Czym różni się urlop macierzyński od urlopu rodzicielskiego? Ile procent wynagrodzenia wypłacane jest podczas tych urlopów?
Dłuższy urlop macierzyński na korzystniejszych zasadach – tak w skrócie można podsumować regulacje, jakie weszły ostatnio w życie. Oczywiście, te zmiany dotyczą nie tylko osób zatrudnionych na etacie, ale także przedsiębiorców – o ile opłacają ubezpieczenie chorobowe.Być może nie będą to jedyne korzystne zmiany.
- Kogo obejmują zmiany?
- Najważniejsze zmiany:
- 1. Wprowadzono urlop rodzicielski.
- 2. Zmieniła się wysokość wynagrodzeń wypłacanych rodzicom korzystającym z urlopów.
- 3. Wydłużono okres na wykorzystanie urlopu wychowawczego.
- Bez zmian pozostały m.in.:
- 1. Urlop ojcowski
- 2. Podział obowiązków podczas trwania podstawowego urlopu macierzyńskiego.
- 3. Urlop wychowawczy na starych zasadach.
- Urlop wychowawczy nie tylko dla osób na etacie – już wkrótce?
Oprócz tego trwają prace nad drugą nowelizacją ważną dla rodziców, która tym razem wprost dotyczy przedsiębiorców. Dlaczego? Otóż w planach jest wprowadzenie urlopów wychowawczych dla szerszej grupy osób – w tym właśnie prowadzących działalność gospodarczą. W okresie urlopu wychowawczego składki ZUS za przedsiębiorców (a także np. osoby na umowach zlecenie) mają być opłacane z budżetu państwa.
Kogo obejmują zmiany?
Rząd przyjął projekt nowelizacji Kodeksu Pracy. Pierwotnie możliwość skorzystania z dłuższego urlopu miała obejmować rodziców dzieci urodzonych po 16 marca bieżącego roku. Ostatecznie jednak założenia rozszerzają prawo do rocznego urlopu rodzicielskiego na rodziców wszystkich dzieci urodzonych w 2013 roku.
Najważniejsze zmiany:
1. Wprowadzono urlop rodzicielski.
Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać po urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym), ale przed urlopem wychowawczym (zobaczcie to na kalendarzu urlopów ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej).
W przypadku urodzenia jednego dziecka urlop rodzicielski trwa maksymalnie 26 tygodni, ten czas można wykorzystać w 1,2 lub 3 częściach, nie krótszych niż 8 tygodni. Możliwe jest korzystanie z tego urlopu przez matkę i ojca: osobno, razem lub wyłącznie przez jedno z nich.
2. Zmieniła się wysokość wynagrodzeń wypłacanych rodzicom korzystającym z urlopów.
Rodzic, który zdecyduje się na urlop macierzyński, otrzyma w tym czasie zasiłek w wysokości 100% pensji. Pobyt z dzieckiem może przedłużyć o kolejne pół roku, a wtedy dostanie zasiłek w wysokości 60% pensji.
Z kolei rodzic, który zadeklaruje od razu, że chce spędzić z dzieckiem rok (urlop macierzyński podstawowy i dodatkowy oraz rodzicielski) będzie otrzymywał 80% wynagrodzenia przez cały ten okres.
Te zasady obejmują również rodziców pracujących na umowie zleceniu i samozatrudnionych (o ile opłacają składkę chorobową).
3. Wydłużono okres na wykorzystanie urlopu wychowawczego.
Wcześniej urlop wychowawczy należało wykorzystać zanim dziecko ukończy 4 lata, obecnie ten czas wydłużono do 5 lat. W przypadku samozatrudnienia osoba prowadząca działalność może ją zawiesić na okres od 30 dni do 24 miesięcy na czas sprawowania opieki nad dzieckiem, jednak w tym czasie nie podlega ubezpieczeniom społecznym.
Bez zmian pozostały m.in.:
1. Urlop ojcowski
Nadal trwa 2 tygodnie i ojciec może go wykorzystać od momentu narodzin dziecka do ukończenia przez nie 1 roku życia.
2. Podział obowiązków podczas trwania podstawowego urlopu macierzyńskiego.
Bez zmian pozostała zasada, według której przez 14 pierwszych tygodni dziecko jest pod opieką matki. Po upływie tego czasu opiekę nad dzieckiem na kolejne 6 tygodni może przejąć ojciec. Matka składa pisemny wniosek o rezygnację z pozostałej części urlopu, a ojciec składa wniosek o przejęcie tej części.
W przypadku kiedy rodzice dzielą się podstawowym urlopem macierzyńskim, urlop ojcowski obowiązuje bez zmian (w dwutygodniowym wymiarze).
3. Urlop wychowawczy na starych zasadach.
Urlop wychowawczy, w odróżnieniu od macierzyńskiego i rodzicielskiego, nie jest płatny. Pracownik podczas jego trwania podlega ubezpieczeniu, ale nie otrzymuje zasiłku macierzyńskiego.
Przysługuje pracownikom zatrudnionym od minimum 6 miesięcy. Podobnie jak pozostałe urlopy również ten można wykorzystać w całości lub częściach (maksymalnie 4). W czasie trwania urlopu wychowawczego pracownik jest prawnie chroniony przed zwolnieniem. Trwają prace nad zmianami w urlopie wychowawczym pod kątem samozatrudnionych – opisujemy je poniżej.
Urlop wychowawczy nie tylko dla osób na etacie – już wkrótce?
Trwają pracę nad nowelizacją ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – ma wprowadzić urlopy wychowawcze dla osób, które do tej pory nie miały do nich prawa, wśród których są między innymi osoby prowadzące działalność gospodarczą. Sejm już przyjął nowy projekt, a planowana data jego wejścia w życie to 1 września (może ulec zmianie).
Obecnie urlopy wychowawcze przysługują wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie Kodeksu Pracy, funkcjonariuszom służby celnej i członkom rolniczych spółdzielni: produkcyjnych i kółek rolniczych. Ich podstawą składki na ubezpieczenie stanowi kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Za okres urlopu wychowawczego dostają co miesiąc na swoje konto emerytalne ponad 400 zł, a na rentowe blisko 200 zł. Pod tym względem m.in. przedsiębiorcy są obecnie pokrzywdzeni – mogą co prawda poświęcić się wychowaniu dziecka i np. zawiesić działalność, ale w tym czasie żadne składki nie są za nich opłacane.
Projekt zakłada, że budżet sfinansuje składkę emerytalną, rentową i zdrowotną każdej osobie, która przez minimum 6 miesięcy opłacała składki bezpośrednio przed okresem sprawowania opieki nad dzieckiem. Natomiast jeśli osoba ma mniej niż pół roku stażu w opłacaniu składek lub dotychczas była nieubezpieczona, państwo sfinansuje dla niej tylko składkę emerytalną.
Podziel się nim ze znajomymi
