Zakładanie i prowadzenie firmy zagranicą. Porównujemy Polskę z innymi europejskimi krajami
Założenie własnej działaności gospodarczej to marzenie wielu Polaków. Daje ono swobodę decydowania, niezależność, a często także lepsze zarobki. Wysokie składki, niska kwota wolna od podatku i wiele innych czynników sprawiają, że szukamy krajów, w których możemy bezproblemowo i ponosząc niższe koszty zarejestrować firmę. Czy jednak wszędzie jest lepiej niż w Polsce? Przyjrzyjmy się popularnym europejskim krajom wybieranym przez polskich przedsiębiorców.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązuje swoboda prowadzenia działalności gospodarczej. Teoretycznie więc możemy prowadzić wszystkie życiowe aktywności w dowolnym państwie należącym do UE. W praktyce jednak każde państwo ma prawo ustanawiać własne przepisy regulujące możliwość założenia i prowadzenia firmy na swoim terenie. Możemy więc spotkać się z ograniczeniami dotyczącymi konkretnych branż, wymogami dowiedzenia swoich kompetencji itd.
Prowadzenie firmy w Czechach
Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej w Czechach wiąże się z opłatą 1000 koron. Chcąc założyć spółkę, musimy liczyć się z większymi kosztami, co wynika z konieczności spisania aktu notarialnego. Jego cena zależy od wysokości kapitału zakładowego i łącznie z opłatami sądowymi trzeba liczyć się z koniecznością zapłaty ok. 10 000 czeskich koron.
Czeski system podatkowy jest całkiem przejrzysty i zrozumiały. Prowadzenie księgowości też nie należy do trudnych, ponieważ obowiązują tam uproszczone ryczałtowe formy rozliczania dochodu czy podatków. W Polsce stawki PIT wynoszą one odpowiednio 17% dla pierwszego progu podatkowego (dochód do kwoty 85 528 zł) i 32% dla drugiego (powyżej kwoty 85 528 zł). W Czechach natomiast jest to 15% dla dochodów nieprzekraczających 1,2 mln CZK oraz 22% powyżej tej kwoty. Jeśli dochód jest wyższy niż 1 701 168 CZK, wtedy należy zapłacić dodatkowo 7% podatku solidarnościowego. W Polsce jest to 4% od kwoty dochodów powyżej miliona złotych.
Do wyboru jest także ryczałtowe odliczenie kosztów w wysokości 60% dochodu z działalności handlowej nie więcej jednak niż 1 200 000 CZK; 30% dochodu z wynajmu nieruchomości firmowej; nie więcej jednak niż i 600 000 koron; 40% innych dochodów z pracy na własny rachunek, z wyjątkiem dochodów wspólnika spółki publicznej i komplementariusza spółki komandytowej, nie więcej jednak niż 800 000 koron.
Od podstawy opodatkowania można odliczyć m.in.: składki na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne i dodatkowe oszczędności emerytalne, na prywatne ubezpieczenia na życie, składki członkowskie płacone związkom zawodowym, ulgę na dziecko.
Czesi przewidzieli udogodnienie dla małych firm. I tak ci, którzy:
- na dany rok przewidują przychody niższe niż 1 000 000 CZK oraz,
- nie są czynnymi podatnikami VAT oraz,
- są uczestnikami ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego,
mogą skorzystać ze zryczałtowanej stawki podatku, która wynosi 5 469 koron miesięcznie. Kwota ta obejmuje nie tylko podatek (100 koron), ale ubezpieczenie zdrowotne (2 393 koron) i emerytalne (2 976 koron). Należność ta wymagana jest, również gdy w danym miesiącu przedsiębiorca nie ma zysków. W systemie ryczałtowym nie można mieć dochodu z innych źródeł, który łącznie przekracza 15 000 koron rocznie.
Niewątpliwą zaletą tej formy jest brak obowiązku składania zeznania podatkowego oraz raportów ubezpieczeniowych, a wszystkie dochody w ciągu roku i należności rejestruje się jedynie na ostatni dzień roku. Minusem jest brak możliwości rozliczenia ulg podatkowych.
Przedsiębiorcy odprowadzają składki do dwóch instytucji, odpowiadającej za ubezpieczenia emerytalne i rentowe – ČSSZ) oraz Kasy Chorych. Składki płacone są od wysokości osiągniętego dochodu. Składka emerytalna to 14,6% dochodu (ale nie mniej niż 1972 koron), zdrowotna 6,75% (nie mniej niż 1823 koron). Fakt, że wysokość zobowiązań uzależniona jest od dochodu powoduje, że przedsiębiorcy z wysokimi zyskami mogą zapłacić w przeliczeniu ponad 5 tys. zł składki.
Podstawowa stawka VAT w Czechach wynosi 21% (2% mniej niż u nas) na dostawy towarów i usług. Znaczna grupa towarów (np. produkty spożywcze) są obciążone stawką 15%, zaś druga stawka 10% jest naliczana dla wybranych kategorii towarów.
Własna działalność w Wielkiej Brytanii
Najczęściej wybieraną przez Polaków formą prowadzenia działalności w Wielkiej Brytanii jest spółka LTD (Limited), czyli odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Aby ją zarejestrować nie trzeba mieszkać w GB, ani posiadać statusu rezydenta. Ale, żeby w ogóle myśleć o założeniu działalności w tym kraju konieczne jest zapoznanie się z art. 5 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Wielką Brytanią. Wprowadza on ograniczenia w odniesieniu do wielu rodzajów działalności, a mianowicie dla przedsiębiorców świadczących usługi lub sprzedających towary w określonym miejscu położonym fizycznie w Polsce, czyli posiadających tu sklep, gabinet, biuro czy punkt usługowy. Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest magazyn wysyłkowy. W Wielkiej Brytanii nie można założyć działalności wymagającej zdobycia licencji, np. lekarza czy pielęgniarki. Prowadzi to do wniosku, że prowadzenie firmy na Wyspach możliwe jest przede wszystkim dla freelancerów, czyli np. programistów, architektów, grafików czy doradców.
Wiemy już jakie stawki podatku obowiązują w Polsce, na Wyspach to natomiast: 20% – dla osób osiągających dochody z przedziału 11 850–46 350 £ rocznie; 40% – dla osób osiągających dochody do 150 000 £ rocznie; 45% – dla osób osiągających dochody przekraczające 150 000 £ rocznie. W Polsce kwota ta uzależniona jest od osiąganych dochodów – osoby zarabiające najmniej mogą zastosować kwotę wolną od podatku w wysokości 8000 zł (30 tys. zł od 1 stycznia 2022 r. jeśli wejdzie Polski Ład), dla większości to 3091 zł, natomiast podatnikom osiągającym stosunkowo wysokie dochody kwota wolna od podatku nie przysługuje wcale. W UK kwota wolna od podatku jest równa dla wszystkich i wynosi 11 850 £ rocznie – różnica jest więc ponad siedmiokrotna. Trzeba wziąć jednak pod uwagę, że inne są realia prowadzenia działalności w tych krajach oraz zarobki.
Jeśli chodzi o VAT, w Polsce obowiązują następujące stawki: 23%, 8%, 5% i 0%. Natomiast w UK wynoszą one kolejno: 20% (stawka podatkowa), 5% (stawka zredukowana) i 0% (stawka zerowa). Limit obrotów w skali roku, po przekroczeniu którego spółka LTD ma obowiązek zarejestrować się jako płatnik VAT, wynosi 85 000 £ – w Polsce jest to 200 000 zł.
Wielu polskich przedsiębiorców podziela zdanie, że podatki odprowadzane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są naprawdę duże dla najczęściej wybieranych jednoosobowych działalności gospodarczych. Po upływie dwuipółrocznego okresu preferencyjnego przedsiębiorca opłaca tzw. duży ZUS, czyli czyli składki o łącznej wartości 1163,39 zł miesięcznie lub 1228,70 zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Wysokość składek na ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii zależy od osiąganych dochodów, co więcej, do zapłaty składek przedsiębiorca jest zobowiązany dopiero po przekroczeniu odpowiedniego progu dochodów. Zwolnienie ze składek na ubezpieczenia przysługuje do momentu przekroczenia tzw. Primary Threshold, wynoszącego aktualnie 8424 £ rocznie.
Firma na Cyprze
Najpopularniejsza na Cyprze jest podobnie jak w Wielkiej Brytanii spółka LTD. Występuje ona w formie prywatnej i nie wymaga wniesienia kapitału zakładowego. Do utworzenia firmy akcyjnej jest natomiast potrzebne przynajmniej 15 000 €. Właściciele JDG płacą obowiązkowe ubezpieczenie społeczne, które wynosi ok. 11,5%.
Rejestracja podatku VAT na Cyprze jest obowiązkowa w przypadku firm, których działalność opiera się na handlu towarem i usługami. Standardowo VAT wynosi 19%, ale spotkać się można także z obniżoną stawką w wysokości 9% oraz 5%. Dla niektórych towarów i usług obowiązuje zerowa stawka VAT. By firma kwalifikowała się do rejestracji VAT, musi wykazać minimalny roczny obrót na poziomie 15 600 € lub 10 251 € w przypadku nabycia towarów z UE.
Jednym z największych plusów prowadzenia firmy na Cyprze jest niski podatek dochodowy – jego stawka wynosi jedynie 12,5% i jest jedną z najniższych w Europie. Prowadzenie działalności na Cyprze, dzięki podpisanej z Polską umową, dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania, nie narazi nas na podwójne koszty prowadzenia działalności.
Stawki podatkowe na Cyprze, nawet przy wysokich dochodach firmy są naprawdę korzystne. Wysoka jest też kwota wolna od podatku. Dochód roczny od 0 do 19 500 € kwalifikuje się do zwolnienia z podatku. Dochód roczny od 19 501 do 28 000 € – wiąże się z opłaceniem podatku w wysokości 20%, do 36 300 € – 25%, do 60 000 € – 30%, a powyżej tej kwoty – 35%.
Prowadzenie działalności na Cyprze ma wiele plusów. Jeśli jednak zamierzasz zatrudniać pracowników, musisz wziąć pod uwagę, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w tym kraju wynosi około 1800 €.
Własny biznes na Malcie
Malta nie słynie z prostego systemu gospodarczego i prawnego. Ułatwia prowadzenie firmy wyłącznie wybranym branżom, takim jak np. elektronika, biotechnologia, farmaceutyka czy przemysł chemiczny. Ale, chcąc prowadzić biznes w tych branżach, musisz liczyć się z koniecznością dowiedzenia kwalifikacji zawodowych. Same koszty rejestracji wynoszą ok 1500 €.
Na Malcie najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest zarejestrowanie spółki komandytowej z następującym podziałem: komplementariuszem jest maltańska Private Limited Company (czyli odpowiednik spółki z o. o.), zaś komandytariuszem polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przy odpowiednim podziale udziałów, w Polsce zapłacisz niewielki podatek dochodowy, na Malcie zaś możesz nie zapłacić wcale. Jest to możliwe dzięki temu, że podstawa do opodatkowania zostanie zniwelowana wypłatą np. wynagrodzeń dla kadry zarządzającej. Co ciekawe, pensje dyrektorów zarządzających nie podlegają na Malcie podatkowi dochodowemu, o ile ich zarobki nie przekroczą 500 000 zł netto rocznie. Nie są również w żaden sposób oskładkowane ubezpieczeniami społecznymi
Pozostając przy podatku dochodowym, musimy wspomnieć o tym, że pozornie stawka CIT wydaje się naprawdę wysoka – wynosi 35%, w praktyce jednak istnieje szereg ulg i zwolnień, które prowadzą do tego, że prowadzenie firmy na Malcie może być naprawdę opłacalne. Income Tax Act przewiduje m.in. zwolnienie podatkowe od dochodu dotyczącego zysków kapitałowych wynikających z przeniesienia rezydencji podatkowej, transferu papierów wartościowych, zysków kapitałowych nierezydentów (z wyłączeniem zysków z nieruchomości) czy zysków od przelewów intra-group (za Taxify.pl).
Sporo zwolnień tyczy się również podatku PIT. Co ciekawe, istnieje rozróżnienie na podatki dla singli i małżeństw. Dla osób stanu wolnego wynoszą one: do 8 500 € – 0%, do 14 500 € – 15%, do 19 500 € – 25%, natomiast powyżej 19 500 € – 35%. Dla osób w związkach małżeńskich: do 11 900€ zwolnienie z podatku, do 21 700 € – 15%, do 28 700 €- 25%, natomiast powyżej 28 700€: 35%.
Zakładając firmę na Malcie, odczujesz też sporą różnicę w kwestii podatku VAT. Podstawowa jego stawka wynosi 18%, a oprócz niej funkcjonują również dwie preferencyjne stawki: 5% (m.in. usługi turystyczne i część usług transportowych) oraz 7%, którą stosuje się np. w przypadku działalności eksportowej. Co ważne, obowiązek rejestracji w maltańskiej ewidencji VAT powstaje w momencie dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Firma w Niemczech
Najbardziej popularną wśród polskich przedsiębiorców rozpoczynających swoją przygodę z prowadzeniem firmy w Niemczech jest jednoosobowa działalność gospodarcza (Gewerbe). Aby ją założyć nie musimy na stałe przebywać w Niemczech, natomiast w tej sytuacji minusem prowadzenia działalności “na odległość” jest brak możliwości ubiegania się o różne zwolnienia podatkowe.
Podatek od działalności gospodarczej muszą płacić zarówno właściciele JDG jak i części spółek (komandytowej, jawnej i z ograniczoną odpowiedzialnością), są z niej natomiast zwolnieni freelancerzy.
Kolejną popularną formą prowadzenia działalności jest spółka GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung), czyli odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Co ciekawe, można ją zakładać również w formie jednoosobowej. Jej siedziba musi znajdować się na terytorium Niemiec, a firma posiadać osobny rachunek bankowy. Wymagany kapitał zakładowy spółki GmbH wynosi 25 000 €.
Niemcy posiadają jeszcze drugi typ spółki, który odpowiada naszej spółce z o.o. i jest podobny do GmbH spółkę UG (Unternehmergesellschaft). Podstawową różnicą między nimi jest wysokość wkładu własnego przedsiębiorcy – w przypadku UG może to być symboliczne 1 €, stąd inne funkcjonujące powszechnie nazwy spółki: Mini-GmbH oraz 1-Euro-GmbH.
Bez względu na to, jaki rodzaj formy działalności wybierzesz, będziesz zobowiązany dołączyć i opłacać składki w jednej z organizacji samorządu terytorialnego: Izby Przemysłowo-Handlowej lub Izby Rzemieślniczej. Z odprowadzania składek zwolnione są jednak firmy, których dochód roczny nie przekracza 5 200 € oraz firmy w pierwszym oraz drugim roku działalności, jeśli ich dochód roczny nie przekracza granicy 25 000 €.
Każdy, kto w ramach głównego zatrudnienia prowadzi w Niemczech firmę, zobowiązany jest do opłacania ubezpieczenia zdrowotnego. Może wykupywać je prywatnie lub skorzystać z oferty państwa. To pierwsze wylicza firma ubezpieczeniowa m.in. na podstawie aktualnego stanu zdrowia oraz wybranego pakietu. W drugim przypadku ceny składek ustalane są prawie w całości ustawowo i zależą od dochodów osoby zatrudnionej. Podstawą obliczenia jest łączny dochód brutto, od którego odciągana jest ujednolicona stawka składki na ubezpieczenie w wysokości 14,6%.
Oprócz tego należy uwzględnić koszty ubezpieczenia emerytalnego, które wynosi minimum 79,60 €, maksymalnie natomiast 1054,70 €. Co ciekawe, istnieje możliwość opłacenia ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, które aktualnie wynosi 17,64 € na zachodzie Niemiec i 14,95 € na wschodzie kraju.
Przedsiębiorcy zobowiązani są do zgłoszenia własnej działalności gospodarczej do urzędu skarbowego i rozliczania się z nim. Wyjątek stanowią tutaj przedstawiciele wolnych zawodów.
Zwolnienie z płacenia podatku obowiązuje do zarobków 8 600 € rocznie. Podatek dochodowy w Niemczech jest progresywny, zaczynając od 1% i rośnie stopniowo do 42%, a nawet 45% dla bardzo wysokich dochodów. Stawka podatkowa 42% obowiązuje dla dochodów powyżej €57,051 za rok 2020. Dla dochodu powyżej 270 500 € należne jest 45% podatku. Obowiązkowy jest też podatek kościelny (9% podatku dochodowego) i dodatek solidarnościowy – 5,5% – w jego przypadku jednak dla mniej zamożnych przysługują ulgi.
Jeśli prowadzicie w Niemczech działalność gospodarczą jako JDG lub spółka osobowa, to podatek od działalności gospodarczej jest naliczany od dochodu z działalności gospodarczej wynoszącego powyżej 24 500 €. Dochód z działalności gospodarczej zazwyczaj odpowiada zyskowi. Ten zostaje najpierw pomnożony przez wartość pomiaru podatkowego, która wynosi 3,5%, a następnie przez stawkę podatku od działalności gospodarczej.
Trzecim ważnym podatkiem, który musi płacić właściciel JDG lub spółki osobowej w Niemczech, jest podatek obrotowy, ale i w tym wypadku istnieje pewien wyjątek od jego płacenia. Ulgą objęci są właściciele firm, których obrót wynosi mniej niż 22 000 € rocznie.
Jak założyć działalność w Holandii
Aby założyć działalność gospodarczą w Holandii konieczne jest zarejestrowanie się w urzędzie gminy i posiadanie miejsca stałego pobytu na terenie tego kraju. Obowiązkowe jest również zapisanie się w rejestrze Holenderskiej Izby Handlowo-Przemysłowej – KvK (Kamer van Koophandel) i w urzędzie skarbowym. Koszt rejestracji firmy jednoosobowej w Holandii wynosi 50 €. Po ukończeniu wpisu w urzędzie otrzymasz zarówno numer KvK, jak i numer BTW, czyli odpowiednik VAT.
Najczęściej wybieraną formą prowadzenia firmy w Holandii jest ZZP, czyli działalność jednoosobowa bez możliwości zatrudnienia pracowników. W takiej formie przedsiębiorca sam rozlicza się z podatku dochodowego, jest także zobowiązany do opłacania składek emerytalnych i społecznych.
System podatkowy w Holandii znacznie różni się od polskiego. W Holandii przedsiębiorca płaci podatek dochodowy od osób fizycznych oraz podatek obrotowy BTW. Podstawowa stawka BTW wynosi 21%, czasem jest to 6%. Niektóre towary i usługi są zwolnione z podatku. O tym, jaka stawka będzie obejmowała konkretną firmę decyduje urząd skarbowy.
Obecnie kwota dochodów do 68 507 € podlega stawce podatku w wysokości 37,1%. Ci, których dochód będzie wyższy zapłacą 49,5%. Kwota wolna od podatku ustalana jest co roku na nowo, w tym roku możemy liczyć na 50 000 €, a z kolei w przypadku spółek partnerskich 100 000 €.
Istnieje też coś takiego, jak dodatek dla osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek. W tym roku został on obniżony i wynosi 3 670 €. Każdego, kto ma świadomość, jak wysokie są są koszty prowadzenia działalności w Holandii zmartwi wiadomość o tym, że do 2036 roku będzie to jedynie połowa tej kwoty.
Z pozytywów istnieją oczywiście systemy ulg podatkowych. Holenderski US uzna cię za przedsiębiorcę jeśli wykażesz, że w danym roku przepracowałeś we własnej firmie co najmniej 1225 godzin. Zyskasz wówczas uprawnienia do ulgi podatkowej. Główną ulgą przysługującą wszystkim jest Algemene heffingskorting, czyli powszechna ulga podatkowa. Prawo do niej, przysługuje każdemu, kto mieszka w Holandii i płaci tu podatek od wynagrodzenia lub podatek dochodowy. To ulga na podatek dochodowy i ubezpieczenie społeczne. Jest ona uzależniona jest od wysokości dochodów. Oznacza to, że jeśli twoje dochody wzrosną, otrzymasz mniejszą ulgę podatkową. Holenderscy ustawodawcy przewidzieli też cały pakiet innych ulg np. dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, wsparcie w wynajmie mieszkania, zasiłek rodzinny, zasiłek dla samotnych rodziców i opiekunów czy tzw. rozłąkowe.
Rejestracja firmy zagranicą nie sprawi, że unikniemy podatków i składek w Polsce
O ile formalnie założenie firmy zagranicą jest procesem nieskomplikowanym, to należy być świadomym, że same formalności to za mało. Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy z tego, że aby doszło do zmiany rezydencji niezbędne jest nie tylko dopełnienie formalności, ale przede wszystkim wystąpienie tzw. określonych okoliczności faktycznych – czyli takich, które mają związek z rzeczywistością.
W praktyce ustalenie rezydencji podatkowej wymaga określenia tego, co należy rozumieć przez centrum interesów osobistych i gospodarczych, czyli ośrodek interesów życiowych osoby fizycznej (przedsiębiorcy). Niestety polskie przepisy prawa podatkowego nie wskazują definicji pojęcia „centrum interesów osobistych”.
Zwykle urząd skarbowy lub organ podatkowy interpretuje „centrum interesów osobistych” jako miejsce, w którym:
- dana osoba posiada najwięcej powiązań osobistych, tj. rodzinnych (tzw. ognisko domowe), towarzyskich;
- przebywa rodzina, współmałżonek, partner życiowy oraz małoletnie dzieci;
- podejmuje aktywność społeczną, kulturalną, polityczną, obywatelską;
- należy do organizacji/klubów, uprawia hobby.
Mówiąc wprost, jest to miejsce, gdzie dana osoba mieszka i prowadzi swoje życie.
Natomiast „centrum interesów gospodarczych” oznacza:
- miejsce prowadzenia działalności zarobkowej czyli kraj, w którym dana osoba uzyskuje większość swoich dochodów (przychodów);
- miejsce, w którym przedsiębiorca posiada inwestycje, majątek ruchomy (np. zarejestrowany pojazd) i nieruchomy (mieszkanie), polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty oraz konta bankowe.
WAŻNE! Obywatelstwo nie przesądza o rezydencji podatkowej. Decydujące jest miejsce zamieszkania danej osoby. Samo zarejestrowanie działalności w innym kraju nie oznacza automatycznie zmiany rezydencji podatkowej.
Należy podkreślić, iż rezydencja podatkowa nie ma charakteru deklaracji składanej przez przedsiębiorcę, lecz związana jest z oceną całości faktów i okoliczności. Ustalenie rezydencji podatkowej w indywidualnej sprawie wymaga zatem – w każdym przypadku – oceny przez organ podatkowy wszystkich faktów i okoliczności istotnych z punktu widzenia danego podatnika. Trzeba zatem dowieść tego, że nasz biznes prowadzimy w danym kraju i tam też mieszkamy.
Podziel się nim ze znajomymi
