Kiedy obowiązuje split payment? Co grozi za wykonanie przelewu z pominięciem MPP?

Wśród rewolucyjnych zmian w podatkach, które mają nastąpić od września 2019 najwięcej zainteresowania budzi odejście od odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym na rzecz obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności w wybranych branżach gospodarki. Zapraszam do zapoznania się z najistotniejszymi założeniami projektu ustawy przyjętej w dniu 02 lipca przez Rząd.

Mechanizm podzielonej płatności

Projektowane zmiany zakładają zastąpienie odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym oraz odpowiedzialności podatkowej nabywcy stosowanym obligatoryjnie mechanizmem podzielonej płatności. W związku z proponowanymi zmianami planowane jest uchylenie następujących załączników ustawy VAT:

  • 11 – towary objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 m.in. wyroby stalowe, elektronika;
  • 13 – towary, do których zastosowanie ma odpowiedzialność solidarna nabywcy wraz z dostawcą za zaległości podatkowe zgodnie z art. 105a ust. 1 m.in. wyroby stalowe, paliwa, dyski HDD SSD, cyfrowe aparaty fotograficzne, folia typu stretch;
  • 14 – usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 tj. usługi budowlane.

Katalog towarów i usług określonych w załącznikach nr 11, 13 oraz 14 zostanie przeniesiony do nowego załącznika nr 15, zawierającego wykaz towarów i usług objętych mechanizmem split payment.
Do załącznika nr 15 dodane zostaną tansakcje, których przedmiotem są:

  • części i akcesoria do pojazdów silnikowych;
  • węgiel i produkty węglowe;
  • maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria.

zmiany w podatku dochodowym

Limit transakcji

Zgodnie z projektem obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności będzie stosowany:
„przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z faktury dokumentującej transakcje określone w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo Przedsiębiorców, których przedmiotem są towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy”.
Oznacza to, iż w przypadku płatności za fakturę dokumentującą transakcję powyżej 15.000 zł, której przedmiotem są towary lub usługi objęte załącznikiem nr 15 nabywca zobowiązany jest stosować mechanizm podzielonej płatności. Dla transakcji poniżej 15.000 zł stosowanie mechanizmu split payment jest dobrowolne.
Warto mieć na uwadze, iż pojęcie transakcji nie jest tożsame z terminem pojedynczej płatności. Jedna transakcja może składać się z kilku płatności, z których każda jest poniżej 15.000 zł jednak łącznie przekraczają limit 15.000 zł.
Warto w tym kontekście przypomnieć sobie definicje transakcji zawarte w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów:
„Przez transakcję należy rozumieć zatem taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność.” (odpowiedź na interpelację z dnia 08.02.2017 sygn. DD6.054.5.2017).
„…pojęcie „transakcja” należy odkodować jako umowę, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług/dostaw towarów i umowa ta jest zawierana między przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.” (interpretacja indywidualna z dnia 08.11.2018 sygn. 0111-KDIB2-3.4010.264.2018.2.AZE)
Przykład 1
Pan Adam prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będący czynnym podatnikiem VAT zawarł we wrześniu 2019 umowę na zakup usługi budowlanej określonej w załączniku nr 15. Usługa będzie wykonana w 3 etapach, z ktorych każdy wyceniony jest na 8.000 zł. Transakcja opiewa na kwotę 24.000 zł, w związku z tym Pan Adam będze zbowiązany do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności do każdej z 3 dokonywanych płatności.

Oznaczenie na fakturze

Faktury dokumentujące transakcje powyżej 15.000 zł, których przedmiotem są towary i usługi wymienione w załączniku nr 15, będą musiały zawierać oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”.
W przypadku braku takiego oznaczenia pierwotny projekt ustawy zakładał sankcję w wysokości 100% kwoty podatku wykazanej na fakturze.
Propozycja ta jednak na etapie opiniowania projektu została oceniona jako budząca wątpliwości w zakresie proporcjonalności oraz nadmiernie represyjna. Na chwilę obecną zmodyfikowane zostały zapisy dotyczące sankcji a jej wysokość obniżona do 30%.
W przypadku gdy nabywca dokona płatności z naruszeniem zasady mechanizmu podzielonej płatności naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której dotyczy płatność.
W przypadku gdy osoby fizyczne za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, sankcja nie jest ustalana.