Transakcje łańcuchowe – zakupy z zagranicy

W dzisiejszym artykule omówię, czym są transakcje łańcuchowe, czyli transakcje w których występują co najmniej trzy podmioty. Schemat postępowania oraz zasady opodatkowania.
Transakcje łańcuchową można by określić, że jest to transakcja zawarta pomiędzy kilkoma podmiotami, dotycząca jednego towaru.
Zgodnie z art. 7 ust 8 ustawy o VAT w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.
Przykład: Podmiot A sprzedał towar podmiotowi B, ten natomiast sprzedał ten towar podmiotowi C, a transport tych towarów nastąpił pomiędzy podmiotem A i C.

Transakcje łańcuchowe – schemat postępowania

Dla prawidłowości rozliczania transakcji łańcuchowych, podatnik przede wszystkim powinien ustalić:

• wszystkie podmioty uczestniczące w transakcji;
• skąd – dokąd przemieszczał się towar;
• czy dla danej transakcji ma zastosowanie szczególna procedura przewidziana dla transakcji trójstronnych;
• która dostawa jest tzw. dostawą ruchomą, a która nieruchomą;

Transakcje łańcuchowe – miejsce opodatkowania

Zgodnie z art. 22 ust 2 w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie.
W przypadku gdy towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy (a więc firma B) wówczas przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy. Jest to reguła ogólna.
Tak więc jeśli towar jest dostarczany przez podmiot z kraju A, do podmiotu z kraju C , a transport organizuje podmiot z kraju B, natomiast faktury są wystawiane przez A dla B i B dla C wówczas wysyłkę przyporządkowuje się tylko pierwszej dostawie, czyli pomiędzy podmiotem A i B.
Ponadto, zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt. 2 ustawy o VAT dostawę, która następuje po wysyłce lub transporcie uważa się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów. W związku z tym dostawa towarów pomiędzy podmiotem z kraju B i podmiotem z kraju C będzie opodatkowana w kraju C.
Przyjmijmy, że hiszpańska firma A, sprzedała towar dla polskiej firmy B, a polska firma B sprzedała ten towar niemieckiej firmie C. Natomiast towar został przesłany bezpośrednio z hiszpańskiej firmy A do niemieckiej firmy C. W takim przypadku pierwsza dostawa będzie opodatkowana, co do zasady w Hiszpanii, natomiast druga dostawa będzie opodatkowana w Niemczech.
Jednak powyższej zasady nie stosujemy, jeśli z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport należy przyporządkować dostawie dokonanej przez podmiot B. W takim przypadku należy pamiętać że zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT dostawa towarów, która poprzedza wysyłkę lub transport towarów opodatkowana jest w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów.

Powyższe zasady mają również zastosowanie w przypadku, gdy w łańcuszku uczestniczy więcej niż 3 podmioty.
Ze względu na różnorodność możliwych konfiguracji wynikających z ilości uczestniczących podmiotów, sposobu przemieszczania towarów, itp. nie możliwe jest podanie jednego schematu postępowania.
W kolejnym artykule przedstawię zasady rozliczania wybranych transakcji łańcuchowych na przykładach.