Rośnie najniższa krajowa. Jak wpłynie na wysokość ZUS, zasiłków i mandatów? Sprawdź!

Maciej Sztykiel

Rosnąca cyklicznie krajowa płaca minimalna wpływa na wysokość nie tylko preferencyjnego, tzw. Małego ZUS, ale też nasz szereg świadczeń, opłat czy limitów. Oczywiście rosną też koszty pracodawców, którzy muszą podnieść pensje i odprowadzają większe składki.

Jak poinformowała właśnie Rada Ministrów wynagrodzenie minimalne w 2025 roku wzrośnie tylko raz i ma wynieść 4626 zł brutto, a więc o 326 zł więcej w porównaniu z lipcem 2024 roku (od lipca drugi w tym roku wzrost płacy minimalnej, z 4242 do 4300 złotych). Analogicznie wzrosnąć ma także minimalna stawka godzinowa – z 27,70 zł brutto dziś, do 28,10 zł brutto zł w lipcu, by w styczniu 2025 roku osiągnąć pułap 30,20 zł brutto. Rząd przedstawi teraz tę propozycję Radzie Dialogu Społecznego, by na jesieni ostatecznie zatwierdzić stawki.

Mały ZUS

W przypadku ZUS preferencyjnego, podstawa składek (bez składki zdrowotnej) to 30% najniższej krajowej. Obecnie podstawa ta wynosi 1276,60 zł, a składki od niej liczone – 402,65 zł miesięcznie. Od lipca podstawa wyniesie 1290 zł, a składki 408,16 zł. Od stycznia 2025 r. podstawa składki wzrośnie do kwoty 1387,80 zł, a składki (bez składki zdrowotnej) wyniosą 439,10 zł, a więc o 30,94 zł więcej niż obecnie.

Składka zdrowotna

Co prawda wysokość składki zdrowotnej jest obliczana od uzyskanego dochodu, ale jednak nie może być niższa niż 9% wynagrodzenia minimalnego. Dlatego wzrośnie z 381,78 zł do 416,34 zł w styczniu 2025 r.

Dodatek za prace w nocy

Od najniższej krajowej zależy także wysokość dodatku za pracę w nocy. Dodatek za pracę w porze nocnej wynosi 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek ten jednak w każdym miesiącu może być inny, ponieważ jest obliczany w oparciu o wymiar czasu pracy w danym miesiącu. W czerwcu 2024 r., jeszcze przed lipcową podwyżką płacy minimalnej, wymiar czasu pracy wynosi 160 godzin, a więc dodatek za pracę w nocy to 5,30 zł. W lipcu do przepracowania będzie więcej godzin, bo 184, a więc dodatek za pracę w nocy wyniesie 4,67 zł brutto, w sierpniu godzin pracy będzie już mniej, więc i dodatek będzie wyższy – wyniesie 5,11 zł brutto. Natomiast w styczniu 2025 roku, przy 168 godzinach pracy, wzrośnie do 5,51 zł brutto.

“Postojowe”

Wynagrodzenie za przestój również wynika z kodeksu pracy i należy się pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był on gotów do jej wykonywania, a wystąpiły ku temu przeszkody po stronie pracodawcy. Wówczas przysługuje wynagrodzenie w wysokości 60 proc., chyba, że inaczej stanowi umowa. Niemniej, wynagrodzenie to nie może być niższe niż pensja minimalna, dlatego dziś wynosi 4242 zł, od lipca będzie to 4300 zł, natomiast w styczniu 2025 r. wzrośnie do 4626 zł.

Wynagrodzenie gwarancyjne

Płaca minimalna jest jednocześnie najniższym możliwym wynagrodzeniem gwarancyjnym, czyli takim, które jest wypłacane, jeśli pracownik w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy przyjęty w danym okresie rozliczeniowym, nie ma obowiązku wykonywania pracy. Obecnie jest to 4242 zł brutto. Od lipca taka pensja wyniesie co najmniej 4300 zł brutto, a od stycznia 2025 r. 4626 zł brutto.

Zasiłki

Wysokość płacy minimalnej określa też kwotę najniższego możliwego zasiłku macierzyńskiego, a także zasiłku chorobowego. Świadczenia te nie mogą być niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu od kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. A więc dziś zasiłek macierzyński oraz chorobowy nie może być niższy niż 3660,42 zł brutto, od lipca dolnym limitem będzie 3710,47 zł brutto, natomiast od stycznia będzie to co najmniej 3999,18 zł brutto.

Odprawy pieniężne

W sytuacji, gdy doszło do zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, pracodawca musi wypłacić odprawę. Zwykle jej wysokość jest zależna od stażu pracy i wynosi jedno lub trzymiesięczne wynagrodzenie pracownika.
Natomiast przepisy ogólne określają maksymalna odprawę pieniężną, jako 15-krotność wynagrodzenia minimalnego, od stycznia do czerwca 2024 r. 63 630 zł. Od lipca będzie to 64 500 zł brutto, natomiast od stycznia 2025 r. wzrośnie do 69 390 zł brutto.

Limit przychodów dla działalności nierejestrowanej

Od minimalnego wynagrodzenia zależy również wysokość limitu przychodów z działalności nierejestrowanej, który określono jako 75% minimalnego wynagrodzenia. W lipcu wzrośnie z kwoty 3181,50 zł do 3225 zł, a od stycznia 2025 roku do kwoty 3469,5 zł.

Odszkodowania

Płaca minimalna ma także wpływ na wysokość odszkodowań dla pracowników za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu czy z tytułu rozwiązania umowy przez pracownika na skutek stosowania mobbingu. Takie odszkodowanie nie może być niższe niż najniższa krajowa. A więc dziś jest to 4242 zł, od lipca do końca roku 4300 zł, a od stycznia 2025 r. 4626 zł.

Mandaty i grzywny

Wraz z płacą minimalną wzrosną także grzywny. Przepisy określają, że kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia. A więc maksymalna grzywna wzrośnie z dzisiejszych 84 840 zł do 86 tys. zł w lipcu oraz do 92 520 zł w styczniu 2025 roku.
Natomiast kara grzywny, nałożona w drodze mandatu karnego, nie może przekroczyć pięciokrotności pensji minimalnej, a więc wzrośnie z 21 210 zł, do 21 500 zł w lipcu i do 23 130 zł.

Maciej Sztykiel
Były dziennikarz ekonomiczny RMF FM oraz Radia ZET. Niegdyś fotograf, choć pasja pozostała do dziś. W inFakcie odpowiadam za tłumaczenie języka podatkowego na ludzki, krótkodystansową komunikację i długofalowy PR oraz kreatywny marketing. Po pracy jestem żeglarzem, marzycielem i psiarzem.