Z wielu względów przedsiębiorcy decydują się na zawieszenie działalności gospodarczej, najczęstszym powodem jest brak zleceń. Czy w każdej sytuacji zawieszenie jest możliwe? Na jaki okres można wstrzymać się z prowadzeniem działalności? Jakich formalności należy dopełnić?

Na mocy art. 14a ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Ponadto zgodnie z ust. 2 jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach.
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej zawsze następuje na wniosek przedsiębiorcy – art. 14a ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku CEIDG.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej – art. 14a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Jakie czynności są dozwolone podczas zawieszenia? W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

  1. ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
  2. ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
  3. ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,
  4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,
  5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa,
  6. ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,
  7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

Dłuższe zawieszenie działalności

Jak wskazano w art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Z tego przywileju przedsiębiorca może korzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż 4 częściach.
zawieszenie działalności gospodarczej

VAT

Odnosząc się do art. 99 ust. 7a ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że czynny podatnik VAT za pełne okresy zawieszenia działalności gospodarczej nie ma obowiązku składania deklaracji VAT.
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji VAT nie dotyczy:

  • podatników dokonujących WNT,
  • podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem,
  • okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
  • okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Jeśli mamy podatnika, który zawiesza działalność od dnia 12.08.2016 do 31.12.2016 i rozlicza się z VAT miesięcznie, to za sierpień deklaracje składa, a za miesiące od września do grudnia nie musi.
W przypadku, gdyby ten sam podatnik rozliczałby się z VAT kwartalnie, to za III kwartał składa deklaracje, a za IV nie musi.
Często nasuwa się pytanie, czy czynny podatnik VAT może jednak składać deklaracje i odliczać VAT. Odpowiedź brzmi : tak. Jest to stosowane na przykład w sytuacjach, gdy podatnik ponosi koszty stałe związane z działalnością (faktura musi dotyczyć umowy zawartej przed zawieszeniem i służyć czynnościom opodatkowanym).
Odbywa się to w taki sposób, że przedsiębiorca wykazuje VAT do zwrotu i może go przenosić na kolejny okres rozliczeniowy lub wnioskować o zwrot VAT.
Warto zwrócić uwagę na to, że istnieje też inne rozwiązanie – przedsiębiorca po wznowieniu działalności odlicza VAT z faktur na bieżąco, jeśli jest taka opcja lub koryguje deklaracje za okres zawieszenia.
Co istotne podatnik w okresie zawieszenia działalności może zbywać środki trwałe i w takiej sytuacji konieczne jest złożenie deklaracji VAT i zapłata podatku.

PIT

Odnosząc się do art. 44 ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zauważy, że za pełne okresy zawieszenia działalności podatnik nie wpłaca zaliczek na podatek dochodowy. Podatnik natomiast może rozliczać koszty stałe, które mają na celu zabezpieczenie przyszłego przychodu.
A jak wygląda sytuacja ze składaniem zeznania rocznego? Odpowiedzi przedstawię na dwóch przykładach.
Przedsiębiorca zawiesił działalność gospodarczą od dnia 1.08.2016 do 31.12.2016 włącznie. Działalność opodatkowana jest na zasadach ogólnych. Przedsiębiorca za rok 2016 składa zeznanie PIT-36 z działalności.
Podatnik zawiesił działalność gospodarczą od dnia 1.01.2016 do 31.12.2016 włącznie. Działalność opodatkowana jest według podatku liniowego. Przedsiębiorca mimo zawieszenia działalności przez cały rok podatkowy, musi złożyć PIT-36L za ten rok podatkowy.

uwaga

Zawieszenie działalności nie zwalnia z obowiązku złożenia zeznania rocznego.

Ważne
Przedsiębiorca w czasie zawieszenia działalności (rok 2016) sprzedaje środek trwały. Przychód wykazuje i odprowadza zaliczkę na podatek po wznowieniu działalności. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy wznowienie następuje w kolejnym roku (rok 2017), wówczas podatnik wykazuje przychód w zeznaniu rocznym za rok 2016 i opłaca wtedy podatek należny.

ZUS

Za pełne miesiące zawieszenia działalności nie płacimy żądnych składek i nie składamy deklaracji ZUS. Gdy działalność zostanie zawieszona w trakcie miesiąca, to należy za ten miesiąc złożyć ZUS DRA i dokonać zapłaty składek. Składkę zdrowotną opłaca się w pełnej wysokości, gdyż jest ona niepodzielna, natomiast społeczne i FP jeśli jest należny, proporcjonalnie za dni prowadzenia działalności.
Przepisy regulujące te kwestie, to :

  • art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
  • art. 36a ust. 1 – 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
  • art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Bieg małego ZUS
Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje wydłużenia się okresu do opłacania preferencyjnego ZUS. Przez cały czas zawieszenia działalności płynie okres uprawniający do opłacania małego ZUS-u.

uwaga

Przedsiębiorca nie musi informować ZUS i US o zawieszeniu działalności, informacje te są automatycznie przekazywane z CEIDG.