Z dniem 01 lipca 2020 zaczną obowiązywać nowe zasady zaliczania w koszty podatkowe wydatków na rachunek niezamieszczony w wykazie podatników VAT. Niektóre zmiany w PIT zaczną obowiązywać wstecz od 01 stycznia 2019.

Zasady zaliczania w koszty

Obecne przepisy art. 22p ust. 1 PIT wprowadzają ograniczenia w stosunku do zaliczania w koszty płatności dotyczących transakcji powyżej 15 000 zł. W przypadku gdy przedsiębiorca dokonuje płatności tytułem jednolitej transakcji powyżej w/w limitu:

  • bez pośrednictwa rachunku płatniczego; ;
  • na rzecz czynnego podatnika VAT na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podatników VAT;
  • z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”

nie zaliczy takiego wydatku w koszty podatkowe.

Na zasadzie wyjątku w przypadku dokonywania zapłaty na rachunek podmiotu nie zawarty na białej liście istnieje możliwość zaliczenia takiego wydatku w koszty. Warunkiem jest aby nabywca złożył zawiadomienie w ciągu 3 dni (na czas pandemii w ciągu 14) do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury. Zawiadomienie należy złożyć w formie papierowej lub elektronicznej na druku ZAW-NR.

Jedną ze zmian wprowadzonych ustawą z dnia 05 czerwca 2020 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw jest wydłużenie okresu na złożenie ZAW-NR do 7 dni. Zmieni się także właściwość z urzędu właściwego wystawcy faktury na urząd właściwy dla podatnika, który dokonał zapłaty należności.

Termin 7 dni na złożenie zawiadomienia będzie obowiązywał po odwołaniu stanu epidemii rozporządzeniem ministra zdrowia. Obecnie obowiązującym na mocy tarczy 1.0 terminem jest 14 dni.

Dodatkowo zmiany w PIT doprecyzują zapis, który jest zgodny z obecną interpretacją MF, że zawiadomienie składa się jednorazowo przy pierwszej zapłacie.

matryca stawek VAT

Zapłata w split payment

Zmiany w PIT rozszerzą zakres wyjątków, gdy dokonujący może zaliczyć w koszty płatności na rachunki spoza białej listy.

Przede wszystkim wprowadzona zostanie zmiana systemowa polegająca na powiązaniu zapłaty na rachunek spoza wykazu podatników VAT z mechanizmem podzielonej płatności.

Od 01 lipca 2020 podatnik dokonujący płatności na rachunek spoza białej listy uniknie sankcji w podatku dochodowym oraz odpowiedzialności solidarnej, gdy zrealizuje płatność w mechanizmie split payment.

Zgodnie z przepisami przejściowymi nowego rozwiązania nie stosuje się do wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r. Oznacza to, że zmiany będą obowiązywać wstecz. Płatność w split payment na niezgłoszony rachunek wykluczy możliwość wyłączenia go z kosztów oraz odpowiedzialność solidarną począwszy od 01 stycznia 2020.

Rachunki cesyjne

Nowelizacja wprowadziła także wyłączenie sankcji w podatku dochodowym oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT w przypadku zapłaty na rachunki prowadzone przez banki na potrzeby gospodarki własnej banku, cesyjne oraz faktoringowe. Rachunki te nie są uznawane przez prawo bankowe za rozliczeniowe i nie widnieją na wykazie podatników VAT.

Warunkiem uniknięcia konsekwencji wyłączenia wydatku z kosztów jest przekazanie podatnikowi przez bank, SKOK lub wystawcę faktury, za którą zapłata będzie wykonywana, informacji, że rachunek wskazany do zapłaty jest tego rodzaju rachunkiem. Wprowadzona zmiana jest zgodna ze stanowiskiem MF prezentowanym w objaśnieniach podatkowych z dnia 19 grudnia 2019 „Wykaz podatników VAT”.

Przepisy nie określają formy przekazania powyższej informacji. Wydaje się, że forma elektroniczna przekazania informacji będzie wystarczającą. Nie ma także w nowelizacji wzmianki na temat konsekwencji dla banku w przypadku braku przekazania podatnikowi stosownej informacji. Wiadomo na pewno, że to podatnik poniesie konsekwencje podatkowe w postaci niezaliczenia wydatku w koszty, gdy nie będzie dysponował informacją z banku lub od wystawcy faktury.

W uzasadnieniu do nowelizacji czytamy, że „Banki oraz SKOK-i, jako instytucje zaufania publicznego i jednocześnie podmioty nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, będą żywotnie zainteresowane tym, aby ich klient nie poniósł konsekwencji ich niewłaściwego działania.” W przypadku niewypełnienia obowiązku przekazania informacji podatnik będzie mógł starać się o naprawienie szkody na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z przepisami przejściowymi warunek przekazania informacji przez banki oraz SKOKi stosuje się od 1 lipca 2020.

Transakcje z podmiotami zagranicznymi

Podatnik dokonujący płatności za faktury dokumentujące czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę będzie zwolniony z badania czy rachunek wskazany na takiej fakturze jest zamieszczony w wykazie. Nowy przepis jest zgodny ze stanowiskiem MF zaprezentowanym w objaśnieniach podatkowym z dnia 19 grudnia 2019 „Wykaz podatników VAT”.

Warto przypomnieć, że zgodnie z objaśnieniami wyjątek nie dotyczy sytuacji, gdy zagraniczny przedsiębiorca jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny i wykonuje tu transakcje podlegające opodatkowaniu VAT. W takiej sytuacji nabywca powinien sprawdzić, czy rachunek takiego kontrahenta znajduje się na białej liście.

Pozostałe zmiany w PIT

Najistotniejszą zmianą jest zastąpienie od 1 stycznia 2021 klasyfikacji PKWiU 2008 klasyfikacją PKWiU 2015 na potrzeby podatków dochodowych w tym ryczałtu. Zgodnie z wyjaśnieniami MF celem zmian jest jedynie przyporządkowanie nowych symboli i nazw grupowań PKWiU, bez merytorycznej zmiany przepisów podatkowych.

Nowelizacja zmodyfikowała także przepisy ordynacji podatkowej normujące indywidualne rachunki podatkowe. Przepis będzie określał, iż wszystkie wpłaty podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych realizowane będą przy użyciu rachunku bankowego urzędu skarbowego albo mikrorachunku podatkowego.

Przepisy wykonawcze określą natomiast listę podatków, należności budżetowych, które można regulować za pomocą mikrorachunku. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy: „O umieszczeniu podatku, opłaty lub niepodatkowej należności podatkowej w rozporządzeniu będą decydowały uwarunkowania techniczne i organizacyjne umożliwiające przekazywanie należności przy użyciu tego mikrorachunku.