Czy osoba, która wynajmuje mieszkanie, musi być vatowcem, czy może przysługuje jej zwolnienie?

Aneta Socha-Jaworska

Jak należy rozliczyć najem w podatku VAT? Jakie możliwości ma podatnik? Czy tylko osoba prowadząca działalność może złożyć VAT-R?

Warto zacząć od tego, że w podatku VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podatnikiem podatku VAT może być zarówno osoba prowadząca działalność gospodarczą, jak i osoba fizyczna nieprowadząca działalności.

3 rodzaje podatników VAT

Ogólnie podatnicy dzielą się na 3 grupy:

  • czynni podatnicy VAT, czyli osoby zgłoszone do VAT i doliczające VAT do swoich usług lub towarów,
  • zwolnieni podmiotowo z VAT, czyli osoby korzystające ze zwolnienia do limitu 200 000 zł w skali roku,
  • zwolnieni przedmiotowo z VAT, czyli podatnicy zwolnieni z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej (art. 43 ust.1 ustawy o VAT).

Korzystanie ze zwolnienia przedmiotowego jest obligatoryjne, zatem podatnik nie może z niego zrezygnować i zarejestrować się do VAT. Co do podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowe, to ustawa określa szereg wykluczeń, o których należy pamiętać. Są także osoby które muszą zarejestrować się do VAT.

Część podatników nie wie o tym, że można też korzystać ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego z VAT

grafika z domem mieszkaniem_05 (1)

Najem w podatku VAT

W temacie najmu, podnajmu, czy dzierżawy mamy art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, który określa że ze zwolnienia przedmiotowego z VAT korzysta podatnik świadczący usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Czyli przepis ten określa, że najem prywatny na cele mieszkaniowe musi korzystać ze zwolnienia z VAT. 

Kolejna ważna rzecz, nad którą należy się zastanowić, to czy w ustawie są wykluczenia, co do stosowania zwolnienia podmiotowe z VAT przy najmie, podnajmie. Odpowiedź jest, że w ustawie nie ma nakazu opodatkowania podatkiem VAT usług najmu, podnajmu. 

Podsumowując, podatnicy świadczący najem prywatny na cele mieszkaniowe muszą korzystać ze zwolnienia z VAT, natomiast pozostali podatnicy mają prawo wyboru – mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowe lub dokonać zgłoszenia do VAT na druku VAT-R.