Import towarów – Procedura 42 [wideo]

Na czym polega import towarów przez Niemcy, czym jest procedura 42 i jakie korzyści niesie dla przedsiębiorców. Zapraszamy do zapoznania się z zapisem materiału wideo ze szkolenia.


Dzień dobry Państwu. Nazywam się Piotr Ciszewski i jestem specjalistą ds. podatków w firmie inFakt. Na dzisiejszym szkoleniu zaprezentuję Państwu, czym jest import towarów a także coraz bardziej popularną formę importu – tzw. import przez Niemcy – zwaną procedurą 42.

Przybliżę Państwu temat importu towarów – czym jest import towarów i jak on wygląda w procedurze standardowej oraz w procedurze uproszczonej. Zajmiemy się też tym, jak, krok po kroku, wygląda wspomniana Procedura 42, jak się jej dokonuje, kto może jej dokonać w naszym imieniu oraz jak można ją rozliczyć w deklaracjach VAT. Dodatkowo poruszymy tematykę przedstawiciela fiskalnego – kim jest i jakie są jego zadania w Procedurze 42.

Import towarów

W pierwszej kolejności, warto, abyśmy przypomnieli sobie definicję importu towarów. Zgodnie z art. 2 pkt. 7 ustawy o VAT import towarów, w takich prostych słowach można powiedzieć, że jest to przywóz towarów z krajów trzecich na tereny państw Unii Europejskiej. Czyli, jeżeli przedsiębiorca dokonuje zakupu np. z Chin, chce go sprowadzić na tereny krajów Unii Europejskiej, to mamy do czynienia z importem towarów.

Podatnikami, którzy mają obowiązek rozliczenia cła od importu towaru, tak naprawdę wszystkie osoby, zarówno osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej, u których powstał tzw. dług celny, czyli u których powstała transakcja importu towarów.

Dla większości przedsiębiorców import towarów to jest tak naprawdę taka procedura zakupu towarów, która polega na przywiezieniu towaru i opłaceniu cła na podstawie dokumentu, który wyda urząd celny. W rzeczywistości jednak ten proces importu towarów na zasadach ogólnych jest bardzo rozbudowany i jest procesem dość żmudnym.

Elektroniczne obowiązki związane z importem towaru

Jeżeli podatnik chce dokonać importu towarów, to w pierwszej kolejności ma obowiązek zarejestrować się do systemu EORI. Jest to Europejski System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych, w którym nadawany jest numer identyfikacyjny. Takie numery nadaje się na terenie całej Unii Europejskiej i są to numery indywidualne. Nie ma więc możliwości zdublowania takiego numeru a raz nadany numer nie przepada, nie jest usuwany, jest raz na zawsze przypisany do danej osoby.

Kolejnym krokiem w procedurze importu na zasadach ogólnych jest zarejestrowanie się do platformy usług elektronicznych służby celnej. Mato za zadanie usprawnienie procesu przesyłania dokumentacji celnej w wersji elektronicznej i automatycznie ma na celu wyeliminowanie całej dokumentacji w przyszłości.

Następnym etapem, po rejestracji już dwóch systemach, jest rejestracja w systemie EORI osoby fizycznej i zaraz dokładnie omówimy, w jakim celu taka osoba powinna się zarejestrować.

Sam import towarów na zasadach ogólnych rozpoczyna się właśnie od rejestracji w systemie EORI. Zgłasza się do niego zawsze musi osoba fizyczna. Nawet, jeśli ktoś prowadzi spółkę, ktoś jest wspólnikiem spółki, prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, nigdy nie zgłasza się jako podmiot gospodarczy, tylko jako osoba fizyczna. W systemie EORI, za pomocą platformy UESC, przyznawany jest takiej osobie indywidualny numer ID SISC (System Informacji Służby Celnej). Numer, służący do identyfikacji transakcji i operacji z danym podmiotem. Po otrzymaniu numeru ID SISC osoba, która zgłosiła się do systemu EORI, ma następnie obowiązek zgłoszenia na odpowiednim formularzu swojego podmiotu, czyli firmy lub spółki, którą reprezentuje.

Po rejestracji podmiotu osoba fizyczna ma już tak naprawdę dwa numery. Ale żeby to jeszcze nie było takie łatwe, to kolejnym zadaniem takiej osoby jest połączenie danych w systemie usług elektronicznych. Czyli ID osoby fizycznej musi zostać połączone z ID przedsiębiorstwa bądź spółki, którą reprezentuje.

Po rejestracji i połączeniu danych można już, tak naprawdę, przystąpić do transakcji importu towarów. Jednak w przypadku procedur szczególnych jak, na przykład, import żywności, import towarów, które są objęte cłem, przedsiębiorca ma dodatkowo jeszcze inne formalności związane z importem towarów. Takie jak zgłoszenie do Sanepidu przesyłanych towarów, zgłoszenie jakościowe produktów, czy wszczęcie procedury w celu nałożenia podatku akcyzowego.

Podstawą opodatkowania przy imporcie towarów jest wartość nabytych towarów, powiększona o należne cło. A w przypadku podjęcia dodatkowo obciążenia podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość nabytych towarów, powiększona o należne cło i powiększona o podatek akcyzowy.

Wracające jeszcze do tej metody podstawowej. Podsumowując w skrócie, na czym ona polega, to, tak naprawdę, w pierwszej kolejności mamy zakup towarów z kraju trzeciego. Następnie zgłoszenie się do systemu EORI. Uzyskanie numeru ID SISC. Zarejestrowanie swojej firmy w systemie EORI. Powiązanie danych i następnie przystąpienie do procedury celnej, czyli do zgłoszenia celnego, gdzie urząd na dokumentach PZC i SAD nalicza należny podatek do zapłaty.

Import towarów – metoda uproszczona

Metoda uproszczona, w skrócie, polega na ominięciu procedury celnej i wykazaniu należnego podatku VAT od nabytych towarów w podsumowującej deklaracji VAT-7 lub VAT-7K. Prawo do rozliczenia tego VATu w deklaracji mają podatnicy, którzy w pierwszej kolejności poinformują pisemnie naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz urzędu skarbowego, że w ciągu 6 miesięcy mają zamiar podjąć taką transakcję. Oraz, że chcą rozliczyć ją w procedurze uproszczonej. Czyli wykazać ją w deklaracji VAT-7 bądź VAT-7K. Dodatkowo do tego prawa mają podatnicy, którzy przedstawią zaświadczenia o braku zaległości podatkowych oraz potwierdzą, że są czynnymi podatnikami VAT.

Sama wartość podatku VAT, pomijając dokumenty SAT i PZC, jest naliczona na podstawie faktury nabycia danego towaru w deklaracji VAT za okres, w którym powstał tzw. dług celny.

import towarów

Import towarów – procedura 42

Przejdźmy teraz do głównego tematu naszego spotkania, czyli Procedury 42, która jest coraz bardziej popularną formą importu z pominięciem, tak naprawdę, VATu do zapłaty. W przypadku, kiedy przedsiębiorca chce zakupić maszynę o wartości 100 tys. zł, o której ma w Polsce zapłacić dodatkowo 23 tys. zł podatku. Procedura 42 może być bardzo korzystna, bo pozwala na całkowite zaniechanie poboru podatku. A wygląda to tak, że towar nie jest transportowany bezpośrednio do kraju rzeczywistego użytkowania, lecz do innego kraju UE.

Najbardziej popularną w Polsce formą Procedury 42 jest tzw. procedura przez Hamburg, przez Niemcy. Aby dopełnić wszystkich czynności, i żeby pokazać, jak ona wygląda, w pierwszej kolejności musi powstać transakcja zakupu z kraju trzeciego. Z zaznaczeniem od razu, że towar będzie transportowany do portu w Hamburgu. W momencie, gdy towar zostanie przesłany do Niemiec, a przedstawiciel fiskalny w naszym imieniu oznaczy, że przedmiotem transakcji jest towar, który nie będzie użytkowany w Niemczech. I  zostanie przesłany dalej do Polski oraz odbędzie się to w ramach wewnątrzwspólnotowej wymiany towarów, wtedy, na podstawie dyrektywy unijnej, Niemcy nie mają obowiązku naliczania VAT od takiej transakcji.

Po zawarciu transakcji importer powinien w pierwszej kolejności ustalić przedstawiciela fiskalnego, czyli osobą, która w naszym imieniu dokona wszystkich formalności, związanych z rozliczeniem podatku w Niemczech. Czyli złożenia wszystkich dokumentów, określenia, że będzie to przedmiot wewnątrzwspólnotowej wymiany towarów i automatycznie, że nie będzie naliczany podatek w Niemczech a towar będzie przetransportowany do Polski. Przedstawiciel fiskalny w naszym imieniu załatwia wszystkie formalności celne a importer, ta naprawdę, nie ma w ogóle styczności z dokumentami, które są przesyłane zarówno przez niemiecką agencje celną jak i wszelkimi dokumentami i formalnościami, których należy dopełnić, żeby dany towar było odebrany w porcie np. w Hamburgu.

Kolejnym krokiem takiej transakcji, po ustaleniu przedstawiciela fiskalnego, który już w naszym imieniu dokonuje wszystkich formalności celnych, jest rozpoznanie przez przedstawiciela fiskalnego na rzecz polskiego odbiorcy, czyli tego importera, który dokonał zakupu, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Przedmiot transakcji, który będzie transportowany z Niemiec do Polski, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, ma prawo korzystać ze zwolnienia z VAT i kolejnym krokiem będzie przesłanie go do importera w Polsce, który ma za zadanie rozpoznać WNT, czyli wykazać daną transakcję w deklaracji podsumowującej (tutaj należy zaznaczyć, że oba podmioty muszą być czynnymi podatnikami VAT, muszą tak samo być zarejestrowani do VAT UE).

Ostatnim krokiem w Procedurze 42 jest przesłanie oświadczenia, że dany towar został odebrany w Niemczech a następnie przetransportowany do Polski i spełniony został warunek wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

W przypadku, gdy przedsiębiorca dokonuje zakupu przedmiotów, towarów o bardzo niskiej wartości, sama Procedura 42 może być niekorzystna z uwagi na duże koszty pośrednie związane z pozyskaniem odpowiednich pozwoleń czy ustanowieniem przedstawiciela fiskalnego. Przedsiębiorca, który dokonuje zakupu za, powiedzmy, 1.000 zł, w Polsce otrzymuje dokumenty PZC lub SAT, nalicza VAT i odprowadza 230 zł od wartości zakupionego towaru. W przypadku Procedury 42, jeśli przedsiębiorca zakupi ten sam towar z importem przez Hamburg, poniesie duże większe koszty, bo sama kwestia ustanowienia przedstawiciela fiskalnego to koszt rzędu 200-300 euro i już w tym momencie taka transakcja może okazać się całkowicie nieopłacalna.

Natomiast w przypadku, gdy importer towaru chce dokonać zakupu maszyny o znacznej wartości, czyli na przykład 100 tys. zł, w Polsce musi zapłacić 23 tys. podatku VAT. Natomiast w Procedurze 42 poniesie tylko koszt tych 200-300 euro, bo koszt ustanowienia przedstawiciela fiskalnego nie jest w żaden sposób uzależniony od importowanego towaru a można skorzystać na uldze w postaci zaniechania podatku VAT.
Co ważne – w Niemczech przedstawicielem fiskalnym może być każda osoba fizyczna, osoba prawna czy jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, która ma siedzibę na terenie danego kraju UE. Która jest zarejestrowana do danego NIP UE (czy w Niemczech będzie to NIP z przedrostkiem DE). Musi być czynnym podatnikiem VAT, 24 miesiące wstecz nie mogła zalegać z żadnymi zobowiązaniami podatkowymi plus, gdy na przedstawiciela fiskalnego wyznaczymy osobę fizyczną, taka osoba nie mogła być przez 24 miesiące wstecz karana z kodeksu karno-skarbowego.

Sama kwestia ustalenia przedstawiciela fiskalnego polega na przesłaniu upoważnienia dla przedstawiciela fiskalnego, podpisania z nim umowy, nadania mu przedstawicielstwa bezpośredniego lub pośredniego (w zależności, czy będzie działał w swoim imieniu na naszą rzecz, czy będzie działała w naszym imieniu w naszej sprawie – różni się to zakresem odpowiedzialności). Następnym krokiem jest dostarczenie wszystkich dokumentów transakcji oraz powiadomienie agencji celnej w Niemczech, że taki przedstawiciel będzie nas reprezentował.

Dla zwykłego przedsiębiorcy schemat powołania przedstawiciela fiskalnego może się wydawać dość ciężki i dość kłopotliwy, lecz, tak naprawdę, Procedura 42 i powołanie przedstawiciela fiskalnego może być ograniczone tylko do podpisania zwykłej umowy z firmą kurierską, która dokonuje importu towarów, zajmuje się spedycją. Firmy takie mają gotowe komplety dokumentów, zawsze dwujęzycznych, czyli w języku polskim i w języku kraju, do którego będzie dostarczany import. Cała procedura może dziać się bez dużego zaangażowania przedsiębiorcy, który po wyznaczeniu przedstawiciela fiskalnego i przesłaniu dokumentów, oczekuje już tylko na dostawę towaru i reguluje ustalone za tę transakcję wynagrodzenie.

Co do wykazania w deklaracjach całej danej transakcji, istnieją różne stanowiska z uwagi na to, że podstawą opodatkowania, którą należy wykazać w deklaracji jest wartość importowanych towarów powiększona o wartość cła a w Procedurze 42 zgłoszenia celnego towaru dokonuje agencja celna. Czyli na przykład urząd niemiecki, która nie posiada NIP UE, interpretacje są rozbieżne, jak prawidłowo wykazać to w deklaracji podsumowującej transakcję. W większości interpretacji indywidualnych urzędy stoją na stanowisku, że w przypadku, kiedy to agencja celna zgłasza nasz importowany towar, w deklaracji VAT UE należy wykazać agencję celną bez podawania danego NIPu UE. Następnie przesłać wniosek z opisem sytuacji i wyjaśnieniem, że jest to placówka państwowa, która nie jest zarejestrowana do NIP UE.

Jak wcześniej zaznaczyłem, Procedura 42 jest korzystna w określonych sytuacjach. W momencie, kiedy importer dokonuje zakupu towarów o małej wartości, automatycznie może to być dla niego nieopłacalne. Ale w przypadku transakcji o wyższej wartości, ma możliwość całkowitego skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT. Pod warunkiem, że towar będzie przesyłany w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, a on rozpozna u siebie wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Import 42 jest coraz bardziej popularną formą stosowaną w rozliczeniach z krajami trzecimi i najczęściej jest on rozliczany na zasadzie dostawy towarów do Hamburga, ponieważ jest to najbliższy port morski poza granicami Polski.

Z mojej strony to by było wszystko na temat Procedury 42. Dziękuję Państwo ślicznie za szkolenie.