Obietnice vs. Rzeczywistość: Czego możemy oczekiwać od rządu Zjednoczonej Opozycji [Wybory 2023 – inFakt Check]

Piotr Juszczyk

Wyniki oficjalnych wyborów są już dostępne. Koalicja opozycyjna, skupiająca w sobie Koalicję Obywatelską (KO), Trzecią Drogę (3D) i Nową Lewicę, zdobyła 248 mandatów. Taka liczba gwarantuje im większość bezwzględną w Sejmie. Przewidujemy, że partie te będą dążyć do realizacji swoich programów, przynajmniej w tych obszarach, które się na siebie nakładają. Sprawdzamy, które zmiany są bardziej prawdopodobne do wprowadzenia, a które pozostają mniej realne.

Realne zmiany

We wszystkich programach partii opozycji przewija się temat ZUS. Według mnie, 3 z prezentowanych obietnic w tym zakresie są jak najbardziej możliwe do zrealizowania.

  • Powrót składki zdrowotnej sprzed 2022 roku. Wszystkie partie opozycyjne zgadzają się, że istnieją przesłanki do przywrócenia składki zdrowotnej na poziomie z okresu sprzed 2022 roku. Warto zaznaczyć, że Polski Ład wprowadził znaczący wzrost tej składki, co odbiło się na portfelach przedsiębiorców. Jeszcze w 2021 roku składka zdrowotna dla przedsiębiorcy po jej odliczeniu w części z podatku wynosiła 53 zł. Obecnie jest to co najmniej 314,10 zł. Wszystkie 3 partie mówiły o powrocie do zasad sprzed 2022 r. Sądzę, że mamy duże szanse na zrealizowanie tej obietnicy
  • Zawieszenie ZUS, czyli tzw. wakacje od ZUS. Drugim potencjalnym rozwiązaniem jest zawieszenie składek ZUS, znane jako „wakacje od ZUS”. Taka inicjatywa może być skierowana do przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej, czyli na przykład tych ponoszących stratę, aby pomóc im przetrwać cięższy okres. Obecnie składki ZUS stanowią znaczący wydatek. W przyszłym roku ZUS bez składki zdrowotnej to wydatek ok. 1 600 zł miesięcznie. Czasowe zawieszenie składki może okazać się korzystne dla wielu przedsiębiorców, którzy zamiast likwidować działalność będą mieć czas na odrobienie strat
  • Chorobowe płatne od 1 dnia przez ZUS. Kolejną potencjalną zmianą jest obowiązek płacenia składek chorobowych przez ZUS już od pierwszego dnia choroby. Obecnie pracodawcy ponoszą znaczne obciążenie związane z wypłacaniem wynagrodzenia w przypadku długotrwałej nieobecności pracownika z powodu choroby. Pracodawca ponosi obciążenie za pierwsze 33 dni choroby, a dla pracowników 50+ przez pierwsze 14 dni. Obniżenie tego obciążenia może być korzystne dla firm, zwłaszcza w obliczu wzrostu wynagrodzenia minimalnego o 20% w przyszłym roku

Kolejną obietnicą, którą warto bacznie obserwować, są potencjalne zmiany w podatku Belki. Patrząc na programy partii, możemy się spodziewać wprowadzenia kwoty wolnej w wysokości 100 000 zł. Taki ruch mógłby zachęcić do oszczędzania i zwiększyć korzyści finansowe dla osób oszczędzających. Obecnie od zysków pobierany jest podatek w wysokości 19%. Oznacza to, że z każdego zysku 100 zł, 19 zł pobierane jest tytułem podatku. Wprowadzenie kwoty wolnej może zachęcić do oszczędzania i pozwoli zachować więcej pieniędzy w kieszeni. 

Według mnie powyższe trzy zmiany w zakresie ZUS, zwłaszcza powrót do wyliczania składki zdrowotnej sprzed zmian Polskiego Ładu, powinny zostać wprowadzone w pierwszej kolejności. Często pojawiały się w kampaniach wyborczych, a teraz jest szansa, żeby je wprowadzić.

Prawdopodobne zmiany 

Zestawienie programów partii pokazuje, że część obietnic, mimo różnic, może być do pogodzenia, jeśli partie pójdą na kompromis.

  • W mojej ocenie prawdopodobnie nie dojdzie do podwyższenia podatków. Warto jednak pamiętać, że obietnice przedwyborcze kilku partii mówią o obniżeniu części podatków, co może skutkować podniesieniem innych danin w celu zachowania równowagi budżetowej. Prawdopodobieństwo jest tym większe, że budżet nie jest jeszcze w dobrym stanie i może potrzebować dodatkowych wpływów
  • Kasowy PIT i likwidacja warunku dla kasowego VAT to kolejne zmiany, które można uznać za prawdopodobne. Dziś kasowy VAT jest zarezerwowany tylko dla małych podatników, których przychody nie przekraczają rocznie 2 mln euro
  • Wprowadzenie kasowego PIT to dla przedsiębiorców brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego, dopóki nie otrzymają zapłaty za wykonaną usługę, czy też sprzedany towar. Uprościłoby to procedury podatkowe i poprawiły płynność finansową przedsiębiorców
  • Według mnie warto też obserwować działania w zakresie obniżenia podatku VAT. Tu jednak rodzi się pytanie, czy partie się dogadają w tym temacie. Partie mają różne pomysły na zmiany w tym zakresie
    • Trzecia Droga chce obniżki stawki VAT z 23% do 20% oraz stawki uproszonej 8% do 7%
    • Koalicja Obywatelska zaproponowała obniżkę VAT do 8% dla branży beauty oraz do 0% na transport publiczny
    • Lewica jedynie mówiła o obniżce VAT, ale bez konkretnych propozycji

Ciężko na razie stwierdzić, czy możemy liczyć na obniżki VAT, czy raczej tylko na zmiany czysto kosmetyczne. 

Mało prawdopodobne zmiany

Istnieją też obietnice, które sprawiają wrażenie mniej pilnych, bądź nie mają żadnych punktów stycznych w programach partii Zjednoczonej Opozycji.

  • Po analizie obietnic wyborczych, za mało prawdopodobne uważam wprowadzenie kwoty wolnej na poziomie 60 000 zł na rok 2024. Partiom opozycji brakuje wspólnego stanowiska w tej kwestii. Co więcej, ciąży na nich konieczność utrzymania równowagi budżetowej. To sprawia, że taka zmiana jest mało realna. Z mojej perspektywy dodam, że rozsądne byłoby wprowadzenie rocznej waloryzacji kwoty wolnej. To rozsądne rozwiązanie, zwłaszcza w przypadku podniesienia minimalnego wynagrodzenia w nadchodzących latach
  • Równie mało prawdopodobne jest wprowadzenie dobrowolnej składki ZUS. Trzecia Droga i KO wspominają o zawieszeniu składek, co jednak nie jest tym samym, co dobrowolność składki. W związku z tym nie liczyłbym na wprowadzenie takiej zmiany
  • Ostatnim punktem na mojej liście zmian mało prawdopodobnych są uproszenia w podatkach. W mojej opinii nie ma co liczyć na radykalną przebudowę systemu podatkowego. Zjednoczona opozycja skupi się raczej na innych zmianach, które zaszły na przestrzeni ostatnich 8 lat 
@infaktpl Jakie zmiany Wy byście wprowadzili? #inFakt #wybory #opozycja #podatki #fyp ♬ Aesthetic – Tollan Kim

 

Podsumowując, w mojej ocenie zjednoczona opozycja 

  • zrealizuje
    • powrót do składki zdrowotnej sprzed 2022 r. 
    • zawieszenie ZUS
    • chorobowe dla pracownika płatne od 1. dnia przez ZUS
  • być może zrealizuje
    • brak podwyżek podatków
    • kasowy PIT
    • obniżka VAT
  • raczej nie zrealizuje
    • podwyższenie kwoty wolnej
    • dobrowolny ZUS
    • uproszczenia w podatkach
Piotr Juszczyk
Jestem głównym doradcą podatkowym w inFakcie (nr wpisu 13142). Odpowiadam za PR i komunikację. Pomagam przedsiębiorcom. Prywatnie jestem mężem i ojcem uwielbiającym wszelkie aktywności i podróżowanie.