Czy można zmusić pracownika do pójścia na urlop? Kiedy można wnioskować o odwołanie pracownika z urlopu?

Wakacje są już na półmetku, sezon urlopowy w pełni, dlatego pragniemy przedstawić kilka informacji związanych z urlopami, o których pracodawca powinien pamiętać.

Obowiązek udzielenia urlopu

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Obowiązek wysłania pracownika na urlop wynika z przyjętego w polskim systemie prawnym prawa do corocznego, nieprzerwanego wypoczynku w każdym roku kalendarzowym.

Podział urlopu

Na wniosek pracownika przysługujący mu urlop pracodawca może podzielić na części. Powyższa regulacja jest istotna z punktu widzenia pracodawcy, bowiem to od niego zależy, czy zgodzi się na podział urlopu pracownika, czy też nie.
W przypadku, gdy pracodawca zgodzi się na podział urlopu przez pracownika powinien pamiętać, że jedna część wypoczynku pracownika powinna trwać co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Co istotne, tej części urlopu nie można podzielić nawet na wniosek pracownika. Jeżeli chodzi o pozostałą część przysługującego pracownikowi urlopu, to brak jest jakichkolwiek regulacji dotyczących jego podziału, dlatego też, jeżeli pracodawca wyrazi na to zgodę, pracownik może wykorzystywać ten urlop nawet po jednym dniu.
urlop

Przesunięcie terminu urlopu

W przypadku, gdy pracownik złoży wniosek umotywowany ważnymi dla niego przyczynami , pracodawca może przesunąć termin urlopu pracownika. Przesunięcie tego terminu możliwe jest również w przypadku, jeżeli nieobecność pracownika w zakładzie pracy spowodowałaby poważne zakłócenie w pracy tego zakładu.

Odwołanie z urlopu

Co ważne, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu jeżeli zostaną spełnione dwie przesłanki:

  • okoliczności wymagają obecności pracownika w miejscu pracy oraz
  • okoliczności tych nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia urlopu.

Jeżeli okoliczności takie dałoby się przewidzieć w chwili rozpoczęcia przez pracownika urlopu, pracodawca powinien ten urlop przesunąć.
W przypadku odwołania pracownika z urlopu pracodawca ma obowiązek pokryć koszty poniesione przez pracownika, a pozostające w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Do kosztów takich można zaliczyć np. koszt powrotu pracownika oraz jego rodziny (jeżeli pracownik wraz z rodziną wraca wcześniej), poniesione koszty wyjazdu proporcjonalnie do niewykorzystanej części urlopu  (np. pracownik wykupił 14-dniowy pobyt w hotelu, pracodawca odwołuje go po 5 dniach urlopu – wobec tego ma obowiązek zwrócić koszty proporcjonalnie przypadające na pozostałe 9 dni).
Zaznaczyć należy, że odwołanie z urlopu powinno zostać złożone w taki sposób, aby pracownik mógł się z nim zapoznać oraz wywiązać się z nałożonego na niego obowiązku. Przykładowo jeżeli pracownik przebywa na wakacjach w Australii pracodawca nie może żądać, aby pracownik stawił się w pracy kolejnego dnia rano.

Zaległy urlop

Pracodawca powinien również pamiętać, że w przypadku, jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo, powinien go wykorzystać najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.
W przypadku jeżeli pracodawca nie dopilnuje wykorzystania przez pracownika zaległego urlopu w powyższym terminie, naraża się na odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym i powinien się liczyć z nałożeniem na niego grzywny w wysokości od 1000 do 30.000 zł.