Grupy VAT. Jak je tworzyć i jakie korzyści dają?

Piotr Juszczyk

Grupy VAT to nowość prowadzona przez Polski Ład. Będzie je można zawiązywać już od 1 stycznia 2023 r. Czym są i jakie korzyści dają?

Czym są grupy VAT?

Grupy VAT będą mogły tworzyć takie podmioty, między którymi istnieją jednocześnie powiązania o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym. Grupa będzie reprezentowana przez przedstawiciela, który przejmie obowiązki związane z rozliczaniem podatku VAT

Korzyści z wprowadzenia grup VAT 

Główną korzyścią wynikającą ze stworzenia grupy jest możliwość wspólnego rozliczenia podatku od towarów i usług przez cały zespół podmiotów. Podatnikiem w takiej sytuacji staje się wyłącznie grupa. Ponadto, transakcje wewnątrz grupy nie podlegają opodatkowaniu, fakturowaniu oraz mechanizmowi podzielonej płatności.

Cała grupa będzie składać jedną deklarację VAT posiadając jeden rachunek bankowy do obsługi zwrotów i przyjmowania płatności. To z kolei spowoduje, że podmioty tworzące grupę będą miały mniej pracy związanej z rozliczaniem podatku VAT

Ryzyka związane z zawiązaniem grupy

Członkowie grupy ponoszą solidarną odpowiedzialność za jej zobowiązania w okresie posiadania statusu podatnika, a także po jego utracie. Ponadto, przepisy wprowadzają konieczność ustalania proporcji odliczenia VAT. Proporcja ta jest oparta o udział czynności opodatkowanych i nieopodatkowanych oddzielnie przez każdy z podmiotów wchodzących w skład grupy.

Dodatkowo sprawę komplikuje to, że w pewnych sytuacjach grupa może być zobowiązana do ustalenia dodatkowej proporcji dla grupy. Wspominany brak opodatkowania transakcji między podmiotami wchodzącymi w skład grupy nie oznacza, że mogą one zaprzestać ewidencjonowania tych transakcji. Grupa musi bowiem prowadzić ewidencję transakcji zachodzących również wewnątrz niej.

Kto może stworzyć grupę VAT?

Podatkową grupę mogą utworzyć podmioty powiązane:

  • finansowo – jeden z podmiotów tworzących grupę ma bezpośrednio ponad 50% udziału w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych członków, 
  • ekonomicznie – przedmiot głównej działalności członków grupy ma taki sam charakter lub rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy uzupełniają się i są współzależne lub członek grupy prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie,
  • organizacyjnie – członkowie grupy prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu, posiadający siedzibę na terytorium polski lub podmioty zagraniczne posiadające w Polsce oddziały, prowadzące działalność na terytorium polski.
box-icon

Uwaga

Jeden podmiot może być członkiem tylko jednej Grupy VAT.

Warunki utworzenia grupy VAT

Do powstania grupy konieczne jest zawarcie umowy w formie pisemnej. Umowę zawiera się na okres nie krótszy niż 3 lata z możliwością jej przedłużenia. 

Przedłużyć umowę można w terminie 30 dni przed jej wygaśnięciem. Ponadto umowa musi zawierać co najmniej: 

  • nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”, 
  • dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT. Uwzględnia się w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników, 
  • wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków, 
  • dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokości ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających co najmniej 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników, 

Samego zgłoszenia grupa VAT dokonuje za pośrednictwem VAT-R do które dołącza umowę grupy. Po zarejestrowaniu grupy VAT z urzędu następuje wykreślenie z rejestru jako podatników VAT członków grupy. Jednocześnie członkowie grupy VAT podlegają uwidocznieniu w wykazie podatników czynnych VAT jako dane grupy VAT.