Czy ulga PIT-0 dla seniorów faktycznie się opłaca? Analiza eksperta

Piotr Juszczyk

Przed skorzystaniem z zerowego PIT dla seniorów warto się zastanowić, czy rzeczywiście będzie to opłacalne. Jak wynika z naszych analiz, dla części osób ulga ta nie będzie korzystna. Sprawdź, czy zyskasz na PIT-0.

Czym w skrócie jest zerowy PIT dla emerytów?

Zerowy PIT dla seniorów to ulga podatkowa dla osób, które nadal pracują po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. 

Aby skorzystać z ulgi, trzeba spełnić dwa warunki:

  • podlegać ubezpieczeniom społecznym;
  • nie można pobierać emerytury z ZUS.
box-icon

Ważne

Z PIT-0 nie skorzystają więc seniorzy, którzy pobierają emeryturę i jednocześnie pracują. 

Dzięki uldze dla seniorów mogą oni skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przychodów do 85 528 zł w skali roku. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: PIT-0 dla seniorów. Pracujący oraz prowadzący firmy emeryci nie zapłacą podatku?

Forma opodatkowania kluczowa dla firmy emeryta

Emeryci prowadzący działalność gospodarczą powinni przeanalizować, jaka forma opodatkowania jest dla nich najkorzystniejsza. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim z na obowiązującą składkę zdrowotną. Przypomnijmy, że ulga PIT-0 dla seniorów zwalnia wyłącznie z opodatkowania przychód  (do wysokości 85 528 zł). Natomiast składkę zdrowotną należy opłacać w pełnej wysokości.

Przykład 1.

Wyobraźmy sobie emeryta przedsiębiorcę, który będzie osiągał przychody w trakcie roku na poziomie 85 000 zł. Cała wartość przychodu będzie zwolniona z opodatkowania (PIT/0). Zdawałoby się, że w takim przypadku forma opodatkowania nie ma znaczenia. Jest ona jednak kluczowa – właśnie ze względu na składkę zdrowotną.

Przyjmijmy, że składka emerytalna i rentowa w stosunku rocznym wynosi 13 741,32 zł. 

W konsekwencji składka zdrowotna wraz ze składkami emerytalnymi i rentowymi w poszczególnych formach opodatkowania rocznie wyniesie:

  • skala podatkowa – 20 154,60 zł;
  • podatek liniowy – 17 510,52 zł (przy minimalnej składce zdrowotnej na rok składkowy 2023);
  • ryczałt (8,5%) – 21 264,48 zł.

Jak można zauważyć, najkorzystniejszy przy takim przychodzie jest podatek liniowy. Jednak wielu podatników mogłoby dokonać błędnej oceny i uznać, że to skala będzie odpowiednią formą. A to z uwagi na kwotę wolną od podatku wynoszącą 30 000 zł oraz niską stawkę dla pierwszego progu podatkowego. Jednak to na podatku liniowym przedsiębiorca emeryt zapłaci najniższą składkę zdrowotną. Różnica jest widoczna, bo to aż 2 644,08 zł.

Uwaga na składki ZUS przy uldze dla seniorów

Co istotne, emeryci prowadzący działalność gospodarczą zwolnieni są z obowiązku opłacania części składek ZUS. Płacą tylko składkę zdrowotną. 

Sytuacja zmienia się, jeśli chcemy skorzystać z zerowego PIT.

box-icon

Ważne

Emeryt, który chce skorzystać z tej ulgi, musi opłacać składki emerytalne i rentowe. Jest  to więc dla niego dodatkowe, spore obciążenie.

Przykład 2.

Wróćmy do wcześniej opisanego przykładu 1. Tym razem jednak zakładamy, że emeryt nie korzysta z ulgi PIT-0 i tym samym nie musi opłacać składek emerytalnych i rentowych. Dla uproszczenia nie bierzemy pod uwagę kosztów prowadzenia działalności. Przychody w kwocie 85 000 zł będą już w całości opodatkowane. Obciążenie składką zdrowotną i podatkiem wyniesie:

  • skala podatkowa – 14 250 zł;
  • podatek liniowy – 19 524 zł; 
  • ryczałt (8,5%) – 14 532 zł.

Bez zastosowania PIT-0 dla emeryta najkorzystniejszą formą opodatkowania jest już skala podatkowa. Jednocześnie wybierając skalę i nie korzystając z ulgi, emeryt zyskuje aż 3260,52 zł względem sytuacji opisanej w przykładzie 1. – czyli zastosowania ulgi przy podatku liniowym.  

Korzystanie z ulgi nie jest opłacalne dla wszystkich

box-icon

Ważne

Ostatecznie przy powyższych założeniach emerytowi nie opłaca się zawieszać emerytur i korzystać z ulgi.

Bez ulgi w portfelu przedsiębiorcy zostanie 70 750 zł.  Natomiast przy skorzystaniu z ulgi byłaby to kwota 67 489,48 zł. Nie dość, że przy uldze seniorowi zostanie mniej w kieszeni z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, to dodatkowo nie otrzymuje emerytury.  

Przykład 3. 

Tym razem załóżmy przychody na poziomie 180 000 zł, bez kosztów i ze składkami ZUS. Przy takim założeniu kwota przychodu jest już wyższa, niż zakłada ulga PIT-0. W konsekwencji podatnik zapłaci również podatek. 

W tym przypadku (z zastosowaniem PIT-0) obciążenie z tytułu podatku i składek ZUS zdrowotne wyniesie:

  • skala podatkowa – 34 792 zł; 
  • podatek liniowy – 35 679 zł; 
  • ryczałt (8,5%) – 27 911 zł. 

Przy takich przychodach, z dużym ZUS, bez kosztów oraz z PIT-0 dla podatnika najrozsądniejszym rozwiązaniem będzie ryczałt 8,5%

Bez zastosowania ulgi PIT 0, obciążenia wyniosą:

  • skala podatkowa – 46 200 zł; 
  • podatek liniowy – 41 344 zł; 
  • ryczałt (8,5%) – 22 607 zł. 

Warto przeanalizować sytuację przed skorzystaniem z ulgi PIT-0 

Podsumowując, przy małych dochodach intuicyjnie wielu podatników wskazałaby na skalę podatkową jako odpowiednią formę opodatkowania z ulgą PIT-0. Jednak na podstawie przeanalizowanych przykładów można zauważyć, że skala podatkowa wraz z obowiązkową składką zdrowotną nie jest wcale opłacalna przy uldze dla seniorów

Dodatkowo złudne jest to, że dość duża kwota wolna od podatku – 85 528 zł to spora korzyść dla seniorów. Jest wręcz odwrotnie – a to przez obowiązek opłacania składek emerytalnych i rentowych przy uldze. 

Podsumowanie

Jak obrazują przykłady, emerytom prowadzącym działalność gospodarczą raczej nie opłaca się zawieszać emerytury po to, by korzystać z zerowego PIT. Co prawda mogłoby to zaprocentować w przyszłości zwiększeniem kwoty otrzymywanego świadczenia emerytalnego. Jednak w mojej ocenie seniorzy wybiorą większy zarobek z działalności i korzystanie z emerytury jednocześnie. 

Na koniec warto dodać, że przychód może korzystać z ulgi w czasie zawieszenia emerytury. Oznacza to, że jeśli mielibyśmy nagle w którymś  miesiącu wysoki przychód, wówczas warto rozważyć zawieszenie emerytury. Wtedy na 1 miesiąc zawieszamy pobieranie świadczeń, płacimy składki emerytalne i rentowe za ten miesiąc i jednocześnie korzystamy z ulgi, czyli nieopodatkowania kwoty przychodu.