT.
Przykład 2
Posłużmy się danymi z pierwszego przykładu ale odwracając sytuacje tj. podatnik we wrześniu 2017 nabył samochód i używał go do celów tzw. mieszanych, a następnie w marcu 2018 nastąpiła zmiana przeznaczenia samochodu do celów tylko działalności gospodarczej. W tym przypadku korekta będzie wyglądała następująco:

1. podatek VAT naliczony przy nabyciu został doliczony w kwocie 11.500 zł w deklaracji za IX/III kw. 2017.
2. w deklaracji za marzec/I kw. 2018 czyli miesiącu zmiany przeznaczenia podatnik jest zobowiązany dokonać odpowiedniej korekty. Podatnik używał samochód tylko do celów działalności gospodarczej przez 6 miesięcy, w związku z tym należy dokonać korekty w odniesieniu do 54/60 VAT naliczonego.

Kwotę korekty obliczymy w następujący sposób:
54/60 x 23.000 zł x 50% = 20.700 x 50% = 10.350 zł. 
W deklaracji za marzec/I kw. 2018 r. podatnik jest zobowiązany zwiększyć kwotę VAT naliczonego o 10.350 zł.
Ważnym podkreślenie jest również to, że każda w przyszłości zmiana przeznaczenia samochodu w ciągu 60 miesięcy licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonaniu importu lub oddano do używania pojazd. Pamiętajmy, że każda zmiana przeznaczenia samochodu po upływie wspomnianych 60 miesięcy nie powoduje obowiązku korekty.
Należy jeszcze nadmienić, że powyższa zasada korekty nie dotyczy samochodów nie przekraczających 15.000 zł. W przypadku gdy wartość samochodu nie przekracza 15.000 zł wówczas okres korekty wynosi tylko 12 miesięcy w przypadku gdy następuje zmiana przeznaczenia samochodu.