Umowa o pracę, o dzieło, zlecenie – jakie składki ZUS należy płacić na poszczególne umowy?

Sposób oskładkowania umów budzi wiele wątpliwości przedsiębiorców. To, jakimi składkami będzie obciążone wynagrodzenie zależy między innymi od rodzaju umowy czy wieku osoby zatrudnionej.  Sprawdźmy jakie są zasady obliczania składek ZUS przy umowie o pracę, umowie zlecenie i umowie o dzieło. 

Jakie składki ZUS obowiązują przy zatrudnianiu pracowników 

Ubezpieczenia należne za pracowników można podzielić na trzy główne kategorie ubezpieczeń, a ich wysokość określamy jako procent podstawy wymiaru:   

Ubezpieczenia społeczne:  

  • emerytalne – 19,52% podstawy,   
  • rentowe – 8,00% podstawy, 
  • chorobowe – 2,45% podstawy,   
  • wypadkowe – stopa procentowa jest zróżnicowana i zależy od  liczby osób ubezpieczonych oraz branży, w której działa firma. Od 1 kwietnia 2020 roku do 31 marca 2021 roku stopa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi od 0,67 do 3,33 % podstawy wymiaru na ubezpieczenie wypadkowe. Składka na ubezpieczenie wypadkowe dla firmy, zatrudniającej do 9 osób wynosi 1,67%. W pozostałych przypadkach wysokość składki jest ustalana na podstawie określenia grupy ryzyka. 

Składki na ubezpieczenia społeczne mogą być obowiązkowe lub dobrowolne. Są finansowane albo przez pracownika i pracodawcę, albo tylko jednego z nich.

Ponadto w niektórych sytuacjach składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne finansuje w całości budżet państwa, np. w sytuacji urlopu wychowaczego lub zasiłku macierzyńskiego.

Ubezpieczenie zdrowotne

Składka zdrowotna wynosi aktualnie 9% wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (podstawa ta jest inna niż w przypadku ubezpieczeń społecznych).   

Fundusze pozaubezpieczeniowe: 

  • Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) – obowiązkowy jeśli zatrudniasz pracowników, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 r., pracują w szczególnych warunkach lub wykonują prace o szczególnym charakterze
  • Fundusz Pracy (FP)
  • Fundusz Solidarnościowy (FS) 
  • Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) 

W przypadku składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, nie musisz ich opłacać, jeśli

  • prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i zatrudniasz osoby wyłącznie na umowę zlecenie; 
  • pracownik zarabia mniej niż minimalne wynagrodzenie (kwota 2 800 zł w 2021 r.) 
  • pracownik jest kobietą, która ukończyła 55. rok życia, lub mężczyzną, który ukończył 60 lat, niezależnie od wysokości ich dochodu 
  • pracownik wraca do pracy po urlopie macierzyńskim lub wychowawczym – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 36 miesięcy 
  • pracownik ukończył 50. rok życia i jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a przed zatrudnieniem był zarejestrowany jako bezrobotny przez okres dłuższy niż 30 dni – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 12 miesięcy 
  • zatrudniasz bezrobotnych, skierowanych do pracy z urzędu pracy, którzy w dniu zatrudnienia nie ukończyli 30. roku życia – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 12 miesięcy, liczonych od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę. 
https://www.youtube.com/watch?v=LL1sgoEVE9U

Jak oskładkowane są poszczególne umowy 

Umowa o pracę i umowa zlecenie

Obowiązkowe są ubezpieczenia: 

  • emerytalne
  • rentowe
  • wypadkowe
  • zdrowotne 

Ubezpieczenie chorobowe w przypadku umowy o pracę jest obowiązkowe, przy umowie zleceniu dobrowolne.

Na podleganie pod poszczególne ubezpieczenia przy umowie zlecenie ma wpływ wiele czynników, zarówno po stronie osoby zatrudnianej, jak i pracodawcy. Dlatego przedsiębiorca, który zamierza zatrudnić pracownika, powinien w pierwszej kolejności poprosić go o podanie informacji, dotyczących aktualnej sytuacji zawodowej i osobistej.


W przypadku umowy zlecenie sposób oskładkowania umowy zależy również od wieku i od tego czy nie występuje zbieg ubezpieczeń, czyli zatrudnienia osoby, która ma już inną umowę zlecenie lub umowę o pracę.

Podleganie pod fundusze pozaubezpieczeniowe również zależy od indywidualnej sytuacji pracownika i pracodawcy.

Umowa o dzieło

W tym przypadku nie są obowiązkowe żadne ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne.