Jak stosować i rozliczyć odwrotne obciążenie w branży budowlanej?

Od stycznia 2017 r. to nie usługodawca, jak było dotychczas a usługobiorca rozliczy VAT z tytułu wykonania usług budowlanych. Warto jednak wiedzieć, że nie każda usługa budowlana będzie rozliczana poprzez odwrotne obciążenie. Obowiązek zastosowania tej metody wystąpi w przypadku spełnienia określonych warunków.

Odwrotne obciążenie

Zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 8 znowelizowanej ustawy,  podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  • usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
  • usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny

Dodatkowo z art. 17 ust. 1h wynika, że w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 (usług budowlanych) powyższy przepis stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Zatem nabywca usługi budowlanej będzie zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu świadczonej usługi w przypadku gdy łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

  • usługodawca jest podatnikiem VAT, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego
  • usługobiorca jest czynnym  podatnikiem VAT
  • świadczona usługa występuje w poz. 2-48 załącznika nr 14
  • usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca

Przepisy przejściowe

Nowe przepisy dotyczące odwrotnego obciążenia dla usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 stosuje się do usług, które zostały wykonane od dnia 1 stycznia 2017 r. W celu ustalenia momentu wykonania usług należy stosować przepisy art.19a ust. 2 i 3.

Jak szybko i łatwo rozliczać odwrotne obciążenie

Zgodnie z art. 19a ust. 2 w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Natomiast zgodnie z art. 19a ust. 3 usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

W przypadku uiszczenia przed 1 stycznia 2017 r. całości lub części zapłaty na poczet świadczenia usług, wykonanych od 1 stycznia 2017 r. dla których zgodnie z nowymi przepisami podatnikiem jest nabywca, korekty rozliczenia zapłaty dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym wykonano usługę.

odwrotne obciążenie

Usługi budowlane a odwrotne obciążenie

Poniżej lista usług budowlanych (z nowego załącznika nr 14), objętych od 2017 r. odwrotnym obciążeniem.

2 41.00.30.0 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)
3 41.00.40.0 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)
4 42.11.20.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych
5 42.12.20.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej
6 42.13.20.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową mostów i tuneli
7 42.21.21.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów przesyłowych
8 42.21.22.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze
9 42.21.23.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp
10 42.21.24.0 Roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych
11 42.22.21.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
12 42.22.22.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
13 42.22.23.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni
14 42.91.20.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych
15 42.99.21.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową obiektów produkcyjnych i górniczych
16 42.99.22.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową stadionów i boisk sportowych
17 42.99.29.0 Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane
18 43.11.10.0 Roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych
19 43.12.11.0 Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych
20 43.12.12.0 Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi
21 43.13.10.0 Roboty związane z wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich
22 43.21.10.1 Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu
23 43.21.10.2 Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych
24 43.22.11.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających
25 43.22.12.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
26 43.22.20.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych
27 43.29.11.0 Roboty związane z zakładaniem izolacji
28 43.29.12.0 Roboty związane z zakładaniem ogrodzeń
29 43.29.19.0 Pozostałe roboty instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane
30 43.31.10.0 Roboty tynkarskie
31 43.32.10.0 Roboty instalacyjne stolarki budowlanej
32 43.33.10.0 Roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian
33 43.33.21.0 Roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem
34 43.33.29.0 Pozostałe roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane
35 43.34.10.0 Roboty malarskie
36 43.34.20.0 Roboty szklarskie
37 43.39.11.0 Roboty związane z wykonywaniem elementów dekoracyjnych
38 43.39.19.0 Roboty związane z wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
39 43.91.11.0 Roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych
40 43.91.19.0 Roboty związane z wykonywaniem pozostałych prac dekarskich
41 43.99.10.0 Roboty związane z zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych
42 43.99.20.0 Roboty związane z montowaniem i demontowaniem rusztowań
43 43.99.30.0 Roboty związane z fundamentowaniem, włączając wbijanie pali
44 43.99.40.0 Roboty betoniarskie
45 43.99.50.0 Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych
46 43.99.60.0 Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia
47 43.99.70.0 Roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych
48 43.99.90.0 Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych