Co trzeba przedłożyć w ZUS, żeby dostać zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy lub inny?

Przedsiębiorca opłacający dobrowolne składki na ubezpieczenie chorobowe otrzymuje możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego po spełnieniu odpowiednich warunków. Jakie należy złożyć dokumenty do ZUS w celu wypłaty zasiłków? Jaki termin obowiązuje tutaj przedsiębiorców oraz z jakich zasiłków podatnik może skorzystać?

Jakiego rodzaju świadczenia przysługują ubezpieczonemu?

Osoba, która opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe może skorzystać z następujących rodzajów świadczeń:

• zasiłek chorobowy,
• świadczenie rehabilitacyjne,
• zasiłek wyrównawczy,
• zasiłek macierzyński,
• zasiłek opiekuńczy.

Osoby, które zostały objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym mają prawo do otrzymania świadczenia po upływie tzw. okresu wyczekiwania. Okres ten wynosi 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczony obowiązkowo podlega temu ubezpieczeniu (np. pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do zasiłku chorobowego po 30 dniach od momentu zgłoszenia do ubezpieczenia). Inaczej sytuacja wygląda w przypadku przedsiębiorcy, który dobrowolnie dokonuje zgłoszenia siebie do ubezpieczenia chorobowego. Wówczas okres wyczekiwania w tym przypadku wynosi 90 dni licząc od dnia zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Jak wypełnić deklarację ZUS ZUA / ZUS ZZA?

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Magdalena Ślusarczyk

9.8 Znakomity

Cena od 189 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Krystyna Maciejewska

10 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Agata Zgoła

9.4 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

Jakie dokumenty należy złożyć w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego osobie ubezpieczonej jest zaświadczenie płatnika składek. W zależności od tego, kto jest płatnikiem składki chorobowej składamy w ZUS następujące rodzaje formularzy:

• dla ubezpieczonego będącego pracownikiem składamy druk ZUS-Z3,
• dla pozostałych ubezpieczonych nie będących pracownikami, np. dla zleceniobiorców składamy wniosek ZUS-Z3a,
• dla osób wykonujących pozarolniczą działalność, współpracujących z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność oraz duchownych składamy ZUS-Z3b.

Do każdego wniosku obowiązkowo należy złożyć oryginał poświadczenia lekarskiego oraz inne dodatkowe dokumenty, które mogą okazać się niezbędne do przyznania świadczenia.

Odroczenie terminu płatności składek ZUS.

Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy

Wynagrodzenie chorobowe dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Jest ono wypłacane pracownikowi przez pracodawcę i finansowane również ze środków pracodawcy.

Pracownik ma prawo do otrzymania 80% wynagrodzenia chorobowego na skutek choroby, która trwa do 33 dni łącznie w ciągu danego roku kalendarzowego lub 14 dni łącznie w przypadku pracownika, który przekroczył 50 rok życia.

Prawo do otrzymania 100% wartości wynagrodzenia chorobowego przysługuje w sytuacji niezdolności do pracy, która przypada w okresie ciąży, wypadku w drodze lub do pracy, powstała na skutek badań lekarskich przewidzianych dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegom pobrania komórek, tkanek i narządów.

Osoba ubezpieczona nabywa prawo do przyznania zasiłku w terminie 30 dni w przypadku obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu. W przeciwnym wypadku, gdy opłacanie ubezpieczenia chorobowego jest dobrowolne – prawo do zasiłku przysługuje dopiero po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest ze środków pracodawcy ale tylko do 33 dnia choroby lub 14 dnia w pozostałych przypadkach. Po przekroczeniu tego terminu, czyli od 34 i 15 dnia zasiłek chorobowy wypłacany jest wówczas przez ZUS.

Zasiłek chorobowy przysługuje osobie ubezpieczonej, której niezdolność do pracy jest dłuższa niż 33 dni i 14 dni. Ubezpieczony może pobierać zasiłek chorobowy przez okres nie dłuższy niż 182 dni, a w przypadku choroby w trakcie ciąży lub gruźlicy okres ten został wydłużony do 270 dni.

Każdą niezdolność do pracy pracownik musi odpowiednio udokumentować. Konieczne będzie zatem posiadanie zwolnienia lekarskiego, czyli druku ZUS ZLA, który należy przedłożyć pracodawcy w ciągu 7 dni od jego otrzymania. Do tego płatnik składek zobowiązany jest wystawić oświadczenie ZUS-Z3, ZUS-Z3a lub ZUS-Z3b.

Kiedy przysługuje zasiłek macierzyński z tytułu działalności?

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek ten przysługuje pracownikowi, który został zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego, jak również przedsiębiorcy, który dokonał zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i terminowo opłaca dobrowolną składkę chorobową. W przypadku zasiłku opiekuńczego nie obowiązuje żaden okres wyczekiwania, co oznacza, że można z niego skorzystać już od początku zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego. Miesięczna wysokość zasiłku opiekuńczego to 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie, która zobowiązana jest do osobistego sprawowania opieki nad:

• dzieckiem do 8 roku życia,
• chorym dzieckiem w wieku do lat 14,
• innym chorym członkiem rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w okresie 60 dni w całym roku kalendarzowym na dziecko zdrowe do 8 roku życia oraz dziecko chore do 14 roku życia. Na pozostałych członków rodziny zasiłek ten przysługuje przez 14 dni całego roku kalendarzowego. Zasiłek ten przysługuje ubezpieczonemu tylko w przypadku gdy pozostali członkowie rodziny nie mogą zająć się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny. W przypadku dziecka chorego do lat 2 zasada ta nie obowiązuje.

W celu wypłaty zasiłku opiekuńczego należy złożyć następujące dokumenty:

• oświadczenie ZUS-Z15,
• zwolnienie lekarskie ZUS ZLA,
• zaświadczenie lekarskie wydane ubezpieczonemu potwierdzające chorobę osoby zajmującej się dzieckiem lub poród,
• oświadczenie osoby ubezpieczonej o nieplanowanym zamknięciu przedszkola, żłobka lub klubu dziecięcego, do którego dziecko uczęszcza,
• zaświadczenie płatnika składek ZUS-Z3, ZUS-Z3a lub ZUS-Z3b.

Prowadzenie firmy na etacie a zwolnienie lekarskie.

Zasiłek macierzyński

Kobieta prowadząca działalność gospodarczą i opłacająca dobrowolne składki na ubezpieczenie chorobowe ma prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego. W przypadku zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonej nie obowiązuje okres wyczekiwania, a jego wysokość uzależniona jest od wysokości opłacanych składek społecznych.

W celu otrzymania zasiłku macierzyńskiego należy złożyć w ZUS następujące dokumenty:

• wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego,
• zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu, 
• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, oraz
• zaświadczenie ZUS-Z3b.

Więcej na temat pozyskania zasiłku macierzyńskiego przez przedsiębiorcze mamy przeczytacie w poniższym artykule.

Jakie dokumenty trzeba złożyć w celu uzyskania zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności?

Zasiłek wyrównawczy

Zasiłek ten przysługuje tylko pracownikom, co oznacza, że nie mogą z niego skorzystać przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Może z niego skorzystać pracownik, którego wartość wynagrodzenia uległa obniżeniu na skutek poddania się rehabilitacji zawodowej w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej. Zasiłek ten przysługuje pracownikowi na czas rehabilitacji, jednak maksymalnie na okres 24 miesięcy.

Z zasiłku wyrównawczego może skorzystać pracownik, który od wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy lub lekarza orzecznika ZUS otrzymał specjalne orzeczenie. Wówczas w ZUS należy złożyć w taki sposób otrzymane oświadczenie o konieczności poddania się rehabilitacji oraz zaświadczenie pracodawcy wystawione na druku ZUS-Z3 lub ZUS-Z3a.

Działalność gospodarcza w Polsce, a praca w innym kraju UE – rozliczenie ZUS.

Świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie to przysługuje ubezpieczonemu, który nie ma już prawa do pobierania zasiłku chorobowego, natomiast w dalszym ciągu nie jest on zdolny do pracy. Dalsza rehabilitacja osoby ubezpieczonej rokuje jednak powrotem do zdrowia i odzyskaniem pełnej zdolności do pracy. Przysługuje ono ubezpieczonemu przez cały okres powrotu zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy. O uznaniu świadczenia decyduje ZUS na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS w przypadku postępowania odwoławczego.

Świadczenie rehabilitacyjne przez pierwsze trzy miesiące wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, natomiast w kolejnych okresach 75% podstawy wymiaru. W sytuacji gdy niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży to świadczenie wypłacane jest w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Dokumenty jakie należy złożyć w celu pozyskania świadczenia to decyzja organu rentowego o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego oraz następujące druki ZUS Z-3, ZUS Z-3a lub ZUS Z-3b.

Działalność gospodarcza prowadzona za granicą a ZUS.

Wypłata świadczenia – jakie obowiązują terminy

Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa płatnicy składek zobowiązani są do wypłaty zasiłków w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów. Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w odpowiednim terminie to jest on zobowiązany do wypłaty odsetek z tytułu tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

W sytuacji, gdy zasiłki wypłacane są przez ZUS to wypłata ich następuje na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień, jednak nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków. Zasiłki porodowe wypłacane są natychmiast po zajściu okoliczności wypłaty tych zasiłków.

Wyrejestrowanie z ubezpieczeń i ponowne zarejestrowanie, czyli formalności w ZUS-ie.