16 często zadawanych pytań o ZUS przedsiębiorcy

Składki ZUS to podstawowe obciążenie finansowe przedsiębiorcy, od którego nie można uciec. A skoro ZUS jest konieczny, to warto poznać jego wszelkie niuanse. Sprawdźcie 16 pytań i odpowiedzi dotyczących ZUS-u przedsiębiorcy.

1. Czy prowadząc jednoosobową firmę muszę płacić ZUS?

Tak. Według ogólnej zasady każdy polski przedsiębiorca musi opłacać składki ZUS – większość opłaca składki społeczne i zdrowotne (a niektórzy przedsiębior tylko zdrowotne). Nie można zrezygnować z ubezpieczeń ZUS-u ani wybrać innego ubezpieczyciela. Jedynie składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolna. Wszystko na temat ZUS przedsiębiorców może sprawdzić w tym artykule.

Przy okazji warto wiedzieć, że niektórzy przedsiębiorcy płacą niższy ZUS. Ponadto istnieje jeden wyjątek, który sprawia, że bardzo wąska grupa przedsiębiorców jednak nie płaci ZUS-u w ogóle. Szczegóły – tutaj.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Magdalena Ślusarczyk

9.8 Znakomity

Cena od 189 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Krystyna Maciejewska

10 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Agata Zgoła

9.4 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

2. Prowadzę firmę i pracuję na etacie. Czy muszę płacić ZUS?

Przedsiębiorca, który prowadzi firmę i jednocześnie pracuje na etacie, z którego zarabia co najmniej 1680 zł brutto płaci tylko składkę zdrowotną, którą w większości może odejmować od podatku dochodowego. Prowadzenie firmy na etacie może być całkiem opłacalne. Warto sprawdzić 3 powody, dla których taki krok jest korzystny.

3. Czy przysługuje mi „mały ZUS”?

„Mały ZUS”, czyli preferencyjne składki niższe o kilkaset złotych przysługują przedsiębiorcom, którzy spełniają łącznie 2 warunki:

1. nie prowadzili działalności w ciągu ostatnich 5 lat przed otworzeniem nowej działalności,
2. nie świadczą dla byłego pracodawcy usług o charakterze podobnym do obowiązków wykonywanych na etacie.

Sprawdź kwoty małego ZUS-u na 2014 r. w tym artykule.

4. Jak ZUS ustala kwoty składek? Dlaczego tak często zmienia się ich wysokość?

Każda składka ZUS to procent od „podstawy wymiaru”, która jest różna w zależności od rodzaju składek. Dla składki zdrowotnej podstawa wymiaru to 75% przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale podawanego przez GUS. Dla składek społecznych i Funduszu Pracy w „dużym ZUS-ie” podstawa wymiaru to 60% przeciętnego wynagrodzenia. Natomiast dla „małego ZUS-u” podstawa to 30% minimalnego wynagrodzenia.

Kwoty składek ZUS zmieniają się za każdym razem, gdy zmieniają się przeciętne wynagrodzenia lub minimalne wynagrodzenie w Polsce. Więcej na temat ZUS przedsiębiorców możesz sprawdzić tutaj.

5. Kończy mi się „mały ZUS”. Jak przejść na „duży”?

W momencie, w którym kończy się „mały ZUS” należy:

• wyrejestrować się z ubezpieczeń składając ZUS ZWUA i zarejestrować się do ubezpieczeń składając ZUS ZUA z innym kodem właściwym dla „dużego ZUS-u” – do 7 dni od początku miesiąca, w którym obowiązuje pełna składka ZUS,
• jednorazowo złożyć ZUS DRA za pierwszy miesiąc opłacania dużego ZUS-u (do 10 dnia następnego miesiąca).

Wszystko na temat przejścia z „małego ZUS-u” na duży możesz przeczytać w tym poście na blogu inFaktu.

6. Jak składka zdrowotna ZUS zmniejsza podatek dochodowy?

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne można odejmować od podatku dochodowego, przy czym nie w całości. Od podatku można odjąć 7,75% podstawy wymiaru, zaś cała składka to 9% podstawy wymiaru. W 2014 r. cała składka zdrowotna wynosi 270,40 zł, a do odliczenia jest 232,85 zł.

Więcej na temat składki zdrowotnej przedsiębiorców dowiesz się stąd.

7. Czy składki społeczne ZUS można zapisywać w kosztach?

Tak. Składki społeczne ZUS i opłatę na Fundusz Pracy można zapisywać w kosztach uzyskania przychodu w dacie ich opłacenia. Alternatywnie składki społeczne (ale NIE Fundusz Pracy) można odejmować od dochodu, co daje ten sam efekt (ale wtedy składki społeczne nie figurują w KPiR).

Natomiast składki zdrowotnej nie zapisuje się w kosztach, tylko prawie w całości odejmuje się ją od podatku. Sprawdź jak działa ten mechanizm w tym artykule.

8. Dlaczego w KPiR nie ma składek ZUS?

Składki społeczne ZUS mogą być odejmowane od dochodu lub rozliczane w kosztach uzyskania przychodu, większą część składki zdrowotnej odejmuje się od podatku, a Fundusz Pracy ujmuje się w kosztach. Standardowo, inFakt odejmuje składki społeczne ZUS od dochodu, a składkę zdrowotną od podatku, co dokonuje się automatycznie po oznaczeniu składek ZUS jako opłacone. Dlatego nie są one zapisywane w KPiR.

9. Czy muszę płacić ubezpieczenie chorobowe?

Nie. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Przedsiębiorca decyduje, czy chce je opłacać za pomocą formularza ZUS ZUA. Ubezpieczenie chorobowe daje przedsiębiorcy prawo do zasiłku na wypadek niezdolności do pracy, a także do zasiłku macierzyńskiego. Sprawdź w tym artykule, czy warto opłacać chorobowe.

10. Czy muszę składać za siebie jakieś formularze do ZUS-u?

Przedsiębiorca, który chce opłacać najniższe możliwe składki składa tylko formularz ZUS DRA za pierwszy pełny miesiąc prowadzenia działalności. Jeśli pierwszy miesiąc jest niepełny, to za niego także trzeba złożyć ZUS DRA. Później, może pojawić się jeszcze konieczność złożenia ZUS DRA zawsze wtedy, gdy składki są opłacane od innej podstawy niż najniższa.

Dzieje się tak w przypadku zwolnienia chorobowego, a także podczas przejścia z „małego ZUS-u” na „duży ZUS”. W związku z przejściem oprócz ZUS DRA należy także wyrejestrować się z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) i ponownie zarejestrować (ZUS ZUA).

11. Gdzie sprawdzić kwoty składek ZUS?

Kwoty składek ZUS są dostępne w inFakcie w zakładce Księgowość w sekcji Składki ZUS. W tym miejscu można sprawdzić ile wynoszą poszczególne sumy do zapłaty, a także numery kont ZUS-u do przelewów. Księgowi inFakt na bieżąco aktualizują kwoty składek, więc są one zawsze aktualne, gdy ulegają zmianie (zwykle dzieje się to z początkiem roku).

12. Jak opisywać przelewy do ZUS-u?

Właściwe opisywanie przelewów do ZUS-u jest bardzo ważne, ponieważ źle opisany przelew może nie zostać zakwalifikowany do właściwego okresu, a tym samym pojawią się zaległości. Systemy do obsługi kont bankowych online zwykle ułatwiają wykonywanie i opisywanie przelewów do ZUS-u. Warto jednak znać pewne zasady, aby m.in. właściwie opisywać okresy, których dotyczą. Sposób opisywania przelewów do ZUS-u jest opisany na blogu inFaktu.

13. inFakt nie rozliczył mi składek ZUS. Dlaczego?

inFakt rozlicza składki ZUS tylko wtedy, kiedy oznaczy się je jako opłacone. Jeżeli użytkownik nie zaznaczy składek ZUS jako opłacone, to inFakt ich nie rozliczy. Ponadto trzeba też podać datę zapłaty składek i ta data jest kluczowa. Decyduje ona o okresie, w którym składki zostaną rozliczone.

14. Jak inFakt rozlicza Fundusz Pracy?

Opłatę na Fundusz Pracy można ujmować w kosztach uzyskania przychodu. W momencie, gdy użytkownik inFaktu oznaczy Fundusz Pracy jako „opłacono” inFakt automatycznie generuje dowód wewnętrzny kosztowy, który jest ujmowany w KPiR. Jest to wewnętrzny dokument, którym dokumentuje się te koszty, na które nie ma faktury, np. właśnie Fundusz Pracy.

15. Czy przedsiębiorcy przysługuje urlop macierzyński?

Tak. Kobieta prowadząca firmę, która opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Aby uzyskać prawo do tego zasiłku wystarczy opłacić jedną składkę przed porodem. Prawo do zasiłku macierzyńskiego ma także mężczyzna prowadzący działalność gospodarczą. Zasady jego udzielania można poznać z tego artykułu.

Przepisy w określonej sytuacji pozwalają uzyskać przedsiębiorcy szczególnie wysoki zasiłek macierzyński. Ta możliwość prawdopodobnie jednak skończy się w 2015 r.

16. Czy przedsiębiorcy przysługuje zasiłek chorobowy?

Tak. Przedsiębiorca może otrzymać zasiłek za czas choroby, o ile opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Ponadto, na czas choroby ZUS zawiesza konieczność opłacania składek społecznych. Kwotę zasiłku chorobowego oraz zyski związane z zawieszeniem opłacania składek można sprawdzić w tym artykule na blogu inFaktu.