Ulga na dziecko – ile wynosi i do ilu lat przysługuje ulga prorodzinna?

Zazwyczaj podatnicy traktują coroczne dostarczenie deklaracji PIT do urzędu skarbowego jak niedogodny obowiązek. Warto jednak mieć na uwadze, że w wielu przypadkach przedsiębiorcy posiadający dzieci mogą otrzymać zwrot. Dziecko a rozliczenie roczne – poznaj zależności.

Co to jest ulga prorodzinna?

Ulga prorodzinna (ulga na dzieci) to najpopularniejsze odliczenie od podatku, jest nie tylko powszechnie używana, ale również bardzo korzystna dla podatników. Zależność jest prosta – im więcej dzieci, tym większy można otrzymać zwrot pieniędzy.

Ulga ta przeznaczona jest dla osób wychowujących dzieci: rodziców wykonujących władzę rodzicielską, opiekunów prawnych (jeżeli dziecko z nimi mieszka), rodziców zastępczych (na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą). Zarówno rodzice biologiczni pozbawieni władzy rodzicielskiej, jak i opiekunowie prawni, z którymi dziecko nie mieszka nie mają prawa do odliczenia.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Magdalena Ślusarczyk

9.8 Znakomity

Cena od 189 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Krystyna Maciejewska

10 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Agata Zgoła

9.4 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

Forma opodatkowania a ulga prorodzinna

Ulga na dzieci w odniesieniu do przedsiębiorców przysługuje osobom, które opodatkowują swoje dochody według skali podatkowej i rozliczają się na druku PIT-36.

Jeżeli dany przedsiębiorca zdecydował się na podatek liniowy (PIT-36L) lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28), to nie będzie mógł skorzystać z ulgi prorodzinnej. Osoba prowadząca działalność, która wybrała jedną z powyższych, uprzywilejowanych form opodatkowania zyska jednak prawo do uwzględnienia ulgi na dzieci w przypadku, gdy osiąga również dochody opodatkowane skalą podatkową np. umowa o pracę czy zlecenie. Wówczas w deklaracji PIT składanej z tego tytułu może wykazać ulgę prorodzinną.

Ulga przysługuje na każde dziecko do ukończenia przez nie 18 roku życia, a w razie kontynuowania nauki przedłużana jest do 25 roku życia dziecka. Prawo do odliczenia przysługuje bez ograniczenia wiekowego dziecka, w przypadku utrzymywania dziecka pobierającego zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.

Czy warto zdecydować się na podatek liniowy?

Kiedy rodzice nie mogą skorzystać z ulgi? Dochody dziecka

W przypadku pełnoletniego dziecka trzeba zachować ostrożność przy uwzględnianiu ulgi, ponieważ musi być spełniony nie tylko warunek kontynuowania nauki, ale również warunek dochodowy.

Odliczenie  przysługuje rodzicom, gdy w roku podatkowym, za który składany jest PIT dziecko nie uzyskało dochodów wcale lub ich suma nie przekroczyła 19 061,28 zł.

Dość częstym przypadkiem jest pobieranie przez dziecko renty np. po zmarłym rodzicu. Renta nie jest brana pod uwagę przy ustalaniu dochodów dziecka w odniesieniu do ulgi prorodzinnej.

Dodatkowo z ulgi nie skorzystają rodzice, których dzieci:

•  posiadają firmę i stosują w niej jako formę opodatkowania podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;
•  podlegają przepisom ustawy o podatku tonażowym.

Ewentualne zarobki dziecka, które nie ukończyło 18 roku życia nie będą miały znaczenia w odniesieniu do ulgi prorodzinnej. W takim wypadku rodzice mają prawo do ulgi nawet wtedy, gdy dochód niepełnoletniego dziecka uzyskany w danym roku podatkowym przekroczył kwotę 3089 zł.

Kiedy rodzice wychowujący jedno dziecko nie mają prawa do ulgi?

W przypadku wychowywania jednego dziecka nie zawsze będzie możliwe odliczenie ulgi na dziecko. Trzeba wówczas wziąć pod uwagę kryterium dochodowe.

Rodzic ma prawo do ulgi prorodzinnej, gdy ich roczne dochody nie przekraczają odpowiednio:

• 112 000 zł (suma dochodów podatnika i jego małżonka) – podatnik pozostaje w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy;
• 112 000 zł  – podatnik jest osobą samotnie wychowującą dziecko;
• 56 000 zł  – podatnik nie jest w związku małżeńskim lub pozostaje w nim tylko przez część roku.

Ograniczenia dotyczące dochodu rodzica odnoszą się wyłącznie do powyższego przypadku. W przypadku, gdy podatnik wychowuje więcej niż jedno dziecko, ma prawo do ulgi niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu.

Planujesz ciążę? Dowiedz się jak otrzymać 73 000 zł zasiłku macierzyńskiego

Ile wynosi ulga na dziecko?

Wysokość ulgi prorodzinnej uzależniona jest od liczby wychowywanych dzieci i wynosi odpowiednio:

• 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł) – kwota ulgi z tytułu wychowywania jednego dziecka;
• 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł) – kwota ulgi z tytułu wychowywania drugiego dziecka;
• 166,67 zł miesięcznie (rocznie 2000,04 zł) – kwota ulgi z tytułu wychowywania trzeciego dziecka;
• 225 zł miesięcznie (rocznie 2700 zł) – kwota ulgi z tytułu wychowywania czwartego i każdego kolejnego dziecka.

Trzeba mieć na uwadze, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, oznacza to że w przypadku składania oddzielnych zeznań rocznych mają prawo do dowolnego podziału przysługującej im kwoty ulgi na dzieci lub jedno z nich może uwzględnić pełną wartość ulgi.

Jak liczyć limit dochodów uzyskanych przez dziecko, które osiągnęło pełnoletność w trakcie danego roku podatkowego?

W przypadku dziecka, które kończy 18 lat w trakcie roku podatkowego, rozpatrując prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w odniesieniu do dochodów dziecka, nie wliczamy do tej sumy dochodów uzyskanych przed dniem osiągnięcia pełnoletności.

Rozważmy dwa przypadki zakładając, że rodzice osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej, wychowują więcej niż jedno dziecko, a to które osiąga pełnoletność kontynuuje naukę i uzyskuje dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Przykład 1

Jeżeli dziecko obchodzi 18 urodziny 1 sierpnia i do tego czasu uzyskało dochody w wysokości 5 000 zł, a po tej dacie uzyskane przez nie dochody wyniosły 13 000 zł to bierzemy pod uwagę tylko drugą kwotę. W tym przypadku po przekroczeniu 18 roku życia dziecko osiągnęło dochody poniżej limitu pozbawiającego rodziców prawa do skorzystania z ulgi na dziecko. Rodzice mogą zatem odliczyć pełną kwotę ulgi na dziecko (za miesiące od stycznia do grudnia).

Przykład 2

Jeżeli natomiast dziecko, które osiągnęło pełnoletność 1 sierpnia uzyskałoby do tego czasu dochody w wysokości 20 000 zł, a po tej dacie suma jego dochodów do końca roku wyniosłaby 25 000 zł, to rodzicom przysługuje ulga tylko za miesiące od stycznia do lipca włącznie. Do momentu ukończenia przez dziecko 18 roku życia rodzice mają bowiem prawo do uwzględniania ulgi bez względu na dochód dziecka uzyskany do tego czasu, a po tej dacie tylko pod warunkiem nie przekroczenia określonego limitu dochodowego.

Narodziny dziecka w trakcie roku

Drugim bardzo częstym przypadkiem, kiedy prawo do ulgi na dziecko przysługuje tylko za część miesięcy w danym roku podatkowym jest rok, w którym nastąpiły narodziny dziecka.

W przypadku dziecka urodzonego w trakcie roku podatkowego bierzemy pod uwagę sumę miesięcy począwszy od miesiąca, a którym dziecko przyszło na świat do końca roku. Nie ma znaczenia dzień narodzin, nawet jeżeli jest to ostatni dzień danego miesiąca, to rodzice mają prawa do rozliczenia ulgi za cały ten miesiąc.

Oznacza to, że urodzenie dziecka w styczniu pozwala na rozliczenie pełnej kwoty ulgi prorodzinnej, oczywiście pod warunkiem wychowywania więcej niż jednego dziecka lub spełnienia kryterium dochodowego rodziców.

Kto dostanie zwrot z tytułu ulgi na dzieci i do jakiej wysokości?

Zazwyczaj ulgi pozwalają dokonywać odliczeń tylko do wysokości uzyskanego dochodu/podatku, dlatego ulga na dzieci to szczególny rodzaj ulgi. Jeżeli przedsiębiorca nie ma wystarczająco wysokiego podatku do zapłaty aby móc odliczyć przysługującą mu pełną kwotę ulgi, to może skorzystać z prawa do zwrotu z tytułu ulgi na dziecko. Są tutaj jednak przewidziane pewne limity – zwrot niewykorzystanej ulgi nie może przekroczyć sumy zapłaconych w danym roku podatkowym składek społecznych i zdrowotnych, podlegających odliczeniu.

Dodatkowe dokumenty świadczące o prawie do skorzystania ulgi na dziecko

Z uwagi na szereg warunków koniecznych do spełniania przy stosowaniu ulgi na dziecko organ podatkowy może zażądać dodatkowych dokumentów, które świadczą o tym że podatnikowi przysługuje ulga prorodzinna takie jak zaświadczenie o uczeniu się lub studiowani czy odpis aktu urodzenia.

Przedsiębiorcy rozliczający ulgę prorodzinną powinni pamiętać o załączeniu PIT-O (informacja o odliczeniach od dochodu i od podatku) do deklaracji PIT-36.

Jak uzyskać wysoki zasiłek macierzyński na nowych zasadach? Ubezpieczenie poniżej 12 miesięcy

Rozliczenie osób samotnie wychowujących dzieci sposobem na obniżenie podatku dochodowego

Dla przedsiębiorców, którzy samodzielnie utrzymują dzieci dostępny jest przywilej w postaci rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Podatek liczony jest wówczas w następujący sposób:

1. Sumę dochodów przedsiębiorcy i ewentualnych dochodów małoletniego dziecka dzielimy przez dwa (dziecko może mieć swoje dochody, ale nie jest to warunek konieczny do skorzystania z preferencji). Otrzymujemy wówczas podstawę opodatkowania.
2. Obliczamy kwotę podatku i tą wartość mnożymy razy dwa.

Korzyść wynikającą z tego typu rozliczenia zaprezentujemy na przykładach. Porównamy indywidualne rozliczenie matki z jej rozliczeniem jako osoby posiadającej status samotnego rodzica.

Przykład 1
Załóżmy, że dochód matki samotnie wychowującej małoletniego syna wyniósł 50 000 zł, a dziecko nie uzyskało żadnych dochodów.

Rozliczenie indywidualne:

• (50 000 zł · 12%)- 556,02 zł = (6 000 zł – 556,02 zł) ≈ 5 444 zł

Rozliczenie jako matka samotnie wychowująca dziecko:

• 50 000 zł : 2 = 25 000 zł
• [(25 000 zł · 12%) – 556,02 zł] · 2 = (3 000 zł – 556,02 zł) · 2  ≈ 4 888 zł

Różnica:

• 5 444 zł – 4 888 zł = 556 zł

Na czym polega korzyść płynąca z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Analizując powyższe przykłady możemy stwierdzić, że dzięki zaprezentowanemu schematowi ustalania kwoty podatku dochodowego, rodzic może osiągnąć korzyści finansowe poprzez:

• odliczenie podwójnej kwoty wolnej od podatku (opłacalna przy dziecku niezarabiającym wcale lub uzyskującym dochody niższe od kwoty wolnej od podatku);
• skorzystanie z niższej 12% stawki podatku dla części lub całości dochodów, które standardowo opodatkowane byłyby 32% stawką podatku – dla dochodów powyżej 120 000 zł obowiązuje bowiem drugi próg podatkowy.

Jakie warunki trzeba spełnić aby rozliczać się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci?

Rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dzieci przewidziane jest dla rodzica lub opiekuna prawnego stanu wolnego (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik, osoby w separacji orzeczonej przez sąd lub pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich albo odbywa karę pozbawienia wolności, podlegającej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (wszystkie dochody opodatkowane są w Polsce).

Dodatkowe warunki, jakie należy spełnić to:

1. Faktyczne samodzielne utrzymywanie i troszczenie się o dziecko.
2. Właściwy wiek dziecka.
3. Odpowiednia forma opodatkowania uzyskiwanych dochodów rodzica i dziecka.
4. Terminowe złożenie deklaracji.

1. Samotne wychowywanie dziecka

Różnorodne sytuacje życiowe sprawiają, że trudno jednoznacznie określić stanowisko organów podatkowych w kwestii co tak naprawdę oznacza samotne wychowywanie dziecka. Ten wymóg budzi wiele wątpliwości wśród podatników chcących skorzystać z preferencji.

Jeżeli rodzice dziecka nie są małżonkami, ale pozostają w konkubinacie to nie można uznać, że jedno z nich samotnie wychowuje ich wspólne dziecko.

Bez znaczenia będzie również fakt, że zarabia tylko jeden rodzic ponieważ wychowanie dziecka oznacza nie tylko utrzymywanie go, ale również posiadanie praw rodzicielskich, dbanie o rozwój emocjonalny, podejmowanie decyzji z nim związanych i ponoszenie konsekwencji wychowawczych.

Stan wolny osoby posiadającej dziecko bezsprzecznie nie będzie wystarczający do skorzystania z preferencji.

2. Wiek dziecka

Przepisy stanowią, że prawo do korzystania z preferencji ograniczone jest przez wiek dziecka:

• poniżej 18 roku życia;
• w przedziale 18-25 lat, o ile dziecko uczy się lub studiuje i nie osiąga dochodów, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z podatku (stypendia, odszkodowania), opodatkowanych w sposób zryczałtowany (odsetki z lokat bankowych, dywidendy), dochodów ze sprzedaży nieruchomości, renty rodzinnej oraz pozostałych dochodów w wysokości niepowodującej powstania zobowiązania podatkowego;
• bez ograniczenia wiekowego, jeżeli dziecko dostaje zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.

3. Stosowana forma opodatkowania

Uzyskiwane dochody zarówno osoby, która chce skorzystać z preferencji podatkowej jak i dziecka nie mogą być opodatkowane liniowo, ryczałtem ewidencjonowanym (wyjątek stanowi najem prywatny), kartą podatkową lub podatkiem tonażowym.

4. Termin złożenia zeznania rocznego

Terminowe złożenie deklaracji PIT (do 30 kwietnia roku następującego po tym, który jest rozliczany) wraz ze stosownym wnioskiem wyrażonym w zeznaniu (w bloku „wybór sposobu opodatkowania” należy zaznaczyć „w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci”). Niedotrzymanie terminu powoduje utratę prawa do preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przypadku złożenia zeznania rocznego bez zaznaczenia odpowiedniego pola uprawniającego do skorzystania z preferencji i rozliczenia dochodów na standardowych zasadach, przedsiębiorca może jeszcze dokonać jego korekty, składając deklarację jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Czas na to ma jednak tylko do 30 kwietnia, później taka korekta nie będzie mieć znaczenia w odniesieniu do preferencji rozliczenia w sposób przewidziany dla samotnych rodziców/opiekunów.

Może się również zdarzyć, że przedsiębiorca chcący rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko złoży deklarację w terminie i zaznaczy pole uprawniające do skorzystania z ulgi, ale… zapomni się podpisać. W takiej sytuacji nie uzupełnienie podpisu przed 30 kwietnia powoduje utratę prawa do preferencji.

Jak rozliczyć dochody dziecka małoletniego?

Rodzic wychowujący dziecko, które uzyskuje dochody (np. otrzymuje rentę po zmarłym rodzicu) powinien w odpowiedni sposób wykazać je w swoim zeznaniu rocznym.

W celu rozliczenia dochodów dziecka małoletniego, osoba prowadząca działalność gospodarczą dołącza do deklaracji PIT-36 załącznik PIT/M (informacja o dochodach małoletnich dzieci, podlegających łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców w roku podatkowym).

Przedsiębiorca, który stosuje podatek liniowy lub ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania (deklaracja PIT 36L lub PIT-28) ma obowiązek dostarczyć do urzędu skarbowego również deklarację PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/M.

Dochody uzyskiwane przez dziecko pełnoletnie

Przedsiębiorca rozliczający się jako osoba samotnie wychowująca dziecko musi pamiętać, że nie należy w swoim zeznaniu podatkowym wykazywać dochodów uzyskanych przez dziecko pełnoletnie. Dziecko rozlicza się wówczas samodzielnie, składając odrębne zeznanie podatkowe.

Bez znaczenia będzie wartość dochodów pełnoletniego dziecka. Kwota ta ma wpływ wyłącznie na to, czy rodzic w dalszym ciągu może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Czy osoba samotnie wychowująca dziecko tylko przez część roku skorzysta z preferencji?

Sposób rozliczenia dla osoby ze statusem samotnej matki/ojca dostępny jest również dla rodzica, który spełnia warunki tylko przez część roku. Taka sytuacja to np. śmierć drugiego rodzica w trakcie roku czy osiągnięcie pełnoletności dziecka, które nie kontynuuje nauki.

Rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dziecko a ulga prorodzinna

Przywilej w postaci rozliczenia swoich dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci i ulga prorodzinna są od siebie niezależne. Oznacza to, że po spełnieniu szeregu warunków obu preferencji podatkowych, przedsiębiorca może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko i ująć w zeznaniu rocznym przysługującą mu ulgę na dziecko.

Kto otrzyma 800 plus?

Program 800 plus to świadczenie przyznawane rodzicom, opiekunom faktycznym dziecka albo opiekunom prawnym dziecka. 800 zł (do końca 2023 r. było to 500 zł) wypłacane jest co miesiąc na każde dziecko w rodzinie do ukończenia przez nie 18 lat.

Przyznawane pieniądze mają na celu zachęcenie obywateli do powiększania rodziny, oraz poprawę warunków materialnych rodzin wielodzietnych.

Czy 500 plus wykazujemy w rozliczeniu rocznym za 2023?

500 plus to nieopodatkowane świadczenie. Oznacza to, że nie należy wykazywać dochodów z tego tytułu w rozliczeniu rocznym.

Ulga na dzieci  i świadczenie wychowawcze 800 (500) plus są niezależnymi od siebie przywilejami dla osób wychowujących dzieci, a co za tym idzie nie ma żadnych przeciwwskazań, by skorzystać z propodzinnej ulgi podczas pobierania pieniędzy z tytułu 800 (500) plus.

Przewodnik po ulgach – darmowy eBook inFaktu

W związku z rozliczeniem PIT stworzyliśmy eBooka, który w prosty sposób tłumaczy wszystkie ulgi oraz jak je zastosować. Znajdziesz w nim wiele porad i odpowiedzi:

Załóż bezpłatne konto i korzystaj!

• Kontaktuj się z księgowymi od poniedziałku do soboty w godzinach 7-22
• Czytaj praktyczny newsletter
• Testuj księgowość online i fakturowanie – za darmo!

Załóż konto

W razie pytań zapraszamy do komentowania. Możesz też napisać do nas na info@infakt.pl.