Urlop wypoczynkowy z ubiegłego roku. Do kiedy go wykorzystać?

Urlop wypoczynkowy należy do podstawowych praw pracowniczych. Zdarza się jednak, że pracownik nie zdąży go wykorzystać w danym roku. Czy zawsze urlop przechodzi na kolejny rok? Do kiedy pracownik może go wykorzystać? Co pracodawca powinien wtedy zrobić?

Urlop wypoczynkowy. Co mówi Kodeks pracy?

Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego, a prawa tego pracownik nie może się zrzec. Ale to do zadań pracodawcy należy decydowanie o przyznaniu urlopu wypoczynkowego pracownikom w określonym terminie bądź o odmowie jego udzielenia.

Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. W ustalaniu urlopów może, ale nie musi brać pod uwagę wnioski pracowników. Jeśli w firmie nie funkcjonują wcześniej ustalane plany urlopowe, to z urlopu wypoczynkowego pracownik może skorzystać tylko w terminie uzgodnionym z pracodawcą.

Jak urlop wypoczynkowy przechodzi na kolejny rok?

Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w całości. Na wniosek pracownika jednak urlop może być podzielony na części. Ale w takim przypadku co najmniej jedna część powinna trwać przynajmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych wypoczynku.

Warto jednak zauważyć, że mowa tu o 14 dniach wypoczynku, a nie 14 dniach urlopu wypoczynkowego. Dlatego też, jeśli pracownik pracuje pięć dni w tygodniu, to 10 udzielonych dni urlopu wypoczynkowego plus w sumie 4 dni weekendów daje 14 dni nieprzerwanego wypoczynku, o którym mowa w przywołanym przepisie.

Ważną informacją dla pracodawcy jest również to, że pracownik, który podejmuje pracę po raz pierwszy w danym roku, ma prawo do urlopu po upływie każdego miesiąca zatrudnienia w wysokości 1/12 wymiaru dni przysługujących mu po przepracowaniu roku. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników na część etatu, ich urlop naliczany jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi?

Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy urlop wypoczynkowy wynosi 20 lub 26 dni i zależy to od stażu pracy pracownika. Pracownikom, których okres zatrudnienia jest krótszy niż 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu. Natomiast pracownicy o stażu pracy dłuższym lub równym okresowi 10 lat mają 26 dni urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym. Co ważne, do okresu stażu pracy wliczane są również okresy nauki zakończone uzyskaniem świadectwa lub dyplomu.

Okresy nauki nie podlegają natomiast sumowaniu. Tak samo jest z czasem, w którym pracownik uczył się i pracował jednocześnie. W tej sytuacji do stażu pracy wliczany jest albo okres nauki, albo zatrudnienia, zależnie od tego, co ostatecznie jest korzystniejsze dla zatrudnionego.

Do kiedy pracownik może wykorzystać zaległy urlop?

Pracownik nie może zrzec się urlopu. Natomiast niewykorzystane przez pracownika dni w danym roku kalendarzowym mogą przejść na rok następny. Warto wiedzieć, że nie wszystkie dni urlopowe stają się jednak urlopem zaległym, który przechodzi na kolejny rok. Nie dotyczy to czterech dni w roku, które przysługują każdemu pracownikowi i jest to tzw. urlop na żądanie. Zatem jeśli pracownik nie wykorzysta tych dni, to te zwyczajnie przepadają.

Według art. 168. Kodeksu pracy, niewykorzystanego w ustalonym terminie urlopu należy udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Zatem urlop niewykorzystany w 2021 roku pracownik musi wykorzystać najpóźniej do 30 września 2022.

Co jeśli pracownik nie chce skorzystać urlopu?

Gdy pracownik odmawia skorzystania z urlopu, pracodawca może podjąć decyzję o wysłaniu pracownika na urlop przymusowy. Jeśli tego nie zrobi naraża się na nałożenie kary finansowej przez Państwową Inspekcję Pracy. Kara grzywny dla pracodawcy może wynosić od 1000 do 30 tysięcy złotych.

Dlatego obowiązkiem pracodawcy jest przypominanie pracownikom o granicznym terminie wykorzystania urlopu. Jeśli pracownik nie złoży wniosku o urlop, to obowiązkiem pracodawcy jest wysłanie go na przymusowy urlop, nawet jeśli plany pracownika są inne. W przypadku niewykorzystania urlopu przez pracownika w momencie, gdy dojdzie do zakończenia stosunku pracy, pracodawca będzie musiał wypłacić mu ekwiwalent urlopowy.