Lewica: Godna praca, współpraca, wspólnota [Wybory 2023 – inFakt Check]
Uproszczone podatki, niższy VAT i prawo do nieodbierania maili i telefonów po godzinach pracy. To tylko kilka wyjątków z obszernego programu wyborczego Lewicy. Razem z naszym ekspertem sprawdzamy, ile w tych propozycjach konkretów i jakie mogą nieść konsekwencje.
Podatki: Progresywna skala PIT i uproszczenia
Lewica proponuje liczne zmiany w prawie podatkowym. Miałyby one wpływ zarówno na obywateli, jak i podmioty gospodarcze.
- Obniżenie stawki VAT
- Uproszczenie przepisów prawa o podatku dochodowym w dwóch ustawach
- o podatnikach PIT
- o podatnikach CIT
- Progresywna skala PIT, by odciążyć gospodarstwa domowe o niskich i średnich dochodach
- Zwiększenie kosztów uzyskania przychodu dla pracowników
- Opodatkowanie korporacji cyfrowych
- Skuteczne działania przeciw unikaniu podatków
- Opodatkowanie nadmiarowych zysków spółek energetycznych i paliwowych
- Zlikwidowanie finansowych i podatkowych przywilejów kleru, w tym Funduszu Kościelnego
- Wymóg ewidencjonowania przychodów kościołów i związków wyznaniowych
Opinia eksperta – Główny Doradca Podatkowy inFakt Piotr Juszczyk
Lewica chce uprościć podatki dochodowe PIT i CIT. Niestety brak w tych propozycjach konkretów. Jeśli partia pójdzie w kierunku progresywnej skali podatkowej z kilkoma progami, to podatki będą tak samo lub bardziej skomplikowane, jak obecnie. Zwróciliśmy się do partii z prośbą o wyjaśnienie, jakie przewidują konkretne uproszczenia. Spytaliśmy też, jak będzie wyglądać progresywna skala PIT i ile wyniosą podwyższone koszty uzyskania przychodu.
Podobnie wygląda obietnica obniżki VAT. Brakuje mi informacji, które produkty i usługi obejmie. A może będzie dotyczyć wszystkich grup? Niestety bez konkretnych propozycji nie ma możliwości wyliczenia skutków dla podatników.
Przedsiębiorczość: Wsparcie i inwestycja w polskie innowacje
Partia w swoim programie mocno skupia się na pracownikach. Ma jednak kilka obietnic dla przedsiębiorców.
- Państwo aktywne w innowacjach i gospodarce
- aktywna rola państwa w procesach gospodarczych, tworzeniu miejsc pracy i wyznaczaniu standardów zatrudnienia
- inwestycje w nowoczesny, ekologiczny przemysł, wspierający transformację energetyczną Polski, wykorzystujący polską myśl techniczną i umiejętności polskich naukowców
- Wsparcie dla przedsiębiorstw uzależnione od interesu publicznego, uwzględniające kryteria
- pracownicze
- społeczne
- środowiskowe
Opinia eksperta – Główny Doradca Podatkowy inFakt Piotr Juszczyk
W zakresie wsparcia i inwestycji w polskie innowacje Lewica wskazuje na aktywną rolę państwa w procesach gospodarczych, czy też tworzenie miejsc pracy. Do tego obiecuje inwestycje w nowoczesny i ekologiczny przemysł. Niestety bez rozwinięcia, są to tylko hasła, które nie dają jasności, jak te procesy miałyby wyglądać. Nie wiem, jakie byłoby zaangażowanie państwa, ani czy propozycja mówi też o finansowaniu. Dla oceny skutków obietnic – podobnie jak przy podatkach – brakuje mi konkretnych rozwiązań.
Rynek pracy: Godne zatrudnienie
Godne zatrudnienie to osobny rozdział w programie wyborczym Lewicy. Oto propozycje partii dla osób aktywnych zawodowo lub tych, którzy chcą do tego grona dołączyć.
- Szeroki dialog społeczny i silne związki zawodowe
- Likwidacja umów śmieciowych
- Likwidacja darmowych staży
- Objęcie przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę także umowy o pomocy przy zbiorach
- Działania przeciw dyskryminacji płacowej i przemocy w pracy
- Wzmocnienie PIP poprzez dofinansowanie, które pozwoli na
- rozwiązanie problemów kadrowych
- przygotowanie inspekcji do skutecznych działań w obliczu przemian polskiego rynku pracy
- cyfryzacji
- pracy zdalnej
- zwiększenia liczby pracowników-migrantów
- Wymóg co najmniej 20% reprezentacji pracowniczej w radach nadzorczych
- Stopniowe zwiększenie minimalnego wynagrodzenia do poziomu 66% przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego roku
- Obowiązkowe i naliczane automatycznie odsetki za opóźnienia w wypłatach pensji w wysokości 0,5% miesięcznych zarobków dziennie
- Ograniczenie czasu pracy poprzez zwiększenie liczby dni urlopu wypoczynkowego i stopniowe zmniejszanie tygodniowego wymiaru czasu pracy bez obniżki wynagrodzeń.
- Prawo do odłączenia się, czyli nieodbierania maili i telefonów po godzinach pracy
- Obowiązkowy, nieprzenoszalny urlop rodzicielski dla obojga rodziców
- Powszechna dostępność żłobków, około 100 000 nowych miejsc, współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej
- Podniesienie zasiłku dla bezrobotnych
- do wysokości połowy ostatniej pensji
- nie mniej niż 70% płacy minimalnej
- nie więcej niż połowa średniej krajowej
- Zasiłek dla bezrobotnych dostępny od razu, niezależnie od okoliczności zwolnienia, obowiązujący na okres do 2 lat
- Transport lokalny za 59 zł miesięcznie
Opinia eksperta – Główny Doradca Podatkowy inFakt Piotr Juszczyk
Propozycje dotyczące zmian na rynku pracy są już bardziej skonkretyzowane. Mamy tu na przykład likwidację umów śmieciowych, czy też darmowych staży. Lewica ma plan zmniejszenia liczby godzin pracy oraz zwiększenia liczby dni urlopowych. Proponuje też stopniową zmianę minimalnego wynagrodzenia do poziomu 66% przeciętnego wynagrodzenia. Propozycje te znacznie zwiększyłby koszty pracodawcy związane z utrzymaniem pracownika oraz brak swobodnego kształtowania umów. Umowy zlecenie to często też wybór pracownika.
Dla przeciętnego wynagrodzenia rzędu 7 000 zł minimalne wynagrodzenie brutto wyniosłoby 4 600 zł. Pracownik otrzymałby 3 466 zł na rękę. Koszt dla pracodawcy to 5 542 zł. Oznacza to, że pracodawca, oprócz tego co wypłaca pracownikowi, ponosi jeszcze koszt dodatkowy w wysokości 60% wypłaty. Są to ogromne koszty dla zakładów pracy. Co więcej, według zaprezentowanej wizji, pracownik mniej by pracował, poprzez skrócenie czasu pracy i wydłużenie urlopów. W obliczu galopującej inflacji, zmiany te nie są w moim odczuciu rozsądne.
ZUS i świadczenia socjalne: Emerytury stażowe, chorobowe równe pensji
Świadczenia socjalne oraz daniny do ZUS mają wpływ na rynek pracy i sposób prowadzenia działalności. Co w tym zakresie proponuje Lewica?
- Wynagrodzenie na zwolnieniu lekarskim i zasiłku chorobowym będą wynosić 100% płacy
- Wcześniejsze przejście na emeryturę pracowników o bardzo długim stażu pracy (emerytury stażowe)
- Umowy cywilnoprawne wliczane do stażu pracy
- Podniesienie zasiłku dla bezrobotnych
- Podniesienie świadczenia dla ojców na urlopie rodzicielskim do poziomu zasiłku macierzyńskiego
- System ubezpieczeń społecznych dla osób zajmujących się działalnością artystyczną
- Zachowanie 800+ i włączenie go do systemu świadczeń na rzecz rodziny
- Opieka wytchnieniowa i sieć asystentów osobistych dla osób z niepełnosprawnością
Opinia eksperta – Główny Doradca Podatkowy inFakt Piotr Juszczyk
Propozycja wypłaty 100% wynagrodzenia chorobowego to koszt przerzucony na pracodawcę. W tej sytuacji pracownik nie odczuwa negatywnych skutków finansowych podczas choroby, a wydatek obciąża pracodawców. Przy dodatkowym zwiększaniu pensji, jest to kolejna propozycja zwiększająca koszty zatrudnienia dla zakładów pracy.
Emerytury stażowe to rozsądne rozwiązanie. Wiele osób rozpoczyna swoją karierę zawodową dość szybko, nawet w wieku 18-19 lat. Mężczyzna, który musi pracować do 65 roku życia, w takim przypadku przepracuje 46-47 lat. O ile nie jest to praca fizyczna lub mocno stresująca, to pracownik przejdzie na emeryturę w dobrej kondycji. W przypadku pracowników wykonujących pracę fizyczną taki staż pracy może powodować problemy zdrowotne. Obecnie jedynym warunkiem skorzystania z emerytury stażowej jest wiek. W mojej ocenie, wprowadzenie drugiego warunku w postaci stażu pracy to rozsądne rozwiązanie. Polacy powinni mieć prawo wyboru, czy chcą po pewnym okresie przejść na emeryturę, czy może chcą się jeszcze spełniać zawodowo.
Lewica: Państwo, na które możesz liczyć…
Program Lewicy mocno skupia się na prawach pracowniczych, zasiłkach dla potrzebujących i przeniesieniu obciążeń podatkowych na większe, bogatsze przedsiębiorstwa. W programie pojawiają się też propozycje rozdziału państwa i kościoła, inwestycji w innowacje i polską myśl techniczną, oraz jeden bilet w stałej cenie na transport lokalny. Wszystkie te pomysły będą wpływać na warunki prowadzenia działalności w Polsce. Wizja zaprezentowana przez partię zawiera wiele haseł, które nie zawsze są poparte konkretnym rozwiązaniem. Brak konkretów sprawia, że ciężko ocenić długofalowe skutki proponowanych zmian.
Podziel się nim ze znajomymi
