Samozatrudnienie a emerytura w 2023 roku – 10 rzeczy, o których musisz pamiętać

Paulina Włodarczyk

Jeśli pobierasz z ZUS świadczenie emerytalne, to pamiętaj, że nie wyklucza to prowadzenia przez Ciebie działalności gospodarczej. Możesz tym samym zawrzeć umowę B2B i współpracować ze swoim kontrahentem na zasadach samozatrudnienia. O czym musisz pamiętać, prowadząc działalność gospodarczą na emeryturze? 

Konieczność rejestracji działalności gospodarczej

Jeżeli w trakcie pobierania emerytury, chcesz zapewnić sobie dodatkowe źródło dochodów, jak najbardziej możesz założyć w tym celu własną firmę. Prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie pobierania świadczenia emerytalnego jest dozwolone i legalne

W pierwszej kolejności musisz jednak zarejestrować swoją działalność gospodarczą. Procedura rejestracyjna wygląda tak samo, jak w przypadku pozostałych przedsiębiorców. 

Wniosek o rejestrację działalności gospodarczej możesz złożyć za pomocą portalu www.biznes.gov.pl. W trakcie rejestracji firmy, możesz dokonać odpowiedniego zgłoszenia do ZUS oraz VAT, oraz wybrać formę opodatkowania. Więcej na temat jak założyć działalność gospodarczą dowiesz się z artykułu Jak założyć firmę?

Limit zarobków dla emerytów

Jeżeli przechodzisz na emeryturę po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego (obecnie dla kobiet jest to 60 lat, dla mężczyzn 65 lat), nie obowiązują Cię żadne limity osiąganych przychodów z działalności gospodarczej. 

Jednak jeśli korzystasz z tzw. wcześniejszej emerytury, musisz pamiętać o limitach przychodów, jakie możesz osiągnąć z działalności, aby nie stracić prawa do świadczenia emerytalnego

  • jeżeli przychody z działalności gospodarczej wynoszą ponad 70% przeciętnego miesięcznego krajowego wynagrodzenia, to wypłacane świadczenie emerytalne ulega zmniejszeniu 
  • jeżeli przychody z działalności gospodarczej wynoszą ponad 130% przeciętnego miesięcznego krajowego wynagrodzenia, to wypłata świadczenia emerytalnego zostaje wstrzymana

Składki społeczne ZUS przy działalności gospodarczej emeryta

Jako emeryt prowadzący działalność gospodarczą, podobnie jak przedsiębiorca zatrudniony jednocześnie na podstawie umowy o pracę, możesz skorzystać ze zwolnienia w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne

Możesz jednak zdecydować się na dobrowolne objęcie ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Nie masz natomiast obowiązku zgłaszać się do ubezpieczenia chorobowego oraz do Funduszu Pracy. 

Składka zdrowotna ZUS przy działalności gospodarczej emeryta

Teoretycznie składka na ubezpieczenie zdrowotne przy prowadzonej działalności gospodarczej jest obowiązkowa. Jednak pod pewnymi warunkami, jako osoba na emeryturze możesz dostać zwolnienie z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Stanie się tak, gdy spełniasz łącznie następujące warunki

  • nie pobierasz emerytury, która jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia brutto
  • przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają 50% przeciętnego, najniższego świadczenia emerytalnego lub rozliczasz podatek dochodowy na zasadzie karty podatkowej 
box-icon

Ważne

Od 2022 r. nie ma już możliwości wybrania tej formy opodatkowania dla nowych przedsiębiorców. Mogą z niej skorzystać jedynie przedsiębiorcy na zasadzie kontynuacji.

Natomiast, jeżeli nie możesz skorzystać ze zwolnienia ze składki zdrowotnej, to pamiętaj, że jej wysokość ustalasz na takich samych zasadach jak pozostali przedsiębiorcy, czyli w zależności od wybranej formy opodatkowania

Kod tytułu ubezpieczenia w ZUS

Każda osoba, która rejestruje się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, musi zostać zgłoszona z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia. Kod ten składa się z sześciu cyfr. Dla emeryta najważniejsza jest piąta cyfra kodu. Pamiętaj bowiem, że jeżeli masz prawo do emerytury, to należy podać cyfrę 1, w efekcie twój kod to np. 05 10 1 0.

Ulgi w ZUS dla emeryta

Zasadniczo przedsiębiorca, który nabył prawo do emerytury, może skorzystać ze zwolnienia w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne. Możesz jednak dobrowolnie zarejestrować się do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. W takim wypadku możesz skorzystać z ulgi ZUS preferencyjnego i odprowadzać składki społeczne w niższej wysokości. Oczywiście musisz spełnić pozostałe warunki, uprawniające do skorzystania z ulgi. 

Forma opodatkowania działalności gospodarczej emeryta

Emeryt tak jak każdy inny przedsiębiorca ma prawo do wybrania jednej z trzech form opodatkowania

  • zasady ogólne
  • podatek liniowy
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Oczywiście wybór formy opodatkowania powinien być odpowiednio skalkulowany, natomiast w razie wątpliwości warto udać się do doradcy podatkowego. Pamiętaj bowiem, że wybór formy opodatkowania to obecnie nie tylko podatek dochodowy, ale również kwestie związane z rozliczaniem składki zdrowotnej. Warto wziąć również pod uwagę możliwość rozliczenia ulg podatkowych, czy wspólne rozliczenie małżonków. 

PIT-0 dla seniora

Przepisy Polskiego Ładu przewidziały zwolnienie dla emeryta, który prowadzi działalność gospodarczą. Na podstawie obecnych przepisów jako emeryt nie zapłacisz podatku dochodowego z działalności gospodarczej, jeżeli spełnisz łącznie trzy warunki

  • jesteś w wieku emerytalnym – nie korzystasz z wcześniejszej emerytury
  • decydujesz się nie pobierać z ZUS świadczenia emerytalnego
  • Twoje roczne przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają 85 528 zł

Tym samym, będąc na skali podatkowej, masz zwolniony przychód w kwocie 85 528 zł oraz dodatkowo jeszcze skorzystasz z kwoty wolnej 30 000 zł. W tym drugim przypadku to dotyczy dochodu. W konsekwencji w wielu sytuacjach może się okazać, że działalność nie będzie w ogóle opodatkowana.

Rozliczenie roczne emeryta z działalnością gospodarczą

Po zakończonym roku podatkowym musisz złożyć roczne zeznanie podatkowe z działalności gospodarczej oraz z pobieranej przez Ciebie emerytury. Formularze, jakie musisz złożyć, zależą od wybranej przez Ciebie formy opodatkowania działalności gospodarczej. 

Jeżeli Twoja firma jest opodatkowana według skali podatkowej, to złożysz jedno zeznanie roczne PIT-36, na którym wykażesz przychody i koszty z działalności gospodarczej, oraz przychody uzyskane z wypłacanego świadczenia emerytalnego. 

Jeżeli dla rozliczania działalności gospodarczej wybierzesz rozliczenie według podatku liniowego, to składając zeznanie roczne, złożysz formularz PIT-36L dla dochodów z działalności oraz PIT-37 dla dochodów z emerytury. 

Natomiast gdy dla rozliczenia firmy wybrałeś ryczałt, to dla przychodów z działalności złożysz PIT-28, a dla dochodów z emerytury PIT-37. 

Pamiętaj jednak, że przy rozliczeniu według podatku liniowego lub ryczałtem nie skorzystasz ze wspólnego rozliczenia małżonków

Działalność gospodarcza emeryta a rejestracja do podatku VAT

To, że masz prawo do emerytury, nie wpływa w żaden sposób na Twój status jako podatnika VAT. Należy tutaj bowiem rozważyć, czy masz prawo i czy chcesz skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, a może wykonujesz czynności objęte zwolnieniem przedmiotowym. 

Jeśli chodzi o samozatrudnienie emerytów, wiele zależy od tego, jakiego rodzaju czynności wykonujesz w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (czy jest to usługa doradztwa), kto jest Twoim odbiorcą (osoba fizyczna, a może kontrahent z UE), czy skala prowadzonej przez Ciebie działalności. To właśnie te czynniki będą wpływać na kształt prowadzonej działalności i jej opłacalność. 

Zamów rozmowę z Księgowym inFaktu

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.
Paulina Włodarczyk
Księgowa inFakt. Księgowa z zamiłowania, a prywatnie żona i matka dwójki dzieci. Uwielbiam kryminały, a w pracy księgowego czuję się jak detektyw, który w świecie przepisów podatkowych znajduje właściwe rozwiązanie problemu. Moim najważniejszym celem jest pomoc w zrozumieniu skomplikowanej rzeczywistości podatkowej.