Pytania użytkowników inFaktu – 7 ciekawych przykładów

Prowadzenie firmy to nie jest prosta sprawa – szczególnie z punktu widzenia nie zawsze zrozumiałych przepisów. Doskonale zdajemy sobie z tego sprawę choćby z uwagi na fakt, że często do nas dzwonicie, wysyłacie e-maile, czy kierujecie pytania do Księgomościa. Postanowiliśmy zebrać 7 bardzo ciekawych pytań zadanych ostatnio przez użytkowników i wyjaśnić niejasności z nimi związane.

1. W jaki sposób mam odliczyć koszty za ubezpieczenie społeczne i zdrowotne? Od podatku czy od dochodu?

Obowiązkiem każdego polskiego przedsiębiorcy jest zarejestrowanie w ZUS-ie i opłacanie składek. Każdy właściciel firmy opłaca składki społeczne i zdrowotne, zaś w przypadku dużego ZUS-u również Fundusz Pracy. Przedsiębiorca może składki na ubezpieczenie społeczne odliczyć w całości od dochodu.

Natomiast składkę zdrowotną odlicza się wprost od podatku – ale nie w całości. W 2014 r. składkę zdrowotną wylicza się od podstawy wynoszącej 75% z 4005,97 zł, czyli 3004,48 zł. 9% tej kwoty wynosi 270,40 zł i to jest składka zdrowotna, którą płacą wszyscy przedsiębiorcy w 2014 r. Kwoty tej nie można jednak odliczyć w całości od podatku, a tylko w części wynoszącej 7,75% podstawy wymiaru. Innymi słowy w 2014 r. podatek można pomniejszyć o 232,85 zł miesięcznie.

2. Czy mogę wystawić fakturę dla osoby nieletniej (os. fizyczna)? Czy może w takim przypadku faktura powinna zostać wystawiona na rodziców?

Zgodnie z przepisami osoba, która nie skończyła 18 lat nie posiada tzw. pełnej zdolności do czynności prawnych. Co za tym idzie wszelkie umowy powinny być zawierane na imię i nazwisko „przedstawiciela ustawowego”, np. rodzica lub prawnego opiekuna. Odnosi się to również do wystawiania faktur. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się dopiero z chwilą uzyskania pełnoletności.

3. Przeniosłem samochód z majątku firmowego do prywatnego jednak jego wartość nie została w pełni zamortyzowana. Czy w momencie sprzedaży niezamortyzowana wartość może być kosztem mimo, że samochód jest w majątku prywatnym? Czy po sprzedaży samochodu zapłacę VAT oraz podatek dochodowy z tego tytułu?

W momencie przeniesienia samochodu firmowego do majątku prywatnego zaprzestaje się amortyzacji (niezamortyzowana wartość nie stanowi wtedy kosztu). Późniejsza sprzedaż takiego pojazdu w okresie 6 lat od wycofania go z firmy – stanowi przychód z działalności gospodarczej. Wówczas jednak, w momencie sprzedaży, kosztem może być wspomniana niezamortyzowana wartość początkowa tego samochodu.

Po wycofaniu samochodu osobowego na cele osobiste można go sprzedać na podstawie umowy sprzedaży bez konieczności doliczania VAT. Takiej transakcji można dokonać zaraz po wycofaniu środka trwałego z działalności gospodarczej. (Tutaj jednak trzeba pamiętać, że jeśli podczas wprowadzania samochodu do firmy odliczono VAT, to przeniesienie go do majątku prywatnego także wymaga zapłaty VAT-u.)

4. Czy możliwe jest wystawienie faktury jeśli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą przebywa na zwolnieniu lekarskim?

Sprawa w tym przypadku kształtuje się prosto – jeśli przedsiębiorca pobiera zasiłek chorobowy, to jednocześnie nie może prowadzić działalności gospodarczej. Co więcej w takiej sytuacji ZUS może odmówić wypłaty zasiłku lub zażądać jego zwrotu. Tym samym konieczne jest zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej lub zatrudnienie pracownika, czy też ustanowienie pełnomocnika, który przynajmniej tymczasowo będzie prowadził firmę.

5. W czasie prowadzenia działalności przydarzył mi się wypadek. Czy mogę liczyć na odszkodowanie z tego tytułu?

Jeżeli przedsiębiorca opłaca składki ZUS na ubezpieczenia społeczne to może ubiegać się o odszkodowanie, o ile spełnione są pewne warunki. Zgodnie z nimi odszkodowanie przysługuje jeżeli w trakcie wykonywania pracy (prowadzenia firmy) zdarzy się wypadek, którego skutkiem jest stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Jak należy to rozumieć?

Otóż za „stały uszczerbek” uznaje się sytuację, w której stan zdrowia poszkodowanego nie rokuje szans na poprawę. Natomiast przy „długotrwałym uszczerbku” leczenie i rehabilitacja trwają co najmniej 6 miesięcy (ale stan zdrowia się poprawia). Innymi słowy, gdy leczenie i rehabilitacja trwają krócej niż pół roku to przedsiębiorca nie ma szans na odszkodowanie.

Odszkodowanie wynosi 20% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku ogłaszanego przez prezesa GUS (za każdy procent uszczerbku na zdrowiu). Oceny uszczerbku dokonuje lekarz orzecznik lub komisja lekarska, po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Należy pamiętać, że odszkodowanie można uzyskać tylko, gdy wypadek zdarzył się w trakcie pracy (prowadzenia firmy) i nie był skutkiem zaniedbania lub braku ostrożności.

6. Co w sytuacji, gdy klient poprosi o przesłanie faktury w formie papierowej choć wcześniej opłacił fakturę elektroniczną? Mam obowiązek to zrobić, czy mogę odmówić informując, że wystawiam tylko i wyłącznie faktury elektroniczne?

W takim przypadku prośbę klienta należałoby uznać za cofnięcie akceptacji faktur elektronicznych. Ma on do tego jak najbardziej prawo – wtedy kolejną fakturę trzeba wystawić już w formie papierowej. Jeżeli zaś chodzi o wystawienie papierowej faktury, gdy klient opłacił już wcześniej wystawioną fakturę elektroniczną, to należy go poinformować, że nie ma takiej możliwości. Wynika to z faktu, że opłacając konkretną fakturę (tutaj w formie elektronicznej) zaakceptował formę jej wystawienia.

Można również wskazać kontrahentowi, że przesłaną przez e-fakturę może po prostu wydrukować i w ten sposób uzyskać jej formę papierową. Obecnie nie ma bowiem obowiązku podpisywania faktur papierowych. Dokument elektroniczny daje prawo do odliczenia VAT.

7. Czy przedsiębiorcy, którzy są zwolnieni z VAT z uwagi na to, że nie osiągając 150 tys. zł obrotu rocznie muszą wpisywać na fakturze podstawę zwolnienia?

Od 1 stycznia 2014 r. wszyscy przedsiębiorcy zobowiązani są do wystawiania faktur. Ten obowiązek dotyczy również firm zwolnionych z VAT, które wcześniej mogły posługiwać się rachunkami. A czy zmienił się zestaw elementów jakie należy umieszczać na fakturach wystawianych przez firmy zwolnione z VAT w porównaniu do rachunków? Okazuje się, że niewiele.

W przypadku sprzedaży zwolnionej przedmiotowo, np. usług medycznych konieczne jest zawarcie na dokumencie podstawy zwolnienia z VAT. Taki obowiązek nie dotyczy jednak firm zwolnionych podmiotowo – na podstawie limitu sprzedaży (do 150 tys. zł rocznie).