Czynności sprawdzające i kontrola podatkowa. Czym się różnią?
Drżenie rąk, nocne poty i gonitwa myśli – tak wielu przedsiębiorców reaguje na hasło “kontrola podatkowa”. W rzeczywistości to, co osoby prowadzące działalność gospodarczą w Polsce nazywają kontrolą podatkową, to przeważnie tak zwane czynności sprawdzające.
Czynności sprawdzające a kontrola podatkowa
Wiele osób, u których organ podatkowy przeprowadził czynności sprawdzające powie, że miały u siebie kontrolę. W rzeczywistości jednak kontrola podatkowa i czynności sprawdzające to dwa różne narzędzia, którymi posługują organy skarbowe.
Kontrola podatkowa i czynności sprawdzające to działa zupełnie innego kalibru. Aby organ podatkowy wszczął u przedsiębiorcy kontrolę podatkową, musi mieć ku temu solidne podstawy, ponieważ kontrola jest znacznie bardziej sformalizowana niż czynności sprawdzające.
O różnicach między kontrolą skarbową a czynnościami sprawdzającymi można przeczytać w Ordynacji Podatkowej. Przepisy dotyczące czynności sprawdzających są zawarte w rozdziale V Ordynacji Podatkowej. Natomiast kontroli podatkowej poświęcony jest rozdział VI Ordynacji Podatkowej.
Czym są czynności sprawdzające?
Definiuje je artykuł 272 Ordynacji Podatkowej. Czytamy w nim, że poprzez czynności sprawdzające organy podatkowe dokonują m.in. sprawdzenia poprawności składanych deklaracji, terminowości opłacania podatków, czy też weryfikacji danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej.
W praktyce oznacza to, że np. na etapie rejestracji przedsiębiorcy jako czynnego podatnika VAT Urząd Skarbowy będzie chciał sprawdzić, czy budynek, którego adres przedsiębiorca podał jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rzeczywistości istnieje. Innym przykładem czynności sprawdzających jest wezwanie podatnika do przedstawienia faktur w związku wystąpieniem podatnika o zwrot VAT. Czynności sprawdzające mogą dotyczyć także np. błędu rachunkowego w złożonej przez podatnika deklaracji podatkowej. I nawet jeżeli taki błąd przedsiębiorca rzeczywiście popełnił to nie ma powodów do paniki.
Wiele w tej kwestii wyjaśnia art. 274 Ordynacji Podatkowej.
Art. 274. Postępowanie w przypadku stwierdzenia błędów w deklaracji podatkowej
Jak przeprowadza się czynności sprawdzające?
Przebieg czynności sprawdzających nie jest ściśle sformalizowany. Bardzo często czynności sprawdzające odbywają się w całości drogą elektroniczną. Warto wiedzieć, że czynności sprawdzające w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług, podatku od czynności cywilnoprawnych, a także podatku od spadku i darowizn dokonuje naczelnik Urzędu Skarbowego. W przypadku podatków od nieruchomości, leśnego, rolnego, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych uprawnienia do przeprowadzenia czynności sprawdzających przysługują wójtowi, staroście powiatowemu, burmistrzowi, prezydentowi miasta czy też marszałkowi województwa.
Czynności sprawdzające nie powinny wywoływać nadmiernego stresu u przedsiębiorcy. Trzeba jednak mieć świadomość, że w przypadku stwierdzenia poważnych uchybień, mogą się one przerodzić w kontrolę podatkową.
Podziel się nim ze znajomymi
