Działalność bez rejestracji – kto może ją prowadzić i na co trzeba uważać?

Testowanie pomysłów na biznes to doskonała opcja umożliwiająca sprawdzenie swoich możliwości i utrzymania płynności finansowej wynikającej z podejmowanych działań. Obecnie istniejące inkubatory przedsiębiorczości nie w każdym przypadku są dobrym rozwiązaniem. Wiele osób może także korzystać z możliwości, jakie daje obowiązująca ustawa pozwalająca na przetestowanie praktycznie każdego biznesu – a co najważniejsze – całkowicie zgodnie z prawem. Na czym dokładnie polega działalność bez rejestracji i kto może ją założyć?

Czym jest działalność nierejestrowana?

Czy założenie firmy bez rejestracji jest możliwe i zgodnie z prawem? Od kwietnia 2018 roku świadczenie usług lub sprzedawanie towarów bez konieczności formalnego posiadania firmy stało się faktem. Takie rozwiązanie jest możliwe dla każdego, a dodatkowo w pełni legalne. Działalność nierejestrowana mimo wszystko różni się od klasycznej działalności gospodarczej. Staje się nią tylko wtedy, kiedy dana osoba przekracza określony ustawowo próg przychodów.

Kto może prowadzić działalność bez rejestracji?

Nierejestrowaną działalność może prowadzić osoba, która ma innowacyjny pomysł na dochodowy biznes i chce go przetestować, nie łamiąc prawa. Trzeba jednak uważać, gdyż ten typ działalności jest możliwy jedynie pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Każda osoba fizyczna może rozpocząć prowadzenie działalności nierejestrowanej przy zachowaniu kilku warunków, do których zaliczamy:

  • Warunek czystej karty
  • Określony rodzaj działalności
  • Warunek finansowy
  • Warunek samodzielności

Działalność nierejestrowana 2024 możemy założyć wyłącznie wtedy, gdy nie prowadziliśmy przez ostatnie 60 miesięcy innej firmy – czyli nie byliśmy zarejestrowani np. w CEIDG jako przedsiębiorcy (czysta karta). Mowa tu zarówno o spółkach cywilnych, jak i zwykłej działalności gospodarczej.

Kolejnym czynnikiem, który jest ważny, by założyć działalność bez rejestracji, jest warunek finansowy. Możemy ją prowadzić tylko do momentu, gdy miesięczny przychód nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia w danym roku rozliczeniowym. Czyli w 2024 r. jest to do:

  • 3 181,50 zł – od 1 stycznia do 30 czerwca,
  • 3 225,00 zł – od 1 lipca do 31 grudnia (podwyżka płacy minimalnej w tym okresie).

Jeśli chodzi ostatni warunek samodzielności, pamiętajmy, że nie możemy podejmować żadnych działań w porozumieniu z innymi osobami. Musimy więc prowadzić ją wyłącznie samodzielnie – nie jest możliwy żaden wspólny biznes. Mówiąc prościej – nie można prowadzić czegoś w rodzaju quasi nierejestrowanej spółki. Ale nie ma przeszkód do zatrudniania pracowników w działalności nierejestrowanej (czy to na podstawie umowy o pracę, czy na umowach cywilnoprawnych – zlecania i o dzieło).

Jakie branże, usługi lub produkty są wyłączone z prowadzenia działalności nierejestrowanej?

Branże, których nie dotyczy forma prowadzenie działalności bez rejestracji to m.in. działalność detektywistyczna, sprzedaż alkoholu, papierosów oraz innych wyrobów wymagających koncesji lub pozwoleń. Ważne są także licencje np. na broń, dlatego nawet sprzedając zwykłe wiatrówki nie możemy prowadzić jako działalności nierejestrowanej.

Działalność bez rejestracji – składki ZUS i podatki

Biorąc pod uwagę podatki, prowadząc działalność nierejestrowaną w 2021 r., warto wiedzieć, że nie musimy płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Dzięki temu możemy znacznie zminimalizować koszty prowadzenia nierejestrowanej firmy. Wszelkie umowy pomiędzy klientami należy zgłaszać do tej US, więc jeśli taka powstała, musimy liczyć się z możliwą koniecznością zapłaty podatku.

Wśród kosztów prowadzenia takiej działalności należy wziąć pod uwagę przede wszystkim podatek PIT. Oznacza to, że wszystkie przychody są opodatkowane w konkretnej skali zależnej od wysokości dochodu (12% lub 32%). Ciekawostką jest też fakt, że nie ma możliwości rozliczania się metodą liniową lub w postaci ryczałtu, tak jak
w przypadku zwykłej działalności gospodarczej

Firma bez rejestracji jest dobrym sposobem na przetestowanie pomysłu na biznes. Trzeba jednak uważać na liczne pułapki i ograniczenia wynikające z przepisów prawnych.