Koszty eksploatacyjne samochodu osobowego. Jak zaliczyć je do kosztów działalności gospodarczej?

Adam Pietrzak

Przepisy regulujące to, jak rozlicza się koszty eksploatacyjne samochodu w działalności gospodarczej zostały w obecnym kształcie wprowadzone w 2019 roku. Nadal jednak wielu przedsiębiorców ma z nimi kłopot. Jak zatem liczymy koszty uzyskania przychodu związane z zakupem paliwa, użytkowaniem samochodu leasingowanego, wypożyczonego, czy stanowiącego środek trwały przedsiębiorstwa?

Koszty użytkowania samochodu w działalności gospodarczej

Jeżeli samochód stanowi środek trwały firmy, przedsiębiorca go leasinguje lub korzysta z wypożyczenia to najczęściej mamy do czynienia z tzw. użytkowaniem mieszanym.

Użytkowanie mieszane oznacza, że właściciel firmy używa samochodu nie tylko w celach związanych z działalnością gospodarczą. Używa go także w celach prywatnych. Tak zresztą podpowiada logika, bowiem w praktyce użytkowanie np. leasingowanego samochodu tylko i wyłącznie w działalności gospodarczej, uniemożliwiałoby przedsiębiorcy między innymi weekendową wycieczkę za miasto czy odebranie dziecka z przedszkola. Użytkowanie mieszane ma jednak oczywiście swoje skutki podatkowe. Mówi o nich wprost art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

box-icon

Art. 23 ust. 1 pkt 46a PIT

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej - jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Przepis ten stanowi, że użytkując samochód stanowiący środek trwały, leasingowany czy wypożyczony w sposób mieszany przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu jedynie 75 procent kwoty widniejącej na fakturze. Sposób obliczania kwoty, którą można zaksięgować jako koszt uzyskania przychodu, zależy od tego, czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, czy też korzysta ze zwolnienia

Przykład

Pani Joanna jest czynnym podatnikiem VAT. Leasinguje samochód osobowy i użytkuje go w sposób mieszany. Pani Joanna zatankowała samochód za kwotę 108 zł brutto (100 zł netto + 8 zł VAT). Jakie koszty eksploatacyjne samochodu ujmie w swojej księgowości jako koszt uzyskania przychodu? 

Liczymy to tak:

75 % x (kwota netto z faktury + 1/2 VAT z faktury, czyli VAT, którego nie możemy odliczyć)

Daje to następujący wynik:

75% x (100 zł + 4 zł) = 78 zł.

W kosztach uzyskania przychodu Pani Joanna ujmie więc kwotę 78 zł.

Faktura za paliwo a odliczenie VAT

Warto zauważyć, że użytkowanie mieszane samochodu ma też swoje konsekwencje na gruncie podatku VAT – z faktury za paliwo czy eksploatację auta odliczymy tylko połowę VAT-u. Druga połowa wraz z kwotą netto stanowią podstawę do obliczenia 75 procent kwoty, którą możemy uznać za koszt uzyskania przychodu.

Przykład

Pan Marcin korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT (jego roczne przychody nie przekraczają 200 tys. zł). Wprowadził do swojej działalności gospodarczej samochód osobowy, amortyzuje go i użytkuje w sposób mieszany. Pan Marcin zatankował samochód za kwotę 108 zł brutto (100 zł netto + 8 zł VAT). Pan Marcin jako zwolniony z podatku VAT nie ma prawa do odliczenia nawet połowy VAT-u z faktury za paliwo. Dlatego koszt uzyskania przychodu w jego przypadku wyniesie 81 zł. 

Jak wyliczyliśmy tę kwotę?

75% x (kwota netto z faktury + VAT z faktury), co w naszym przykładzie daje wynik: 75% x (100 zł + 8 zł VAT) = 81 zł