Czy trzeba płacić podatek od wypłaconej polisy samochodowej? Jakie rodzaje odszkodowań nie podlegają pod PIT?

Do tej pory przyzwyczailiśmy się, że odszkodowania otrzymane przez przedsiębiorcę stanowiły przychód podatkowy. Od 2019 wprowadzony został wyjątek od tej zasady. Po szczegóły zapraszam do wpisu.

Zwolnienie za szkody w środku trwałym

Od 01 stycznia 2019 w art. 21 pkt 29a PIT dodano nowe zwolnienie przedmiotowe. Wolne od opodatkowania są odszkodowania na szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, gdy przeznaczone są na:

  • remont środka trwałego;
  • zakup;
  • wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego

zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT) wydaną na podstawie odrębnych przepisów, do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była ta szkoda.
Zwolnienie dotyczy odszkodowań w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim.
W art. 21 ust 35a PIT doprecyzowano, iż zwolnienie stosuje się także do otrzymanego odszkodowania w części odpowiadającej wartości wydatków poniesionych przez podatnika na cele określone w tym przepisie od dnia powstania szkody do dnia otrzymania odszkodowania, w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Przykład 1
Przedsiębiorca prowadzi agencję reklamową, która specjalizuje się w wysokiej jakości haftach komputerowych na odzież. W wyniku awarii w dniu 03 stycznia 2019 uszkodzona została jedna z maszyn produkcyjnych  – hafciarka. Ze względu na zobowiązania wobec kontrahentów przedsiębiorca w dniu 15 stycznia zakupił ze środków obrotowych nową hafciarkę na cenę 40.000 zł netto. 31 stycznia przedsiębiorca otrzymał od ubezpieczyciela odszkodowanie za szkodę w hafciarce w wysokości 30.000 zł. Odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania i przedsiębiorca nie wykazuje go w kolumnie 8 KPiR.
Nowe wzory druków ZUS

Wyłączenia z kosztów

Do otrzymanych odszkodowań za szkody w środkach trwałych zastosowanie znajdą przepisy dotyczące wyłączeń z kosztów podatkowych takie jak art. 23 pkt 45 oraz pkt 56 PIT. Nie uważa się za koszty:

  • odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
  • wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29b.

Przykład 2
Przedsiębiorca z przykładu 1 nie zaliczy do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia hafciarki ani żadnych wydatków bezpośrednio finansowanych odszkodowaniem do wysokości 30.000 zł. Jest to konsekwencją skorzystania ze zwolnienia dla odszkodowań w środkach trwałych. Pozostała część wydatków w wysokości 10.000 zł niesfinansowana odszkodowaniem może stanowić koszty podatkowe poprzez odpis/y amortyzacyjne.

Zwolnienie a ryczałt ewidencjonowany

Nowe zwolnienie objęło także przedsiębiorców rozliczających sie na zasadzie ryczałtu. W art. 10 ustawy o zryczałtowanym podatku czytamy:
„Zwolnienia od podatku dochodowego, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29b, 43, 46, 47a, 71a, 111, 114, 121, 122, 125, 125a, 129, 136 i 137 ustawy o podatku dochodowym, stosuje się odpowiednio do podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.”
 
Wprowadzenie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania za szkody w środku trwałym należy uznać za zmianę pozytywną. Jednak przepis nie jest dostatecznie doprecyzowany i moim zdaniem wymaga dodatkowych wyjaśnień w postaci interpretacji podatkowych lub objaśnień MF. Wątpliwości budzi kwestia, czy rok podatkowy lub rok bezpośrednio po nim odnosi się do otrzymanego odszkodowania czy wystąpienia szkody. Nie określono także zasad korekty dla niewydatkowanej części zwolnionego odszkodowania.