Praca w IT. Jaka forma działalności gospodarczej jest najlepsza?

Praca w branży IT na pewnym etapie często wymusza założenie własnej firmy. Zdecydowana większość osób pracujących w ten sposób decyduje się na jednoosobową działalność gospodarczą. Tylko niewielu zdaje sobie sprawę z możliwości, jakie daje założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przyjrzyjmy się wadom i zaletom tych możliwości.

JDG – łatwa rejestracja i niskie koszty

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest trudne ani czasochłonne. Większość czynności można wykonać przez internet. Na stronach rządowych lub przez e-PUAP wypełniasz formularz CEIDG-1. Masz cztery opcje na złożenie wniosku: w urzędzie miasta lub gminy, poświadczonym notarialnie listem poleconym, elektronicznie z użyciem podpisu kwalifikowanego lub przez e-PUAP już bez zastosowania podpisu.

Jeśli pomyślnie przejdzie się proces rejestracji, pozostaje nadanie numeru REGON oraz NIP, czyli Numeru Identyfikacji Podatkowej. Zarejestrować firmę możesz nawet w jeden dzień. Cały proces jest zupełnie bezpłatny. Ponadto założenie JDG nie wymaga posiadania kapitału zakładowego.

JDG – niski ZUS przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności

Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może skorzystać z ulgi na start. Ulga ta przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności zwalnia z płacenia składek na:

  • ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe,
  • Fundusz Pracy,
  • Fundusz Solidarnościowy.

Ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. To oznacza, że przedsiębiorca ma obowiązek zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać co miesiąc składkę zdrowotną. Od początku 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania. Więcej o tym zagadnieniu pisaliśmy tutaj.

Ponadto, jeśli przedsiębiorca spełni określone warunki, przez 24 miesiące ma możliwość opłacania preferencyjnych składek ZUS. Jego niższe składki na ubezpieczenia społeczne oblicza się od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dopiero po 2 latach przedsiębiorca przechodzi na pełne składki, czyli tak zwany duży ZUS.

JDG – prosta książka przychodów i rozchodów oraz podatki

Księgę Przychodów i Rozchodów dla jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca może prowadzić sam. Zapisuje w niej dokonane transakcje, a także koszty poniesione w celu uzyskania przychodu, które były związane z prowadzoną działalnością. KPiR służy nie tylko urzędnikom, ale także samemu przedsiębiorcy. Na jej podstawie można łatwo dokonać funkcjonowania i efektywności działalności firmy w określonym czasie.

Programista prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ma do wyboru trzy formy opodatkowania: opodatkowanie na zasadach ogólnych (zwane także skalą podatkową – 12 proc. lub 32 proc.), podatek liniowy (19 proc.) lub ryczałt ewidencjonowany (co do zasady 12 proc.).

JDG – łatwy dostęp do wypracowanych środków

Po zapłaceniu podatku dochodowego, pozostałe wypracowane przez firmę środki mogą być wykorzystane na rozwój firmy lub własne cele.

Znaczną dogodności przy jednoosobowej działalności jest swoboda wypłaty środków. W dowolnym momencie można wypłacać środki z bankomatu, robić zakupy oraz przelewać środki między kontem prywatnym i firmowym.

JDG – szybkie zmiany, łatwa likwidacja firmy

Dodatkowo osoba prowadząca jednoosobową działalność może w dowolnym czasie, online i bezpłatnie dokonać zmiany wpisu w CEIDG, np. zmienić adres prowadzonej działalności. Z niewielkimi kosztami wiąże się również dodanie nowego kodu PKD dla firmy.

A jeśli przedsiębiorca będzie zmuszony do likwidacji działalności, jest to czynność stosunkowo prosta i bezpłatna. Zmiany dokonuje się bezpłatnie w systemie CEIDG.

JDG – odpowiedzialność całym majątkiem

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z większą odpowiedzialnością spoczywającą na właścicielu firmy. W przypadku tej formy działalności nie ma rozgraniczenia na majątek firmowy i majątek prywatny

Dlatego też przedsiębiorca za wynikłe zobowiązania, należności czy zaległości odpowiada całym swoim majątkiem – w tym majątkiem prywatnym. Co więcej, odpowiedzialność ta nie ogranicza się do majątku nabytego w czasie prowadzenia działalności, ale tyczy się też majątku zgromadzonego przed jej rozpoczęciem, nawet jeśli nie ma on nic wspólnego z działalnością firmy.

JDG – mniejszy prestiż firmy

W porównaniu ze spółkami jednoosobowe działalności gospodarcze postrzegane są jako mniej pewni kontrahenci. W przypadku współpracy z innymi „małymi graczami” zwykle nie ma to znaczenia. Jednak problem może pojawić się, gdy będzie chodzić o współpracę z większymi podmiotami.

Dlatego przy rozważaniu wad i zalet przejścia na własny biznes, warto przyjrzeć się także wadom i zaletom prowadzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Poniżej przedstawiamy podsumowanie jej najważniejszych plusów i minusów.

Spółka z o.o. – jeśli masz wspólników, nie płacisz ZUSu

Dla prowadzących spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, składki ZUS zależą od tego, czy posiadają wspólników. Jeśli przedsiębiorca działa w pojedynkę, jest zobowiązany zapłacić pełne składki, czyli tzw. duży ZUS. Jeśli natomiast spółka ma co najmniej dwóch wspólników, wówczas żaden z nich nie płaci składek ZUS.

W tym przypadku należy jednak przeanalizować, czy przedsiębiorca posiada inny tytuł do ubezpieczeń. Jeśli nie, to nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Aby nadal korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej warto:

  • opłacać dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne (ok. 570 zł miesięcznie – 2Q 2022),
  • zatrudnić się w spółce, np. na umowę zlecenie lub na umowę o pracę choćby na 1/10 etatu.

Ponadto, nawet jeśli prowadzimy jednoosobową spółkę z o.o., możemy powiększać kapitał, przyjmować kolejnych wspólników i zatrudniać pracowników.

Spółka z o.o. – większy prestiż, mniejsza odpowiedzialność

Obowiązek zgromadzenia kapitału zakładowego, aby założyć spółkę i bardziej sformalizowane procedury sprawiają, że spółki z o.o. cieszą się większym poważaniem. Spółka z o.o. posiada również osobowość prawną, co oznacza, że może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania i prawa oraz jest odrębnym podmiotem od swoich założycieli.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – jak wskazuje sama nazwa – pozwala bowiem na zrzeczenie się odpowiedzialności. Posiada osobny od prywatnego majątek firmowy. Zatem – poza wyjątkowymi sytuacjami – przedsiębiorca nie odpowiada za należności firmy środkami własnymi.

Spółka z o.o. – wyższe koszty założenia i kapitał

Podobnie jak jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością można założyć online, przez profil zaufany ePuap lub system s24. Rejestracja spółki trwa zwykle jeden dzień.

Koszt samej rejestracji to 350 zł. Dodatkowo przedsiębiorca jest zobowiązany opłacić podatek od czynności prawnych (PCC) w kwocie 0,5 proc. od wartości kapitału zakładowego pomniejszonego o koszty wpisu do KRS. Programista prowadzący spółkę z o.o. oczywiście również może dokonać zmian we wpisach rejestracyjnych działalności, ale za każdą z nich zapłaci 350 zł.

Dla założenia spółki z o.o. minimalny kapitał zakładowy to 5 000 zł. Kwotę tą wpłaca się przelewem na rachunek bankowy przedsiębiorstwa lub gotówką do kasy spółki.

Spółka z o.o. – trudniejsze podatki i wyższe koszty księgowości 

W przypadku spółki z o.o. kwestia podatków jest zdecydowanie bardziej złożona niż przy jednoosobowej działalności gospodarczej. Spółka z o.o. płaci 19-procentowy podatek dochodowy od osób prawnych CIT. Właściciel spółki, wypłacając z niej pieniądze, płaci też podatek dochodowy PIT. W tej sytuacji od jednej kwoty odprowadza się podatek dwukrotnie. Jeśli spółka jest nowym lub małym podatnikiem oraz nie powstała np. w wyniku przekształcenia istniejącej działalności, dochód osiągany przez spółkę jest zazwyczaj opodatkowany 9 proc. stawką podatku CIT.

Dochód spółki z o.o. może być opodatkowany także według stawki CIT, która wynosi 5 proc. przy uldze IP Box (o tej uldze dla programistów pisaliśmy tutaj).

Na dodatek działanie w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wiąże się z prowadzeniem pełnej księgowości. Tę musi prowadzić osoba z dobrą znajomością przepisów. W tej sytuacji koszty księgowe znacznie rosną. Jeśli szukasz księgowego, który specjalizuje się w prowadzeniu księgowości spółki, znajdziesz go w inFakcie.

Zaletą pełnej księgowości natomiast jest naprawdę szczegółowy wgląd w finanse firmy.

Spółka z o.o. – trudniejszy dostęp do gotówki

Spółka z o.o. posiada odrębną osobowość prawną. Dlatego też, aby wypłacić środki musisz mieć do tego podstawę prawną. Istnieje kilka opcji na wypłacenie środków ze spółki:

  • dywidendy,
  • powierzenie obowiązków i stanowisk: członka zarządu lub prezesa spółki,
  • wystawianie faktur z tytułu prowadzenia odrębnej działalności,
  • zawarcie umowy zlecenia lub umowy o dzieło ze spółką,
  • wynagrodzenie z tytułu poniesionych kosztów delegacji i szkoleń,
  • wynagrodzenie z tytułu wynajmu prywatnej powierzchni biurowej.

Co ważne w przypadku wszystkich form poza dywidendą nie płacisz podwójnego podatku. O tym temacie oraz wypłacie wynagrodzenia przez wspólników więcej piszemy tutaj.

Spółka z o.o. – skomplikowana i kosztowna likwidacja firmy

Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest dosyć czasochłonna – trwa ponad rok i wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wśród kosztów należy wymienić opłaty sądowe do KRS, wynagrodzenie prawnika, który przeprowadzi proces likwidacyjny oraz wynagrodzenie biura rachunkowego, które przygotuje bilans otwarcia likwidacji, sprawozdanie likwidacyjne (przed podziałem pozostałego majątku spółki) oraz sprawozdanie finansowe po podziale majątku.

Choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że spółka z o. o. jest znacznie mniej korzystnym rozwiązaniem, to nie do końca tak jest. Te dwie różne formy mają swoje wady i zalety, których nie sposób traktować równorzędnie. Kluczową kwestią jest tutaj etap, na jakim jest konkretny przedsiębiorca.

Im wyższe obroty firmy, tym wyższa odpowiedzialność, dlatego też w planie rozwoju przedsiębiorstwa warto rozważyć przekształcenie firmy na spółkę z o. o. Im większy głód współpracy z silnymi kontrahentami, tym większy sens zakładania spółki.