Odpisy amortyzacyjne – prawo czy obowiązek?

Posiadając środki trwałe w działalności gospodarczej, należy prowadzić ewidencję środków trwałych. Odpisy amortyzacyjne pozwalają na rozliczenie ” w czasie” wartości środków trwałych. Czy zaliczanie odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodu to prawo, czy obowiązek przedsiębiorcy? Zapraszam do zapoznania się z artykułem.

Czym jest Amortyzacja?

Amortyzacja oznacza koszt, który jest związany z stopniowym zużywaniem się środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zgodnie z art. 22a ustawy o podatku dochodowym, amortyzacji podlegają:

  • budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
  • maszyny, urządzenia i środki transportu,
  • inne przedmioty,

które stanowią własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do używania. Amortyzacji podlegają także, niezależnie od przewidywanego okresu użytkowania:

  • przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych,
  • budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
  • składniki majątku, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingu finansowego
  • tabor transportu morskiego w budowie.

amortyzacja składników

Odpisy amortyzacyjne – prawo czy obowiązek

Zasady prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz zasady amortyzacji są określone w przepisach ustawy o PIT, art. 22a – 22n. . Podatnicy zgodnie z art. 22f dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Odpisów dokonuje się gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 10.000 zł.
Przytoczone przepisy określają obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz dokonywania w niej odpisów amortyzacyjnych. Natomiast przepisy ustawy o podatku dochodowym nie wskazują na obowiązek ujmowania odpisów amortyzacyjnych w PKPiR jako koszt uzyskania przychodu. Odpis amortyzacyjny będzie stanowił koszt uzyskania przychodu jedynie w przypadku gdy będzie dokonywany wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23 ustawy o podatku dochodowym.
Co do ogólnej zasady ewidencji kosztów przedsiębiorca ma obowiązek ewidencjonować wydatki związane z zakupem materiałów, towarów handlowych i kosztami robocizny. Natomiast w przypadku pozostałych wydatków, zaliczenie wydatku do kosztu uzyskania przychodu jest uprawnieniem a nie obowiązkiem przedsiębiorcy. Amortyzacja nie została wymieniona w katalogu kosztów podlegających obowiązku ujęcia w PKPiR. Oznacza to, że niezaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych nie może być podstawą do uznania PKPiR za nierzetelną, jak wskazano w § 11 ust. 4 rozporządzenia w sprawie prowadzenia PKPiR. Moim zdaniem przedsiębiorca ma obowiązek ewidencjonowania środków trwałych i naliczania amortyzacji, natomiast zaliczenia amortyzacji do KPiR będzie uzależnione od tego czy dany odpis amortyzacyjny będzie spełniał definicję kosztu uzyskania przychodu.